معاون فرهنگى و اجتماعى دانشگاه اديان و مذاهب اسلامی با ارائه سخنرانی خود در كنفرانس بين‌المللى مکه بر نقش محوری خانواده و آموزش در ساختن شخصیت مسلمان میانه‌رو تأکید کرد.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، عباس خامه‌یار، معاون فرهنگى و اجتماعى دانشگاه اديان و مذاهب اسلامی ایران امروز ۲۸ اسفند در كنفرانس بين‌المللى «ساخت پل‌های همبستگی میان مذاهب اسلامی» در مکه، بر نقش محوری خانواده و آموزش در ساختن شخصیت مسلمان میانه‌رو تأکید کرد.
وی در ابتدای سخنان خود تصریح کرد: جلسه امروز ما یک دیدار تاریخی است که همواره مشتاقانه منتظر آن بوده‌ایم. این دیدار امیدوارکننده‌ای است که معانی متعددی دارد، می‌توان گفت که اهداف این نشست به ارزشی والا از ارزش‌های اسلام و به‌طور کلی ارزش‌های ادیان آسمانی برمی‌گردد و آن ارزش اتحاد، برادری و دوستی بین انسان‌ها است. ما مسلمانانی که امروز در خانه خدا شرف حضور داریم، از فرقه‌های مختلف اسلامی، مذاهب، کشورها، زبان‌ها و نژادهای مختلف هستیم. ما چگونه می‌توانیم آمادگی خود را برای خدمت به این بیداری فکری و دینی اعلام کنیم؟ امری که علمای بزرگ مسلمان و متفکران ایرانی و عرب در طول تاریخ آرزوی آن را داشته‌اند؟ این بیداری که تمدن اسلامی را پایه‌گذاری می‌کند، فرقی میان سنی و شیعه و تفاوتی میان برادران دینی، هرچقدر هم که نظرات و عقایدشان متفاوت باشد، نمی‌گذارد.
خامه‌یار در ادامه افزود: امروز بیش از هر زمان دیگری توطئه‌هایی را در جنگ فرهنگی احساس می‌کنیم که هدف آن تخریب وحدتِ ما مسلمانان است. ما از دهه‌ها قبل در جمهوری اسلامی ایران با توجه به آگاهی قبلی‌مان که اگر این امت پلی میان اجزای خود نسازد، آینده‌ای نخواهد داشت، گفتمان وحدت، پذیرش و مدارا بین فرقه‌های مختلف و نفی گفتمان نفرت، تکفیر و طرد نسبت به فرقه‌های مختلف را شروع کرده‌ایم.
وی بیان کرد: امام خمینی(ره) مسیر را از یک منبع اساسی که همان گفتمان قرآنی است، شروع کرد و امام خامنه‌ای امروز این راه را ادامه می‌دهد. آموزه‌های قرآنی برای هر کس که در آن تدبر کند، روشن است. در این آموزه‌ها مفاهیم نصرت، همدردی، همبستگی، نوع‌دوستی و سایر مواردی که انسان معتدل و پیرو رویکرد اسلام اصیل محمدی را می‌سازد، وجود دارد و همانطور که جناب شیخ محمد بن عبدالکریم آل عیسی دیروز در سخنرانی افتتاحیه خود و سایر سخنرانان بیان کردند، قرآن مایۀ اتحاد و شهادتین مهم‌ترین عنصر وحدت‌بخش مسلمانان است.
معاون فرهنگى و اجتماعى دانشگاه اديان و مذاهب اسلامی ایران تأکید کرد: امروز در تحقق وحدت اجتماعی نیاز به مفاهیم غربی نداریم بلکه ما نیاز مبرمی به بازگشت به دین اصیل خود داریم که اصل اصیل آن اراده ساختن انسان سالمی است که جامعه‌ای سالم را می‌سازد. شخصیت‌های زیادی در ایران و جهان عرب هرکدام به شیوه خود و با دید خاص خود در این مسیر فعال بوده‌اند. شخصیت‌هایی مانند آیت‌الله کاشانی، نواب صفوی، آیت‌الله طالقانی و میرزا خلیل کمره‌ای، آیت‌الله واعظ زاده خراسانی، سید هادی خسروشاهی و علامه شیخ محمدعلی تسخیری را نباید فراموش نکرد. از نگاه آنها مسائل زیادی وجود داشت که مهم‌ترین آنها مسئله وحدت و تقریب بود، علاوه بر آن مسئله قدس شریف که به‌عنوان محور برخورد آنها با جهان اسلام و یکی از عناصر وحدت میان مسلمانان است نیز مطرح بود. آنها به دنبال یک جنبش ضد استعماری و ضد صهیونیستی بودند.
وی افزود: آیت‌الله بروجردی و شیخ محمدتقی قمی، مسئلۀ تقریب میان مذاهب را هدف اصلی خود قرار دادند و دیگر بزرگانی که نام آنها ذکر شد، توجه خود را به موضوع فرهنگ دینی، عدالت اجتماعی و احیای اندیشۀ دینی و اصلاح‌طلبی معطوف کردند. از سوی دیگر جهان عرب شاهد نهضت‌های بسیاری در این راستا بوده و همچنان این مسیر در جریان است.
به گفته خامه‌یار، اسلام خواهان قدرت ما است و با برنامه خود برای تربیت دینی و خانوادگی به ما نیرو بخشیده است. این قدرت در روابط ما با مسلمانان به صورت رحمت و همبستگی و هماهنگی آشکار می‌شود. بر مبنای تعلیمات قرآن، مسلمانان با خود مهربان و با کافران سختگیرند. اسلام ما دین اعتدال و میانه‌روی است که در آن افراط و تفریط وجود ندارد. رویکرد اعتدالی اولین مؤلفۀ یک جامعۀ منسجم و مردم متحد است. مشکل اصلی این است که ما هنوز گفتمانی ایجاد نکرده‌ایم که در آن خواسته‌های مردم، دستورات مراجع بزرگ دینی و سیاست‌های دولت‌ها با یکدیگر همگرا و جمع شوند. ما می‌بینیم که مردم تشنه همزیستی و همگرایی هستند؛ اما به دلیل نقش خطرناکی که امپراتوری رسانه‌ای غرب در منطقه ما دارد این آرزو تحقق نیافته است. این همان مشکلی است که این منطقه را امروز به منطقه‌ای پر از آشفتگی و درگیری‌های مداوم تبدیل می‌کند. از این رو رسانه غربی، اولین رقیب در برابر خانواده برای تربیت نسل جدید است. در واقع، ممکن است فردی خود را مشتاق ارزش‌های اسلامی که در خانه و مدرسه با آن بزرگ شده است، بیابد اما جذب ظاهر فریبنده مطالبی شده که رسانه غربی عرضه می‌کند.
معاون فرهنگى و اجتماعى دانشگاه اديان و مذاهب اسلامی ایران تصریح کرد: شاید برای شروع تغییر در این زمینه باید از تغییر در برنامه‌های درسی آموزشی آغاز کرد؛ زیرا ساختن شخصیت یک مسلمان معتدل که گفتمان دور کردن، طرد و تکفیر را رد می‌کند، مستلزم تلاش‌های هماهنگ میان معلم یا مربی و خانواده است، به‌طوری‌که کودک از سنین پایین یاد بگیرد که دیگران را که با او متفاوت هستند دوست داشته باشد و به آنها احترام بگذارد؛ این چیزی است که بشریت را از بسیاری از درگیری‌ها، جنگ‌ها و مشکلات اجتماعی و سیاسی نجات می‌دهد.
به گفته او، در مورد چگونگی دستیابی به وحدت واقعی میان مسلمانان باید به این مسئله توجه داشت که این موضوع تنها به کنفرانس‌ها، سمینارها و جلساتی که نخبگان فکری، فرهنگی، سیاسی و مذهبی را گردهم می‌آورد، محدود نمی‌شود؛ بلکه با وجود اهمیت این فعالیت‌ها، نباید از نظریه‌پردازی در حوزه‌های مختلف اجتماعی غافل بود. وحدت و ایجاد پل‌های برادری باید به رکن اساسی برنامه‌های درسی مدارس در همه ابعاد و مؤسسات آن از مهدکودک گرفته تا دانشگاه تبدیل شود. انکارناپذیر است که وحدت در حقیقت جز با طرح تربیتی و با ادغام آن در نظام تربیتی خانواده و آموزشی محقق نمی‌شود و بر اساس تجربیات فراوان تا زمانی که چنین نشود، وحدت در حد یک شعار باقی می‌ماند.
خامه‌یار در ادامه افزود: نادیده گرفتن اهمیت نقش خانواده و مدرسه در پرورش شخصیت یک مسلمانِ معتدلِ اهل گذشت یکی از مهم‌ترین دلایل پیدایش پدیده‌هایی چون طرد دیگران، تفرقه‌افکنی و قطع ارتباط میان ملت‌های مسلمان و عدم علاقه مسلمانان به ارتباط با یکدیگر یا یادگیری زبان یکدیگر است. این تفرقه‌افکنی انباشته تا جایی افزایش یافته است که به حد خطرناکی رسیده است و باعث می‌شود افراد با کمال سادگی و سهولت، طرد کردن را در برابر دیگرانی که با آنها متفاوت هستند تمرین می‌کنند و حتی به راحتی برای آن توجیه قانونی پیدا می‌کنند. از جمله پیامدهای این امر نیز نفرت، دشمنی و آمادگی برای حمله به دیگران در برابر اولین اختلاف‌نظر می‌باشد. خاضعانه عرض می‌کنم ما باید در شیوه‌های خود تجدیدنظر کنیم تا بتوانیم هر چیزی که ما را به عنوان مسلمان به یکدیگر نزدیک می‌کند، توسعه دهیم.
معاون فرهنگى و اجتماعى دانشگاه اديان و مذاهب اسلامی ایران گفت: خلاصۀ سخنرانی امروزم این است که ما دستان همه متفکران نهضت که نماد وحدت اسلامی در منطقه ما هستند را به گرمی می‌فشاریم و بر اهمیت طرح مسائل و ارائه فرضیه‌ها و نظریه‌پردازی‌ها پیرامون این موضوع تأکید می‌کنیم؛ اما به این نظریه‌ها بسنده نمی‌کنیم، بلکه معتقدیم جنبه تربیتی بیش از هر زمان دیگری نیاز به تأمل دارد. بُعد تربیتی فقط شامل خانواده نمی‌شود بلکه برنامه‌های تربیتی و نقش معلم و مدرسه را نیز دربرمی‌گیرد. موضوع وحدت میان مسلمانان امری مهم است که باید آن را تحقق بخشیم.
وی بیان کرد: ما باید میان اجزای تشکیل دهنده این امت، پل بسازیم و اعتماد ایجاد کنیم تا از دستاوردهای تاریخ خود بهره‌مند شویم و سرنوشت مشترک خود را با برادری اسلامی بیشتر حفظ کنیم. ما باید قدرتمند باشیم و طعمه‌ای برای دیگران نشویم. همانطور که در حدیث آمده است: «يوشِكُ أن تداعَى عليكم، الأمم كما تداعَى الأكَلةُ إلى قصعتِها . فقال قائلٌ : ومن قلَّةٍ نحن يومئذٍ ؟ قال : بل أنتم يومئذٍ كثيرٌ ، ولكنَّكم غُثاءٌ كغُثاءِ السَّيلِ» آن زمان نزدیک است که امت‌ها (غیر مسلمانان) بر شما هجوم آورند، آن چنان که گرسنگان بر ظرف غذا یورش می‌برند. گفتند: یا رسول الله! آیا این ذلت به‌خاطر تعداد اندک ماست؟ پیامبر (ص) فرموند: خیر، بلکه شما آن روز بسیارید؛ اما همانند کف روی سیلاب هستید. بله هنوز بیم وجود این وضعیت در میان مسلمانان وجود دارد و شاید بزرگ‌ترین گواه آن نشست‌های امروز برای نجات وحدت ما و بازسازی پل‌های تقریب میان ما باشد که جای توجه و قدردانی دارد.
