انتخابات پاکستان؛ شکست عربستان گامی به سوی آمریکای ضعیف‌تر
حزب‌های سنتی و شناخته شده پاکستان در انتخابات از سوی مردم با استقبال کمتری مواجه شده و نیرویی جدید به رگ‌های سیاست پاکستان وارد شده است، نیرویی که موجب نگرانی کشورهای محافظه‌کار عرب شده است.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب، عمران خان، کاپیتان سال‌های دور تیم کریکت پاکستان پس از 22 سال تلاش سیاسی موفق شد با کسب نزدیک به 17 میلیون رأی، پیروز انتخابات شود تا برای «پاکستان جدید» گام بردارد. این کشور به دلایل متعدد نیازمند رویه‌ای جدید و تغییرات بنیادی است تا بار دیگر به منزله یکی از کشورهای تأثیرگذار منطقه شبه‌قاره به حیات سیاسی خود ادامه دهد.
طی سال‌های گذشته، عمده سیاست‌ها و تأثیرات پاکستان به روابط و حتی تقابل‌های دوجانبه محدود می‌شد که بیش از همه بین همسایگان خود، یعنی هند و افغانستان بود. هر دوی آنها نگاهی تقابلی به اسلام‌آباد داشتند و همین مسئله پاکستان را وارد بازی‌های امنیتی کرده بود. اگر چه برخی مقامات این کشور طی سال‌های گذشته تلاش داشتند با ورود به گروه‌ها و نهادهای منطقه‌ای، از جمله سازمان همکاری شانگهای وارد عرصه‌های جدید شوند؛ اما هنوز این امکان به طور رسمی برایش میسر نشده است.
از سویی عربستان سعودی به این واسطه که پاکستان در دوران نظام دوقطبی در ردیف کشورهای غربگرا و متحد آمریکا قرار داشت و به همین منظور می‌توانست از تأثیرگذاری نسبی برخوردار باشد، سعی داشته است با جذب اسلام‌آباد آن را وارد ائتلاف خود کرده تا هم نیازهای روانی پاکستان را در سطوح سیاسی و اجتماعی برای بازیگری منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای فراهم کند و هم اینکه از آن به منزله متحدی تأثیرگذار در مرزهای دورتر از خاورمیانه بهره برده و عمق و گستره ائتلاف اسمی خود را افزایش دهد. با توجه به اینکه پاکستان همچون ترکیه از نظر دارا بودن نفوذ و قدرت نظامی ارتش پرسابقه است، این موضوع می‌تواند نیازهای نظامی عربستان را تأمین کند. به ویژه آنکه سعودی‌ها طی سال‌های اخیر عمده توان خود را به سمت نظامی‌گری و جنگ با همسایگان پیش برده‌اند، تجربه پاکستان می‌تواند برای‌شان در مواقعی گره‌گشا باشد.
این مسئله را نباید فراموش کرد که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، پاکستان از چشم آمریکا افتاد و پس از آن در کمتر مواقعی بوده که مورد نیاز استراتژیک آمریکا واقع شود. از سویی، آمریکا سعی داشته به سمت هند که رقیب سرسخت و جدی پاکستان است و همواره جنگی سرد بین این دو برقرار است، گرایش داشته باشد تا از این طریق همسایه شرقی آن، یعنی چین را از بخش شبه‌قاره مهار کند. اهمیت هند برای آمریکا به اندازه‌ای است که باراک اوباما، رئیس‌جمهور پیشین آمریکا با سفر به این کشور از آنها دعوت کرد وارد شورای امنیت سازمان ملل شوند. اگر چه سازوکار این مسئله در اختیار آمریکا نیست؛ اما چنین پیشنهادی به معنای اهمیت راهبردی هند برای آمریکا است. در حالی که حمایت آمریکا از پاکستان کاملاً رنگ باخته بود و حتی طی سال‌های متمادی با اعلام مبارزه با طالبان، القاعده و... به مناطق مرزی این کشور حملات متعدد هوایی داشته است. در چنین وضعیتی، روسیه سعی داشته است با استفاده از این رویکرد آمریکا، مقامات پاکستان را به سمت خود بکشاند و از طریق آن سیاست‌های روسی را در منطقه دنبال کند. بنابراین دیده می‌شود پاکستان از مناظر گوناگون اهمیت یافته و با توجه به اینکه همسایه مرزی ایران است و تحولات داخلی آن در سیاست‌های ایران نیز تأثیر می‌گذارد، برای تهران پر اهمیت است. عاملی که سبب شده است عربستان نسبت به این مسئله حساسیت بیشتری نشان دهد.
با این اوصاف، دیده می‌شود که تیم‌ها و حزب‌های سنتی و شناخته شده پاکستان در انتخابات از سوی مردم با استقبال کمتری مواجه شده و نیرویی جدید به رگ‌های سیاست پاکستان وارد شده است. نیرویی که موجب نگرانی کشورهای محافظه‌کار عرب و نزدیک به رژیم صهیونیستی شده که بارزترین آن عربستان سعودی است. در عرصه منطقه‌ای و در نگاه خاورمیانه‌ای، بزرگ‌ترین بازنده انتخابات پاکستان، سعودی‌ها هستند؛ زیرا با نخست‌وزیری عمران خان، رویه سیاسی اسلام‌آباد نسبت به گذشته با تغییر کامل مواجه می‌شود. این در حالی است که همزمان عربستان سعودی با تأکید محمدبن‌سلمان که به طور کامل مورد حمایت واشنگتن است، سعی دارد در ائتلاف با رژیم صهیونیستی و اتکا به آمریکا از طریق ایجاد ناتوی عربی، مرحله جدیدی از نظامی‌گری و عملکرد امنیتی را به نمایش بگذارد.
طی سال‌های گذشته، عربستان با هزینه‌های فراوان، جدای از تزریق دلارهای نفتی به لایه‌های گوناگون سیاسی و اجتماعی پاکستان که همین مسئله موجب فساد مالی مقامات سنتی اسلام‌آباد از جمله حزب مسلم لیگ شده، توانسته است مناسبات اقتصادی خود را با این کشور افزایش داده و به بیش از پنج میلیارد دلار در سال برساند. این مسئله پس از این و با ورود عمران خان به جایگاه اول سیاسی پاکستان تغییر خواهد کرد. بنابراین یکی از سیاست‌های عربستان سعودی در پاکستان چگونگی نفوذ در گروه جدید سیاسی است که در صورت موفق نشدن که احتمال آن بسیار زیاد و حتی می‌توان گفت حتمی است، فشار اقتصادی به اسلام‌آباد وارد می‌شود؛ به ویژه آنکه در این مسیر آمریکا و رژیم صهیونیستی نیز با آن همراه هستند؛ زیرا برای این ائتلاف مهم نیست که در دیگر کشورها چه کسانی از طریق انتخابات و دموکراسی به قدرت می‌رسند، بلکه مهم این است که تیم وارد شده در عرصه سیاسی، چقدر با آنها در تعامل است. اگر چنین تعاملی شکل نگیرد، مقامات سیاسی کشور هدف و همچنین مردم آن در عرصه اجتماعی جزء دشمنان شناخته شده و می‌توانند تحت تحریم قرار بگیرند. از این منظر می‌توان منتظر ماند که جبهه‌ای جدید در شبه‌قاره و علیه دولت عمران خان طی سال‌های آینده شکل بگیرد. همین مسئله می‌تواند برای تیم سیاسی کنونی که خواهان پاکستان جدید است، موقعیتی را فراهم کند تا با استقلال فکری و سیاسی، آینده پاکستان را به گونه‌ای دیگر رقم بزند. در این میان، کشورهایی مانند روسیه و چین با توجه به نگاه ضد آمریکایی، می‌توانند عمران خان را در این مسیر یاری کنند و این به معنای آن است که انتخابات پاکستان، جهان را یگ گام دیگر به سمت روشن شدن نظم جدید جهانی و دنیای با آمریکای ضعیف‌تر پیش برده است.
