واکنش رسانه‌های خارجی به عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای
عضویت دائمی ایران در سازمان همکاری شانگهای بازتاب گسترده ای در رسانه های خارجی داشت و برخی آن را چرخش تهران به سوی شرق برای مقابله با تحریم های غرب دانستند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه بین الملل خبرگزاری تقریب،خبرگزاری فرانسه در این خصوص نوشت: ایران روز شنبه خبر از پذیرش خود به بلوک تحت رهبری چین و روسیه داد، چرخشی به سوی شرق که گشایشی به بازارهای اصلی جهانی و مقابله با تحریم های غربی تلقی می شود.
خبرگزاری فرانسه در ادامه آورد: روزنامه های اصلاح طلب و محافظه کار ایران در استقبال از نتیجه کنفرانس دوشنبه مبنی بر اینکه اعضای سازمان همکاری شانگهای عضویت ایران در این نهاد را تائید کردند، وحدت بی سابقه ای نشان دادند.
این گروه هشت عضوی که دو دهه پیش تاسیس شد و هند را نیز در بر می گیرد، خود را به عنوان پادزهر سلطه غرب معرفی می کند.
ایران یکی از چهار عضو ناظر سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۸ برای عضویت کامل در این نهاد درخواست داده بود، اما تلاش این کشور به واسطه تحریم های سازمان ملل و آمریکا کند شده بود.
ایران سال گذشته نیز به دلیل مخالفت تاجیسکتان، از عضویت در سازمان همکاری شانگهای بازماند، اما روز جمعه دریچه عضویت در این سازمان را کاملا باز یافت.
از نظر «فیاض زاهد» کارشناس روابط بین الملل ایران، مسکو و پکن عضویت تهران را مورد تائید قرار دادند، زیرا انتظار دارند که مساله هسته ای ایران حل و فصل شود.
وی افزود: کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای تصور می کنند که ایران به توافق های بین المللی پایبند خواهد بود، زیرا تحریم ها مانع اصلی عضویت این کشور در این بلوک به شمار رفته است.
وی تاکید کرد که روسیه، چین و هند منتظر لغو مجازات های اقتصادی هستند تا بتوانند در ایران سرمایه گذاری کنند.
شی جین پینگ رئیس جمهوری چین گفت که عضویت ایران به اتفاق آرا پذیرفته شده است.
خبرگزاری فرانسه در ادامه این گزارش آورد: ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران در سخنان خود در اجلاس سازمان همکاری شانگهای، تحریم ها را تروریسم اقتصادی و مهمترین ابزار قدرت های سلطه طلب برای اعمال اراده خود بر سایرین نامید.
رئیسی گفت که چنین مجازات های اقتصادی، مانعی اصلی بر سر راه ارتقا سطح یکپارچگی منطقه ای است و سازمان همکاری شانگهای باید ساختارها و سازوکارهایی را برای ارائه پاسخی جمعی به تحریم ها طراحی کند.
براساس اعلام تهران، تجارت دو طرفه بین ایران و کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای در سال منتهی به مارس ۲۰۲۱، به میزان ۲۸ میلیارد دلار (۲۴ میلیارد یورو) ارزشگذاری شده است.
در این میان، ایران منافع سیاسی و اقتصادی را در سازمان همکاری شانگهای می بیند.
رئیسی گفت: جهان وارد دوره جدیدی شده است. تسلط و یکجانبه گرایی شکست خورده است.
وی تاکید کرد که توازن بین المللی از این پس به سوی چند جانبه گرایی و توزیع مجدد قدرت به سوی کشورهای مستقل متمایل است. رئیس جمهوری ایران گفت که تحریم های یکجانبه، به طور منحصر به فرد یک کشور را هدف قرار نمی دهد و واضح است در سال های اخیر این تحریم ها بر کشورهای مستقل به ویژه کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای تاثیر بیشتری گذاشته است.
خبرگزاری رویترز نیز در گزارشی در این خصوص نوشت: ایران روز جمعه به یک نهاد امنیتی آسیای میانه به رهبری روسیه و چین پیوست و از کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای خواست به این کشور در ایجاد سازو کاری برای از میان برداشتن تحریم های غرب کمک کنند.
این نهاد که در سال ۲۰۰۱ به عنوان نهادی مذاکراتی برای روسیه، چین و کشورهای عضو شوروی در آسیای میانه تاسیس شد، چهار سال بعد گسترش یافت و هند و پاکستان را نیز در برگرفت با این دیدگاه که نقش بزرگتری به عنوان وزنه ای در مقابل نفوذ غرب در منطقه ایفا کند.
به نشانه نفوذ روبه رشد این نهاد، اولین حضور خارجی ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری جدید ایران در اجلاس این سازمان در تاجیکستان رقم خورد.
رئیسی از فرصت عضویت ایران در این سازمان برای پیوستن به حلقه مناسبات تجاری مهم در سراسر اوراسیا تجلیل کرد.
تلویزیون ایران نیز عضویت این کشور در سازمان همکاری شانگهای را زمینه ساز دسترسی تهران به بازارهای بزرگ در سراسر این قاره برشمرد.
رئیسی در سخنانش برای کشورهای عضو، تحریم ها علیه ایران را به تروریسم تشبیه کرد و گفت که این سازمان باید سازوکاری برای کمک به تهران به منظور از میان برداشتن تحریم ها طراحی کند.
رئیسی همچنین گفت: هیچ چیز نمی تواند فعالیت های هسته ای صلح آمیز ایران را که در چارچوب مقررات بین المللی است، متوقف کند.
وی یادآور شد دیپلماسی تنها زمانی موثر است که همه طرف ها به آن پایبند باشند. تهدید و فشار دست دیپلماسی را می بندد و آن را بی اثر می کند.
روزنامه ژاپنی «نیکی آسیا» نیز در گزارشی خبر عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای را پوشش داد و نوشت: کارشناسان این اقدام را زمینه ساز نفوذ بیشتر تهران در آسیای میانه از جمله در افغانستان می دانند.
به نوشته این روزنامه، رئیس جمهوری چین در ارتباطی ویدئویی با اجلاس سازمان همکاری شانگهای گفت: امروز ما روش هایی را برای پذیرش ایران به عنوان کشور عضو سازمان همکاری شانگهای و عربستان، مصر و قطر را به عنوان طرف های جدید مذاکره کننده آغاز می کنیم.
وی ابراز اطمینان کرد که بزرگ شدن خانواده سازمان همکاری شانگهای، باعث صلح جهانی شود، به توسعه جهانی کمک کند و مدافع نظم بین المللی باشد.
«هارش وی. پانت» رئیس برنامه مطالعات راهبردی بنیاد تحقیقات ناظر در دهلی نو گفت: عضویت ایران، این کشور را به بخشی اساسی تر در سیستم بزرگتر آسیای میانه – خاورمیانه تبدیل می کند.
وی افزود که ایران با چالش های ناشی از افغانستان روبه روست و می خواهد بر این کشور آشفته و منطقه پیرامون نظارت داشته باشد.
ایران از تاریخچه دیرینه ارتباطات فرهنگی و سیاسی با افغانستان برخوردار است و ۷۸۰ هزار شهروند افغان ثبت شده همراه با ۲ میلیون تبعه ثبت نشده این کشور را اسکان داده است.
پانت اینگونه استدلال کرد که حضور ایران در سازمان همکاری شانگهای، امکان سیاستگذاری بهتر و رویکرد همه جانبه تری برای برخورد با چالش های منطقه ای فراهم می کند.
در حالی که ممکن است افغانستان، نگرانی اصلی برای ایران باشد، عضویت تهران در سازمان همکاری شانگهای می تواند به برقراری مناسبات قوی تر این کشور با چین و روسیه کمک کند.
پایگاه تحلیلی المانیتور نیز در گزارشی در همین رابطه نوشت: ایران رسما به عضویت ائتلاف کشورهای اوراسیا درآمد.
المانیتور آورد: سازمان همکاری شانگهای، جمهوری اسلامی ایران را به عنوان عضوی دائم در اجلاس این سازمان در تاجیکستان پذیرا شد.
سازمان همکاری شانگهای در جهت تضمین امنیت، تجارت و دیگر اشکال همکاری در سراسر اوراسیا فعالیت می کند.
المانیتور در ادامه آورد: اجلاس امسال سازمان همکاری شانگهای بر مقابله با کووید – ۱۹ و دیگر حوزه هایی برای همکاری بین کشورها تمرکز داشت.
خبرگزاری شینهوا نیز در گزارشی نوشت: ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران روز شنبه عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای را موفقیتی دیپلماتیک برشمرد.
وی پس از ورود به تهران از سفر به دوشنبه پایتخت تاجیکستان افزود: حضور جمهوری اسلامی ایران به عنوان عضو کلیدی سازمان همکاری شانگهای، ارتباط اقتصادی محکمی برای مردم کشور ما ایجاد می کند که به منزله ارتباط ایران با زیرساخت اقتصادی آسیاست.
وی تاکید کرد که وزارت امور خارجه ایران و دیگر وزارتخانه های مسئول باید شرایط لازم را برای کسب مزیت از این فرصت جدید در اسرع وقت ایجاد کنند.
وی در مورد سفرش به تاجیکستان گفت که در زمینه فصل جدیدی در مناسبات اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بین دو کشور توافق حاصل شد.
رئیسی گفت که در جریان نشستی امنیتی در مورد افغانستان که در حاشیه اجلاس سازمان همکاری شانگهای تشکیل شد، مواضع ایران در مورد افغانستان شرح داده و تلاش شد اجماعی منطقه ای در مورد این مواضع به دست آید.
در سال ۲۰۰۱ با هدف همکاری‌های چندجانبه امنیتی، اقتصادی و فرهنگی، سازمان همکاری شانگهای تشکیل شد. تاکنون کشورهای هند، قزاقستان، چین، قرقیزستان، پاکستان، روسیه، تاجیکستان و ازبکستان در این پیمان به عنوان اعضای اصلی شناخته می شدند. سه کشور افغانستان، بلاروس و مغولستان به عنوان عضو ناظر و ۶ کشور جمهوری آذربایجان، ارمنستان، پادشاهی کامبوج، نپال، ترکیه و سریلانکا نیز از شرکای گفت‌وگوی این سازمان محسوب می‌شوند. روز جمعه (۲۶ شهریورماه) ایران نیز در بیست و یکمین اجلاس سران این سازمان به عنوان نهمین عضو رسمی معرفی شد.
ایران از سال ۲۰۰۵ میلادی به دنبال عضویت دائم در پیمان شانگهای بوده و در طول سال‌های گذشته دلایل متعددی سبب شده تا این مسیر برای ایران کامل شود؛ اما برخی از موارد از جمله تحریم‌های اعمال شده از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد مهمترین مانع بر سر عضویت کامل ایران اعلام شده بود.
