ابتکار آیسسکو؛ فرصتی برای تبیین ظرفیت قرآنی سرزمین صلح
انتخاب «بندر سری بگاوان» به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال ۲۰۱۹ از سوی آیسسکو، فرصتی برای آشنایی ساکنان جهان اسلام با ظرفیت قرآنی سلطاننشین برونئی، معروف به سرزمین «صلح و آشتی»، است.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ وهنر خبرگزاری تقریب، سازمان فرهنگ، آموزش و علوم اسلامی (آیسسکو) برای نخستین بار و در ابتکاری جدید در سال ۲۰۰۵ شهر مکه عربستان سعودی را به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام انتخاب کرد و پس از آن در سال ۲۰۰۶ شهرهای حلب سوریه، اصفهان ایران و تمبکو جمهوری مالی به عنوان پایتختهای فرهنگی جهان اسلام انتخاب شدند.
بر این اساس، سازمان آیسسکو هر سال چهار شهر را از مناطق مختلف جهان اسلام به طور مشترک به عنوان پایتختهای فرهنگی جهان اسلام انتخاب میکند که تاکنون علاوه بر شهر اصفهان، مشهد مقدس از ایران نیز در سال ۲۰۱۷ به عنوان پایتخت جهان اسلام انتخاب شده است.
«بندر سری بگاوان»، پایتخت فرهنگی منطقه آسیا در سال ۲۰۱۹
به گزارش پایگاه خبری «الجزیره نت»، در نهمین نشست وزیران فرهنگ کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی که در سال ۲۰۱۵ در شهر مسقط، پایتخت عمان، برگزار شد شهر «بندر سری بگاوان» به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام در آسیا برای سال ۲۰۱۹ انتخاب شد.
امسال علاوه بر شهر بندر سری بگاوان، شهرهای تونس، قدس و شهر بیسائو، پایتخت کشور آفریقایی گینه بیسائو، نیز از سوی سازمان علوم، فرهنگ و آموزش اسلامی(آیسسکو) به عنوان پایتختهای فرهنگی جهان اسلام انتخاب شدهاند، اما معرفی شهر «بندر سری بگاوان» در شرق آسیا فرصت مناسبی برای آشنایی ساکنان کشورهای اسلامی با «برونئی دارالسلام» به عنوان قدیمیترین دولت مالایی است که تاکنون ادامه دارد. همچنین، به آشنایی با نقش مرکزی اسلام در این کشور، از زمانی که «اوانگ الیک بیتار» (سلطان محمدشاه) نخستین حاکم آن در سال ۱۴۰۲ میلادی مسلمان شد، منجر میشود.
این انتخاب قرار است در چارچوب مناسبتهای فرهنگی، علمی و آکادمیک امسال جشن گرفته شود که مهمترین آنها عبارتاند از: برگزاری نمایشگاه «مهندسی معماری و آثار باستانی»، «دومین نمایشگاه بین المللی اسلامی» و «نمایشگاه عکس و نقاشی درباره قدس شریف». علاوه بر این، کشور برونئی ظرفیت قرآنی زیادی دارد که میتوان این موارد را برشمرد: طرح تدوین مصحف ملی قرآن برونئی همراه با ترجمه آن به زبان مالایی، برگزاری سالانه ۳۰ مسابقه حفظ و قرائت قرآن، جشن ملی نزول قرآن و استفاده از سبک معروف «البغدادی» در آموزش حفظ قرآن.
برونئی؛ سرزمین صلح و آشتی
برونئی با نام رسمی «کشور برونئی سرزمین آشتی» کشوری کوچک با اکثریت مسلمان است که در جزیره بورنئو در جنوب شرقی آسیا واقع شده و پایتخت آن شهر «بندری سری بگاوان» نام دارد. این کشور به دلیل داشتن منابع فراوان نفت و گاز، یکی از بالاترین استانداردهای زندگی در جهان را دارد.
بندر «سری بگاوان» به عنوان بزرگترین شهر برونئی دوسوم جمعیت این کشور را در خود جای داده است که مالاییهای مسلمان هستند و به زبان رسمی این کشور یعنی زبان «مالایی» سخن میگویند.
دین رسمی برونئی اسلام است و مسلمانان ۶۰ درصد از جمعیت این کشور را تشکیل میدهند که اغلب شافعیمذهب هستند. همچنین اقلیتهای بودایی و مسیحی نیز در این کشور زندگی میکنند.
اسلام از زمان شکلگیری بروئنی در این کشور ظهور کرد و مردم این کشور از ورود دانشمندانی از خاورمیانه به آنجا و ساخت نخستین مساجد استقبال کردند.
برونئی در گذشته مستعمره انگلیس بود، اما در اول ژانویه ۱۹۸۴ با وقوع انقلاب مسلحانه استقلال خود را از انگلستان اعلام کرد و به کشور صنعتی مدرنی تبدیل شد و شاخصهای توسعه انسانی و تولید ناخالص داخلی در جهان را کسب کرد.
بندر سری بگاوان، پایتخت برونئی
«سلطان حاج حسن البلقیه معزالدین»، پادشاه برونئی، در همان سال اعلام کرد که برونئی همواره در جایگاه یک کشور مستقل اسلامی مالایی و دارای دموکراسی و حاکمیت مستقل باقی خواهد ماند.
با تدوین قانون اساسی برونئی با عنوان «حکومت قانونی برونئی»، در زمان سلطان محمدحسن در سالهای ۱۵۸۲ تا ۱۵۸۹ میلادی حکومت پادشاهی تلاش کرد که احکام اسلامی را در امور دولتی وآداب و رسوم کشور و مدیریت درآمدهای آن اجرا کند.
توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی برونئی همچنان ادامه دارد و زیرساختهای اسلامی آن شامل مسجد «سلطان عمر علی سیفالدین» گسترش یافته و بخش امور دینی دولتی و مدارس دینی اسلامی تأسیس شده است.
حکومت این کشور با اقداماتی توانست روحیه اسلامی در این کشور را تقویت کند که از جمله آنهاست: با تأسیس دانشکده معلمین در بندر سری بگاوان در سال ۱۹۷۲ میلادی، مرکز آموزش حفظ قرآن کریم در سال ۱۹۹۳، مرکز مطالعات اسلامی «عمر علی سیفالدین» در سال ۱۹۹۹، ممنوعیت شرابخواری در سال ۱۹۹۰، تأسیس بانکهای اسلامی در سال ۱۹۹۱، طرح مصحف برونئی دارالسلام در سال ۱۹۹۲ و اجرای قانون مجازات اسلامی در سال ۲۰۱۴ تلاش کرد.
مساجد در برونئی
با وجود آنکه کشور برونئی کشور بسیار کوچکی است، اما بیش از ۱۰۰ مسجد جامع بزرگ و باشکوه در آن احداث شده که بزرگترین آنها مسجد جامع «سلطان عمر علی سیفالدین» است که در سال ۱۹۵۴ میلادی احداث شد.
مسجد عمر علی سیفالدین موسوم به مسجد طلایی
مسجد «سلطان عمر علی سیفالدین»، موسوم به مسجد طلایی، یک مسجد اسلامی سلطنتی است که در بندر سری بگاوان، پایتخت این کشور، واقع شده است. این مسجد به عنوان یکی از مساجد تماشایی آسیا یک جاذبه توریستی به شمار میرود. این بنا که نمونهای از معماری مدرن اسلامی است در سال ۱۹۵۸ میلادی تکمیل شد و بزرگترین مسجد در خاور دور محسوب میشود.
معماری این مسجد الهامگرفته از معماری اسلامی و ایتالیایی است که یک معمار ایتالیایی آن را طراحی کرده است. این مسجد بر روی یک تالاب مصنوعی، نزدیک انشعابهایی از رود برونئی، ساخته شده و با یک دهکده آبی به نام «کامپونگ آیر» محاصره شده است.
گنبد اصلی، که مهمترین ویژگی این بناست، با طلای خالص پوشیده شده و ارتفاع آن ۵۲ متر است و از هر جایی در «بندر سری بگاوان» میتوان آن را مشاهده کرد. مناره اصلی بلندترین قسمت مسجد و آمیزهای از سبک معماری رنسانس و ایتالیایی است.
همچنین، مسجد «سلطان حسن البلقیة» در «بندر سری بگاوان» یکی از زیباترین مساجد در جهان به شمار میرود. این مسجد ۲۹ گنبد دارد و کف و پلههای آن با سنگ مرمر ایتالیایی پوشانده شده است.
مسجد سلطان حسن البلقیة
این مسجد، که اطراف آن با درختان برافراشتهای پوشیده شده است، کتابخانهای مشتمل بر کتابهای نادر و با موضوعات فرهنگی، دینی و پزشکی دارد.
ماه رمضان در برونئي
ماه مبارك رمضان در برونئي با احترام خاصي برگزار میشود. در آستانه ماه رمضان مردم به خارج از پایتخت میروند و با استفاده از تلسکوپ به جستوجوی هلال ماه میپردازند و به محض رؤیت حلول ماه رمضان، به خیابانها میروند و به یکدیگر تبریک میگویند. تزئین خیابانها، برپایی مراسم افطار و سحری، آویزان کردن فانوس بر در منزل و بیدار کردن مردم برای خوردن وعده سحری از دیگر آداب ماه رمضان در این کشور است.
همچنین در این ماه سلطان به همراه وزرا در کنار مردم در مسجد بزرگ شهر به منظور بهرهگیری از آیینهای دینی و مشارکت در تهیه غذا برای وعده سحری حضور مییابد.
همچنین در ماه رمضان، رستورانها و غذاخوریها از سحر تا اذان مغرب و وقت افطار بسته است و نميتوانند مشتری بپذيرند، اما غيرمسلمانها ميتوانند از رستورانها يا غذاخوریها غذای فوری تهيه کنند و آن را به صورت بستهبندی با خود ببرند.
علیرغم اینکه در برونئی روزهخواری غیرمسلمانان در ماه رمضان جریمه و مجازاتی ندارد، آنها به احترام مسلمانان از خوردن و آشامیدن و حتی استعمال دخانیات در ماه رمضان و در فضای عمومی اجتناب میکنند.
آموزش قرآن
طرح مصحف ملی برونئی در سال ۱۹۹۲ میلادی مطرح شد. این مصحف را، که به روایت «حفص از عاصم» نوشته شده است، مرکز اسلامی الازهر مصر بازنگری کرد. علاوه بر متن عربی آيات، شامل ترجمه ۳۰ جزء قرآن به زبان مالايی و همچنين تفسير ساده آيات و تشريح مفاهيم برخی قسمتهای قرآن است.
مصحف ملی برونئی
همچنین در برونئی سالانه بیش از ۳۰ مسابقه حفظ و قرائت قرآن با هدف ترویج فرهنگ قرآنی و تقویت برادری و وحدت برگزار میشود که از جمله میتوان مسابقات سراسری حفظ و تفسیر قرآن کریم را نام برد که آن را وزارت امور دینی برونئی همزمان با جشنهای ملی نزول قرآن در این کشور برگزار میکند.
مسابقات سراسری حفظ و تفسیر قرآن در برونئی
وجود مراکز آموزش قرآن در این کشور از دیگر ظرفیتهای قرآنی این سلطاننشین است. از جمله این مراکز میتوان به مرکز قرآنی «نادی» در منطقه بباتیک کیلانز(Bebatik Kilanas) در شمال این کشور اشاره کرد.
به گفته «آشانول محیالدین»، مدیر مرکز نادی، در این مرکز با استفاده از روش معروف به «البغدادی»، که در مالزی رایج است، به علاقهمندان فراگیری قرآن آموزش داده میشود. در این روش از مهارتهای حرکتی و حواس مؤثر در آموزش، از جمله دیداری و شنیداری، استفاده میشود.