مردم تركمنستان با این كه بیش از 70سال زیر سلطه كمونیست ها بودند و همیشه محدودیت هایی در برگزاری مراسم مذهبی شان وجود داشت، اما هنوز هم بخشی از آداب و رسوم شان را در ماه رمضان زنده نگه می دارند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ و هنر خبرگزاری تقریب، مردم تركمنستان با این كه بیش از 70سال زیر سلطه كمونیست ها بودند و همیشه محدودیت هایی در برگزاری مراسم مذهبی شان وجود داشت، اما هنوز هم بخشی از آداب و رسوم شان را در ماه رمضان زنده نگه می دارند.
آخرین روزهای ماه شعبان برای مسلمانان ترکمنستان، با شادی و نوید دادن ماه پربرکت رمضان می گذرد. کودکان و نوجوانان ترکمن یا اصطلاح خودشان «یارمضانچیان» و با تجمع در مقابل خانه ها اشعار ویژه ماه مبارك رمضان را می‌خوانند.
مردم هم در مقابل، شیرینی، بیسكویت و پول و هدیه ای را که از قبل آماده کرده اند به آنها می دهند. یارمضانچیان مراسم خود را از یك هفته مانده به ماه مبارك رمضان شروع می کنند و در شلوغترین مراکز خرید یا تفریحگاه های شهر تجمع می کنند.
اما این تنها كودكان و نوجوانان نیستند که به استقبال ماه مبارك رمضان می‌روند؛ مردان و زنان تركمن هم حداقل یك هفته قبل از حلول این ماه، مقدمات ورود به آن را فراهم می‌كنند.
زنان، بیشتر از روزهای معمول خانه را نظافت می کنند و مردان هم به دنبال تهیه خواربار و ملزومات مورد نیاز این ماه هستند. بیشتر جشنهای عروسی تركمنها در روزهای آخر ماه شعبان برگزار می شود و در همین روزهاست که مراسم آشتی كنان صورت می گیرد.
در مراسم آشتی کنان ریش سفیدهای هر محله كه به آنها یاش اولی می‌گویند بنا به ابتكار خود، افرادی را كه در آن محله با هم كدورتی دارند، بدون اطلاع از همدیگر برای صرف چای به خانه شان دعوت می‌كند و آنها را آشتی می‌دهند.
آغیز آچار (افطار)
معمولا رسم در تركمنستان همانند مناطق تركمن‌نشین ایران بر این است كه قبل از فرا رسیدن ماه مبارك رمضان كسانی كه قصد افطاری دادن دارند پیش ریش سفید روستا یا محلات شهرهای این كشور مراجعه می‌كنند و زمان افطاری دادن خود را تعیین می‌کنند. ریش سفید روستا یا محلات شهرها هم با ثبت زمان افطاری دادن افراد خیر آن را به همه مردم اعلام می‌كند.
این رسم بیشتر در روستاهای تركمنستان انجام می‌شود و افرادی كه می‌خواهند افطاری دهند در این زمینه تداركات لازم را از قبل انجام می‌دهند. معمولا بعد از افطاری هم روحانی محله در زمینه مسایل دینی برای شركت‌كنندگان سخنرانی می‌كند.
قدر گیجه سی (شب قدر)
تركمن ها معتقدند كه در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، دو پیامبر الهی یعنی حضرت خضر و حضرت الیاس ظاهر می‌شوند و هركس با آنها برخورد كند، خوشبخت می‌شود.
در این شب هر خانواده سفره ویژه‌ای پهن كرده و بر آن آجیل، میوه، شیرینی و نوعی شیرینی خانگی به نام بیشمه و آرد گندم به نام قاوورداق و تالخان و سمبوسه گوشتی به نام بورك می‌گذارند.
در روستاهای تركمن‌نشین، جوانان در گروه های مختلف، هر كدام مبلغی پول هزینه می‌كنند و با آن آجیل و میوه و شیرینی می‌خرند و در خانه‌ای گرد هم می‌آیند و ضمن خوردن و آشامیدن، به دعا و نیایش می پردازند و نماز شب قدر را برپا می‌دارند. در این شب، بین این گروه ها حتی تعریف افسانه و حكایت های قدیمی و پرسیدن چیستان ها از همدیگر هم مرسوم است.
همچنین رسم بر این است كه هیچ كدام از افراد گروه نباید تا اذان صبح بخوابند و اگر كسی بخوابد، دیگر اعضای گروه، او را با نخ و سوزن به نمد یا زیرانداز می‌دوزند و یا با انگشت، سیاهی دیگ را بر روی صورت او می‌كشند! (شاید به این معنی كه خواب رفته و فیض الهی شب قدر را از دست داده و به اصطلاح روسیاه شده است).
این مراسم شب نشینی تا اذان صبح ادامه دارد و اعضای گروه، بعد از خوردن سحری، برای روز بعد نیت روزه می‌كنند.
در این شب همچنین برخی از دختران جوان دسته جمعی در فضای باز، گرد هم می‌نشینند و تصنیفی به نام لاله را به صورت گروهی و با صدای بلند در دل شب می‌خوانند. هر چند که این مراسم این روزها رواج چندانی ندارد.
مسلمانان تركمنستان معتقدند که برگزاری مراسم ماه مبارک رمضان برکت و سلامتی خانواده را در پی دارد.
اورازا بایرامی (عید فطر)
ترکمن ها به عید فطر اورازا بایرامی می گویند. آنها در این روز با پوشیدن لباس‌های نو به سمت مساجد می روند تا ضمن گوش سپردن به مواعظ علما نماز عید فطر را به جا آورند. بعد از پایان نماز هم همگی به سمت ردیف های جلو می روند تا ضمن دست دادن به امام جماعت و دیگر روحانی ها، عید را به آنها تبریك بگویند. تركمنها عقیده دارند كه دست دادن به روحانی‌ها در عیدگاه، باعث قبولی بیشتر طاعات می‌شود.
