تقریب مذاهب اسلامی یکی از محورهای ایجاد وحدت و همگرائی میان کشورهای اسلامی محسوب می‏شود که با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی این موضوع در راس برنامه های کشور قرار گرفت.

حوزه جامعه خبرگزاری تقریب:

تقریب مذاهب اسلامی یکی از محورهای ایجاد وحدت و همگرائی میان کشورهای اسلامی محسوب می‏شود که با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی این موضوع در راس برنامه های کشور قرار گرفت؛ در این‏راستا، رهبر معظم انقلاب با توجه به ضرورت استمرار اندیشه نزدیکی و اتحاد بین مسلمانان بر اساس یک طرح و برنامه مدون و تشکیلات منسجم، فرمان ایجاد مرکزی به نام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در سال 1369 را صادر فرمودند. بر این اساس هدف از تقریب مذاهب اسلامی عبارت از نزدیک شدن پیروان مذاهب اسلامی با هدف تعارف و شناخت یکدیگر به‏منظور دست یابی به اخوت دینی بر اساس اصول مسلم و مشترکات اسلامی می‏باشد. برای رسیدن به این هدف، تقریب مذاهب بر مبانی و اصولی استوار است که مهم‏ترین آن‏ها عبارت است از:

1. قرآن کریم و سنت شریف نبوی دو منبع اساسی برای شریعت اسلام هستند و تمامی مذاهب اسلامی در این دو اصل مشترک می‏باشند و حجیت سایر منابع در گرو استناد به این دو منبع اصلی است.

2. ایمان به اصول و ارکانی ازجمله: وحدانیت خداوند، نبوت، خاتمیت رسول اکرم(ص) و سنت پیامبر به‏عنوان یکی از منابع اصلی دین، ایمان به قرآن کریم و مفاهیم و احکام آن به‏عنوان اولین منبع دین اسلام، ایمان به معاد و عدم انکار ضروریات دین و تسلیم شدن به ارکان اسلام مثل نماز، زکات، روزه، حج، جهاد و... ملاک اسلامیت است.

3. مشروعیت اجتهاد و آزادی بحث: اسلام با به رسمیت شناختن اجتهاد در چارچوب منابع اصلی اسلامی اختلافات فکری را پذیرفته است. بر مسلمانان است که اختلافات اجتهادی را امری طبیعی قلمداد کرده و به رأی دیگران احترام بگذارند.

4. وحدت اسلامی یکی از ویژگی‏های امت اسلامی در قرآن مجید و از اصول بسیار مهم آن است. این اصل در موارد تزاحم با اصول دارای اهمیت کم‏تر بر آنان مقدم می‏شود.

5. اصل برادری اسلامی مبنایی کلی برای تعامل بین مسلمانان است.

با توجه به اصول و مبانی فوق مجمع تقریب، مجمعی جهانی و بین‏المللی است و به یک منطقه و یا یک کشور و یا یک نژاد اختصاص ندارد. و از انجام هرگونه عمل تفرقه‏آمیز میان مسلمانان اجتناب می‏نماید و رسالت آن ارتقاء سطح آشنایی و آگاهی و تعمیق تفاهم بین پیروان مذاهب اسلامی و تقویت احترام متقابل و تحکیم رشته های اخوت اسلامی در بین مسلمانان بدون هیچ‏گونه تمایزی از لحاظ تعلقات فرقه‏ای، قومی یا ملی آنان به‏منظور رسیدن به امت واحده‏ی اسلام می‏باشد.

نگاهی به اساسنامه مجمع نیز اهداف وحدت بخش و همگرائی کشورهای اسلامی را نشان می‏دهد. در ماده 13 اساسنامه در رابطه با اهداف مجمع آمده است:

1. کوشش در راه ایجاد آشنایی و تفاهم بیشتر بین علماء و متفکران و پیشوایان مذهبی جهان اسلام.

2. سعی در ایجاد هماهنگی و تشکیل جبهه واحد بر اساس اصول مهم اسلامی مقابل توطئه‏های تبلیغاتی و تهاجم فرهنگی دشمنان اسلام.

3. اشاعه فکر تقریب بین توده‏های مسلمان و آگاه کردن آنان با توطئه‏های تفرقه‏انگیز دشمنان.

4. کوشش در تحکیم و اشاعه اصل اجتهاد و استنباط در مذاهب اسلامی.

در مجموع می‏توان با نگاهی به اساسنامه مجمع، مبانی، اصول و ارزشهای تقریب مذاهب اسلامی، فرصت‏ها و ظرفیت‏های زیادی را در ایجاد همگرائی میان کشورهای اسلامی مشاهده نمود. که برخی از آن‏ها در مورد ارتباط میان کشورهای اسلامی و امت اسلامی با یکدیگر است. آموزه‏هایی که در این قلمرو می‏تواند به تحکیم همگرائی کمک نماید عبارتند از:

الف) پرهیز از نسبت دادن کفر و فسق و بدعت به یکدیگر: مسلمانان با پذیرش مشروعیت اجتهاد در چارچوب منابع اصیل اسلامی بایستی لوازم و تبعات این اصل را هم بپذیرند و اگر یک نظر اجتهادی از دیدگاه مذهب خاصی خطا بود، صاحب آن‏را به کفر و فسق متهم نکنند. بنا بر این، امور اختلافی را از رتبه‏ی کفر و ایمان به رتبه‏ی خطا و صواب باید تنزل داد.

ب) از طرف دیگر نباید کسی را به‏علت لوازم سخن یا اعتقادش که از نظر فرقه‏ای خاص به انکار اصول دین منتهی می‏شود، تکفیر نمود زیرا ممکن است او به این لوازم اعتقاد نداشته باشد.

ج) برخورد محترمانه در امور اختلافی: وقتی اسلام نوعی شکیبایی دینی را در مناسبات خود با سایر ادیان توصیه می‏کند و از مسلمانان می‏خواهد که به مقدسات فکری و اعتقادی باطل دیگران بی‏حرمتی ننمایند، به طریق اولی در مناسبات بین مسلمانان، اصل اجتناب از بی‏حرمتی به مقدسات پیروان مذاهب اسلامی را مورد تأکید قرار می‏دهد و آنان را به معذور دانستن یکدیگر در امور اختلافی دعوت می‏نماید.

د) آزادی اختیار مذهب: اصل آزادی مذهبی به‏عنوان یک اصل کلی در روابط فردی جریان خواهد داشت. پس هر فرد در انتخاب مذهب اسلامی خود آزاد است، سازمان‏ها و دولت‏ها نبایستی مذهبی را به اجبار به دیگران تحمیل نمایند بلکه باید همه‏ی مذاهب اسلامی را به رسمیت بشناسند.

ه‍) آزادی عمل به احکام شخصیه: در مسایل مربوط به احوال شخصیه، پیروان مذاهب اسلامی تابع مقررات مربوط به مذهب متبوع خود هستند، مگر در امور مربوط به نظم عمومی که قوانین جاری کشور متبوع آنان که به‏واسطه‏ی حکومت مشروع اداره می‏شود، حاکم خواهد بود. بر اساس آیه‏ی شریفه‏ی «فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه» قرآن کریم مسلمانان را به گفت وگوی مسالمت‏آمیز و بدون هیاهو با کفار و اهل کتاب، برای رسیدن به حقیقت، دعوت کرده است. بنابر این بر مسلمانان به طریق اولی لازم است اختلافات خود را از طریق گفت وگوی سالم و رعایت آداب آن حل و فصل نمایند.

و) لزوم اهتمام همه مسلمانان به ابعاد عملی تقریب و تبلور ارزش‏های آن.

برخی دیگر از اصول و آموزه‏ها، مربوط به وحدت مسلمانان در برابر کشورهای غیر مسلمان و قدرت‏های مسلط خارجی است که می‏توان به مواردی ازجمله لزوم موضع‏گیری هماهنگ و واحد در برابر دشمنان اسلام و ضرورت همکاری همه‏جانبه در موارد مورد اتفاق مسلمانان اشاره نمود.

انتهای پیام/