با رعایت آداب اختلاف، قدمی به سوی تمدن نوین اسلامی برداریم
مدیر دفتر تقریب دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه تاکید کرد: اگر انسانها، مذاهب و اقوام مختلف با هدف رسیدن به حق و حقیقت درکنار هم جمع شوند، با رعایت آداب اختلاف، قدمی به سوی تمدن نوین اسلامی برمی‌دارند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، حجت‌الاسلام والمسلمین وحید پورعلی، مدیر دفتر تقریب دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه در وبینار سی و هفتمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با اشاره به اهمیت حقیقت جویی انسانها، تأکید کرد که رعایت آداب اختلاف، بسیاری از مشکلات جامعه اسلامی را حل خواهد کرد.
حجت‌الاسلام والمسلمین پورعلی با اشاره به مسئله آداب اختلاف گفت: اختلاف طبق آیات قرآن و روایاتی که از ائمه (ع) به ما رسیده، مسئله‌ای طبیعی در این عالم است، به این معنا که بنای عالم بر اختلاف است.
وی افزود: اولین ادب در مورد اختلاف و آداب اختلاف این است که ما بپذیریم اختلاف چیزی است که خداوند متعال اراده کرده است.
مدیر دفتر تقریب دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه با اشاره به آیه «یا ایها الناس انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفو ان اکرمکم عندالله اتقاکم» خاطرنشان کرد: این آیه فقط خطاب به مؤمنین و یا مسلمانان نیست؛ خطاب آیه «یا ایها الناس» است، یعنی خطاب به تمامی مردم، چه مؤمن، چه غیرمؤمن، چه مسلمان، چه غیرمسلمان؛ «انا خلقناکم من ذکر و انثی» ما شما را از یک زن و مرد آفریدیم و شما را از ملت‌ها و قبایل و اقوام مختلف قرار دادیم و همه این مسائل به خاطر این است که افراد یکدیگر را بشناسند.
اختلاف و تفاوت، اراده خداوند است
وی با بیان این که معیار برتری نزد خداوند متعال تقوا است، گفت: اولین ادب اختلاف این است که من قبول کنم اختلاف یا تفاوت در این جهان، اراده خداوند متعال است؛ خداوند یکی را مرد آفریده یکی را زن، یکی را فارس، یکی را تُرک و یکی را کُرد.
وی تأکید کرد: ادب دوم این است که ما نباید اجازه دهیم این اختلاف سر از تفرقه یا نزاع در بیاورد؛ زیرا زمانی این اختلاف بد خواهد شد که سر از تفرقه و نزاع در بیاورد.
حجت‌الاسلام والمسلمین پورعلی یکی دیگر از آداب گفت‌وگو و آداب مخالفت را عدم جزم‌گرایی دانست و گفت: یکی از دلایل به نتیجه نرسیدن گفتوگوها و مخالفت‌ها جزم‌گرایی است؛ یعنی درحالیکه حق با طرف مقابل یا طرف گفت وگو است، من خودم را در مقابل او حق مطلق بدانم، در حالی که در سیره پیامبر گرامی اسلام این طور نبوده است.
وی افزود: در آیه قرآن می‌فرماید: «انا او ایاکم لعلی هدی او فی ضلال مبین» یا ما یا شما بر هدایت هستیم، پیامبر از اول نمی‌فرماید که من بر هدایت هستم شما در گمراهی هستید، بلکه از طرف مقابل می خواهد که بیایید با هم گفت‌وگو کنیم تا من در اثر این گفت‌وگو شما را به هدایت برسانم.
لزوم تفکیک میان اندیشه و شخصیت افراد
مدیر دفتر تقریب دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه خاطرنشان کرد: مورد بعدی که متأسفانه در مخالفت‌ها و گفتوگوها زیاد دیده می‌شود، عدم تفکیک بین اندیشه فرد از خود فرد است؛ ما بعضاً به جایی این که اندیشه فرد یا عقیده فرد را مورد نقد قرار دهیم، به اشتباه آن را به خود فرد سرایت داده و خود فرد را مورد نقد قرار می‌دهیم.
وی افزود: در حالی که در سیره بزرگان ما، پیامبر گرامی اسلام، ائمه بزرگوار، صحابه بزرگوار پیامبر اینطور نبوده است، بلکه آنها رفتار و عقیده فرد را نقد می‌کردند، ولی در مورد خود فرد قائل بودندکه آن فرد چون انسان است، دارای کرامت ذاتی است . «و لقد کرمنا بنی آدم».
این اندیشمند مسلمان در ادامه گفت: حضرت علی (ع) در نامه معروفی که به مالک اشتر نوشته، می‌فرماید: مراجعین شما دو گروه هستند «اما اخ لک فی الدین، او نظیر لک فی الخلق» یا برادر دینی شما هست، یا اگر هم مسلمان نیست، انسان و شایسته احترام است.
حب و بغض‌ها، مانع دیدن حقیقت نشود
وی کنار نهادن حب و بغض را یکی دیگر از آداب گفت‌وگو یا آداب مخالفت دانست و گفت: بعضاً حب و بغض‌هایی که ما نسبت به شخص خاص، عقیده خاص، قوم خاص، یا مذهب خاصی داریم باعث می‌شود که ما حقیقت‌ها را نبینیم و از حقیقت دور شویم.
حجت‌الاسلام والمسلمین پورعلی ادب بعدی در آداب مخالفت را پرهیز از نقد متقابل دانست و گفت: متأسفانه در این مخالفت‌ها اتفاق می‌افتد که وقتی من به عنوان مثال نقد یا مخالفتی را از یک مذهب یا یک شخص می‌بینم، بلافاصله من هم نقد متقابل می‌کنم که این کار شرعی و اخلاقی نیست.
وی ادب بعدی را استفاده از قول لین در مخالفت و گفت‌وگو دانست و تأکید کرد: خداوند متعال وقتی به حضرت موسی دستور می‌دهد که برود و با فرعون گفت‌وگو کند، یکی از دستوراتش این است «اذهبا الی فرعون انه طغی فقولا له قولا لینا».
مدیر دفتر تقریب دانشگاه آزاد اسلامی ارومیه هشتمین و آخرین ادب از آداب مخالفت را حقیقت جویی دانست و گفت: انسان باید همیشه دنبال حقیقت باشد؛ هدف از مخالفت‌ها و گفتوگوها این است که انسان حقیقت را جست‌وجو کند.
وی در پایان تأکید کرد: اگر انسانها، مذاهب و اقوام مختلف با هدف رسیدن به حق و حقیقت درکنار هم جمع شوند، با رعایت آدابی که عرض کردم؛ قول لین، کنار نهادن حب و بغض، پرهیز از نقد متقابل، عدم جزم گرایی و تمایز بین اندیشه فرد از خود فرد، بسیاری از مشکلات جامعه اسلامی حل شده و قدمی به سوی رسیدن به تمدن نوین اسلامی برداشته خواهد شد که دغدغه مقام معظم رهبری و دیگر بزرگان جهان اسلام است.
