تقسیم بندی علم به علوم انسانی و غیرانسانی غلط است

به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، نشست روز پژوهش علوم انسانی با حضور شخصیت های علمی و اجرایی کشور به مناسبت هفته پژوهش در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.

غلامحسین ابراهیمی دینانی در این مراسم در سخنانی با موضوع سرشت و سرنوشت علوم انسانی در ایران گفت: اساس تقسیم بندی علم به علوم انسانی و غیرانسانی تقسیم غلطی است. علم اساساً انسانی است و این تقسیم به لحاظ علم نیست، بلکه به لحاظ معلوم است. گاهی انسان و گاهی طبیعت در این علم مورد بررسی قرار می گیرد. تقسیم به معلوم انسانی و معلوم غیرانسانی درست است. حال انسان را چگونه می توان شناخت؟ شناخت هم انسانی است. همانطور که سنایی در شعری می گوید «خود به خود شکل دیو می کردند وز نهیبش غریو می کردند». مسئله اصلی عالم، سازنده و سازنده شدن است. حال صانع و مصنوع یا خالق و مخلوق باشد. انسان صانع است و می سازد.

این استاد فلسفه در ادامه با اشاره به معنای کلمه هندسه گفت: هندسه یک کلمه عربی است به معنای اندازه گرفتن. مهندس اندازه می گیرد، اما کارش فقط همین اندازه گیری است در حالی که آیا می توان انسان را از طریق هندسه اندازه گیری کرد؟ مشکل دوران امروز این است که می خواهد انسان را اندازه گیری کند. من مخالف علوم کاربردی نیستم، اما معتقدم همه چیز کاربرد و اندازه نیست. در اینجاست که دنیای امروز به سوی کاربردی و غربی شدن رفته است، اما انسان شناسی در علوم انسانی کار آسانی نیست. رشته های روانشناسی، جامعه شناسی و ... انسانی هستند، اما انسان را در رفتار و کاربردش می شناسند. رفتار دلالت بر شخصیت انسان دارد اما آیا همه شخصیت انسان در رفتارش پیاده می‌شود؟ یا رفتار، جلوه ای از دریای بیکران روان آدمی است؟ هیچ موجودی در عالم هستی مشکل تر از خود انسان بر خود انسان نیست که به آن در علوم انسانی کمتر توجه می‌شود.

دینانی با طرح این پرسش که آیا جهان اندازه است یا چیزی هست که دارای اندازه است، ادامه داد: امروز در دنیای مدرن زندگی می کنیم ومدرنیته یک افعی هفتصد سر است. ما امروز در این دنیا زندگی می کنیم و من مخالف مدرنیته نیستم، اما انسان باید جایگاه خود را در این دنیای مدرن بیابد. یعنی روح مدرنیته را باید دریابیم. تکنولوژی دنیای مدرن از روحی ناشی می‌شود که آن را به خوبی نمی شناسیم. علوم انسانی باید به این سئوال ها پاسخ دهد.

انتهای پیام