باراك اوباما پس از هفتهها ترديد و اختلاف ميان مشاوران خود، اجازه اقدام نظامي عليه قذافي را صادر كرد و گفت:" باورها و ارزشهاي آمريكا ايجاب ميكند اين كشور جلوي كشتار جمعي افراد بيگناه در ليبي را بگيرد."
ارتش آمريكا كه در حال حاضر تحت تاثير جنگ عراق و افغانستان و تلاش براي كمك رساندن به قربانيان زلزله ژاپن قرار دارد، نقشي حمايتي را به همراه اروپا و شركاي عرب خود در حمله به ليبي خواهد داشت.باراك اوباما، رئيسجمهور آمريكا، صراحتا اعزام نيروهاي زميني به ليبي را رد كرد. بخش عمدهاي از تسليحات آمريكا شامل ناوها و زيردرياييهايي كه قادر به پرتاب موشكهايي با قدرت تخريب بالا هستند، در حالت آماده باش به سر ميبرند. اين موشكها ميتوانند در مراحل اوليه هرگونه اقدام نظامي براي از ميان بردن بخشهاي دفاعي و ساير اهداف مورد استفاده قرار گيرند.
اوباما در سخنان خود در كاخ سفيد هرگز واژهي "جنگ" را به كار نبرد، اما اين موضوع چيزي است كه نيروهاي آمريكايي در صورت مخالفت معمر قذافي، رهبر ليبي با درخواستهاي سازمان ملل با آن مواجه خواهند شد. انتظار ميرود نخستين گام در تحميل طرح منطقهي پرواز ممنوع عليه ليبي، حملاتي به سيستم دفاع ضد هوايي در سواحل اين كشور باشد.
اوباما در خصوص اقدام نظامي به ذكر پارهاي از دلايل پرداخت. رييس جمهور آمريكا گفت:" ما بدون نياز به بررسي، تمام دلايل را براي اعتقاد به اينكه قذافي در برخورد با مردم رويهاي مستبدانه در پيش گرفته است، در اختيار داريم."
وي افزود:" احتمال كشته شدن هزاران تن (در صورت عدم انجام اقدام نظامي) وجود دارد و يك بحران انساني در راه است. كل منطقه ممكن است ثبات خود را از دست دهد و اين موضوع موقعيت بسياري از هم پيمانان ما را به خطر مياندازد. تقاضاي مردم ليبي براي كمك بيپاسخ ميماند و ارزشهاي دموكراتيكي كه ما از آن حمايت ميكنيم مورد تخطي قرار ميگيرند."
سخنان اوباما در مقابل موضع محتاطانهاي كه از سوي بسياري از مشاوران ارشد وي و نيز "رابرت گيتس"، وزير دفاع آمريكا، "هيلاري كلينتون"، وزير امور خارجه اين كشور و "مايك مولن"، رييس ستاد مشترك ارتش آمريكا اتخاذ شده، تغيير رويكرد عمدهاي به شمار ميآيد. همه اين افراد اعلام كرده بودند كه طرح منطقه پرواز ممنوع يا هرگونه اقدام نظامي ديگر تبعاتي برابر با تبعات يك جنگ را خواهد داشت و عواقب آن ناخواسته خواهد بود.
سران و رهبران اروپا مشتاق هستند تا حمايت خود را از اعتراضها در ليبي نشان دهند و اين در حالي است كه آمريكا اين هفته تاحدي عقبنشيني كرده بود.
دولت باراك اوباما براي هفتهها در خصوص نحوه برخورد با اوضاع حاكم بر ليبي دچار اختلاف بود. اوضاع ليبي با ساير انقلابها در كشورهاي عربي تفاوت داشت زيرا يك درگيري سياسي، صورتي نظامي و مسلحانه به خود گرفت. رهبران نظامي كه با موضعي محتاطانه برخورد كردند، مدعي بودند كه تعجيل در اعلام حمايت از معترضان ممكن است فاقد آيندهنگري لازم باشد. كلينتون و برخي ديگر از ديپلماتها با ميانه روي عكس العمل نشان دادند و برخي از مشاوران كاخ سفيد و "سوزان رايس" فرستاده آمريكا در سازمان ملل، ظاهرا از استفاده از اهرم نظامي حمايت كردند.
اوباما اعلام كرد كه كلينتون را براي حضور در نشستي به پاريس اعزام ميكند تا با فرانسه، انگليس و ساير كشورها در خصوص گامهاي بعد در ليبي به مذاكره بپردازد. رييس جمهور آمريكا گفت، وي از گيتس خواسته كه در طراحي نقشه نظامي همكاري كند. اوباما در سخنان خود هيچ اشارهاي به اعلام آتشبس در ليبي كه سخنگوي معترضان آن را تخيلي خوانده بود، نكرد.
اوباما فهرستي از تقاضاها را براي قذافي عنوان كرد كه از جملهي آنها ميتوان به توقف تمامي حملات عليه غيرنظاميان، توقف اقدامي نظامي عليه شهر بنغازي كه در حال حاضر توسط معترضان كنترل ميشود و صدور اجازه براي حضور افرادي با هدف انجام اقدامات بشردوستانه اشاره كرد. وي تصريح كرد:" بگذاريد صريح صحبت كنم. اين مفاهيم و خواستهها قابل مذاكره نيستند."
اوباما همچنين با صراحت اعلام كرد، آمريكا به تنهايي اقدام نخواهد كرد. رهبري آمريكا موضوعي لاينفك است اما اين بدين معنا نيست كه اين كشور به تنهايي وارد عمل خواهد شد، بلكه به معناي شكلدهي به شرايط و نحوه عملكرد جامعه بينالمللي در كنار ساير كشورها خواهد بود.
وي در بياني صريحتر اعلام كرد:" ما تواناييهاي خاص (خود) را در اختيار (جامعه بينالمللي) قرار ميدهيم تا خشونت عليه غيرنظاميان متوقف شود. ما به همپيمانان اروپايي و عرب خود در اعمال طرح منطقه پرواز ممنوع كمك خواهيم كرد."
تحليلگران بر اين باورند كه نيروهاي هوايي ليبي و سيستمهاي دفاع ضد هوايي اين كشور با استانداردهاي غرب تطابقي ندارند و بعيد به نظر ميرسد بتوانند در مقابل حملات آنها مقاومت كنند.
باراك اوباما پيش از اعلام پيوستن نيروهاي آمريكا به اقدام نظامي عليه ليبي، نشستي با رهبران كنگره از هر دو حزب داشت تا در خصوص عقيده خود به مذاكره بپردازد.
ژرار آرود، فرستاده فرانسه در سازمان ملل، مصاحبهاي با شبكهي بي.بي.سي گفت، انتظار دارد ساعاتي پس از نشست پاريس حمله نظامي به ليبي آغاز شود.
آرود افزود:" در نشست پاريس تمام شركتكنندگان در عمليات نظامي و اقدامات ديپلماتيك حضور خواهند داشت، لذا فكر ميكنم اين نشست زمان خوبي براي اتمام حجت با ليبي است."
در طرابلس نيز معاون وزير امور خارجه ليبي از آلمان، چين و تركيه خواست تا با اعزام ناظراني بر روند آتش بس نظارت كنند.
وي گفت:" معناي آتش بس براي ما اين است كه نبايد عمليات نظامي چه كوچك و چه بزرگ صورت گيرد."
"ديويد كامرون"، نخست وزير انگليس كه يكي از مشتاقترين حاميان طرح منطقه پرواز ممنوع است، اعلام كرد كه انگليس بخشهايي از نيروهاي هوايي و جتهاي خود را در ساعات آتي به پايگاههاي هوايي اعزام خواهد كرد و اين نيروها در موقعيتي قرار خواهند گرفت كه نيروهاي هوايي معمر قذاقي را كه عليه معترضان در شهر بنغازي حملات هوايي انجام ميدهند، متوقف كنند.
كامرون تصريح كرد:" عقربههاي ساعت در حال حركت هستند و ما بايد براي اقدام سريع آماده باشيم."
"هيلاري كلينتون" نيز اعلام كرد، آمريكا بايد اقداماتي كه عملا انجام ميگيرد را ملاحظه كند نه صحبتهاي مربوط به آتش بس را.
آلن ژوپه، وزير امور خارجه فرانسه نيز خاطرنشان كرد:" همه چيز براي اقدام نظامي آماده است." با اين حال وي افزود:" ما بايد وضعيت آتش بس را مورد بررسي قرار دهيم."
"فرانسوا باروان"، سخنگوي دولت فرانسه، در خصوص محل، چگونگي، نقاط حمله و شكل حملات هوايي اظهار نظري نداشت.
ساعاتي پس از سخنراني اوباما در خصوص حمله به ليبي، سوزان رايس در پاسخ به اين سوال از سوي شبكه خبري سي.ان.ان كه آيا قذافي با ارزشهاي آمريكا منافات دارد، گفت بله، همين طور است.