نگاهی به انتخابات 14 می ترکیه/امنیت و توسعه، اولویت نخست رای دهندگان است
بر اساس نتایج به دست آمده از نظرسنجی‌ها، رای دهندگان، ثبات، امنیت و توسعه را مهمترین مسائل می‌دانند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه بین‌الملل خبرگزاری تقریب، انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری ترکیه که به دلیل تبعات منطقه‌ای و جهانی با بحث‌های زیادی همراه بود، در روز 14 می برگزار شد و مردم ترکیه برای انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی پای صندوق‌های رای رفتند.
بر اساس نتایج غیر قطعی، ائتلاف جمهور با وجود از دست دادن آرا نسبت به انتخابات گذشته، بار دیگر در انتخابات پارلمانی پیروز شد. در انتخابات ریاست جمهوری نیز اگرچه رجب طیب اردوغان با حدود 2.5 میلیون رای از نزدیکترین رقیب خود «کمال قلیچداراوغلو» پیش افتاد، اما به دلیل اختلاف کم، در دور اول، نتوانست پیروز شود و انتخابات ریاست جمهوری به دور دوم کشیده شد.
در انتخابات پارلمانی، بر اساس نتایج غیر قطعی، ائتلاف جمهور 323، ائتلاف ملت 212 و ائتلاف کار و آزادی 65 کرسی به دست آوردند.
در انتخابات ریاست جمهوری نیز اردوغان 49.52 درصد، «کمال قلیچداراوغلو» 44.88 درصد، «سینان اوغان» 5.17 درصد و «محرم اینجه» 0.43 درصد آرا را کسب کردند.
این در حالی است که در انتخابات ریاست جمهوری 2018، اردوغان 52.59 درصد آرا را به دست آورد و «اینجه»، «مرال آکشنر»، «صلاح الدین دمیرتاش» و «تمل کاراملا اوغلو» دیگر نامزدهای آن دوره در مجموع 47.22 درصد آرا را به دست آورده بودند.
در مورد نتایج انتخابات مجلس باید به چند نکته مهم اشاره کرد:
حزب عدالت و توسعه (AKP) و ائتلاف جمهور با اختلاف زیادی در این انتخابات پیروز شدند. حزب عدالت و توسعه 99 کرسی بیشتر از نزدیکترین رقیب خود و ائتلاف جمهور 111 کرسی بیشتر از ائتلاف ملت و 46 کرسی بیشتر از مجموع ائتلاف ملت و ائتلاف کار و آزادی کسب کرد. علاوه بر این، از 169 کرسی کسب شده توسط حزب جمهوری خواه خلق (CHP)، 39 نماینده متعلق به احزاب دیگر هستند. با حذف این 39 نماینده، تعداد نمایندگان حزب جمهوری خواه خلق به 130 نفر کاهش می‌یابد.
حزب عدالت و توسعه تنها حزب سیاسی است که توانسته در 6 انتخابات سراسری بین سال های 2002 تا 2023 در همه مناطق رقابت کند و بنابراین ویژگی "حزب ترکیه" را در این انتخابات نیز در دست داشته است.
اگرچه حزب عدالت و توسعه به عنوان حزب اول در انتخابات پیروز شد، اما نسبت به انتخابات سال 2018 حدود 7 امتیاز کاهش را تجربه کرد.
یکی دیگر از نتایج مهم انتخابات پارلمانی افزایش آرای ملی گرایان است. در این انتخابات مجموع آرای احزاب ناسیونالیست مانند حزب حرکت ملی، حزب نیک و حزب ظفر که در ائتلاف های مختلف بودند، تقریباً به 25 درصد رسید.
حزب دموکراتیک خلقها (HDP) که زیر چتر حزب چپ سبز (YSP) وارد انتخابات شد، نزدیک به 3 درصد از آرای خود را از دست داد. با وجود این، آرایی که حزب دموکراتیک خلقها در مناطق کردنشین دریافت کرد، نشان می‌دهد که ناسیونالیسم کرد، مانند ناسیونالیسم ترک، از پایگاه اجتماعی قوی برخوردار است.
انتخابات پارلمانی 2023 از نظر نشان دادن اینکه کدام حزب نماینده جنبش نگرش ملی است، انتخابات مهمی بوده است. حزب رفاه مجدد به رهبری «فاتح اربکان» فرزند «نجم الدین اربکان» که برای اولین بار وارد انتخابات پارلمانی شد، با کسب 2.81 رای به موفقیتی جدی دست یافت.
حزب رفاه مجدد با درصد آرایی که کسب کرد، در این ادعا که خود نماینده واقعی جنبش نگرش ملی است، در مقابل حزب سعادت که در انتخابات گذشته 1,34 رای کسب کرده بود و در این دوره در لیست حزب جمهوری خواه خلق در انتخابات شرکت کرد، مشروعیت جدی پیدا کرده است.
احزاب ظفر و مملکت که برای اولین بار در این انتخابات به رقابت پرداختند و تحرکات واکنشی «راه سوم» را داشتند، نتوانستند به نرخ آرای معناداری دست یابند و نماینده‌ای را به مجلس بفرستند.
واقعیت مهم دیگری که نتایج این انتخابات نشان می‌دهد، در مورد انگیزه رای دهندگان است. برخلاف آنچه شرکت‌های نظرسنجی پیش‌بینی کردند، اقتصاد در مشارکت مردم در انتخابات تعیین کننده نبوده است. بر اساس نتایج، رای دهندگان، همچنان ثبات، امنیت و توسعه را مهمترین مسائل می‌دانند. در این زمینه، رفتار رأی گیری ایدئولوژیک و هویت محور با این اولویت‌ها تقویت شده است و نگرانی‌های اقتصادی را حداقل تا حدی به سطح درجه دوم سوق داده است.
در مورد نتایج انتخابات ریاست جمهوری نیز نکات زیر قابل توجه است
نتایج انتخابات ریاست جمهوری نشان می‌دهد که «رجب طیب اردوغان» پس از بیست و یک سال با وجود چالش‌های بسیار مهمی مانند مشکلات تورم و افزایش بی‌رویه نرخ ارز، شیوع ویروس کرونا (کووید-19)، جنگ روسیه و اوکراین و زلزله 6 فوریه که هر کدام به تنهایی می‌تواند حاکمیت را تغییر دهد، علیرغم کاهش سه درصدی آرا خود نسبت به انتخابات قبلی، توانسته به عنوان قوی‌ترین جایگزین در صحنه سیاسی پیشتاز بماند.
از منظر اپوزیسیون، علیرغم تمام آزمون‌های پنج سال اخیر و شکل‌گیری ائتلاف بزرگی که به طور غیرمستقیم شامل حزب دموکراتیک خلقها نیز بود، باقی ماندن «قلیچداراوغلو» در رتبه دوم در دور اول انتخابات، شکست بزرگ غیرمنتظره‌ای ارزیابی شده است.
از سوی دیگر می‌توان گفت که نزدیکی «قلیچداراوغلو» و حزب دموکراتیک خلقها که از سوی حاکمیت و افکار عمومی به عنوان شاخه سیاسی پ.ک.ک قلمداد می شود، باعث واکنش ناسیونالیستی شد و این واکنش در رای احزاب ملی گرا، «رجب طیب اردوغان» و «سینان اوغان» نمود پیدا کرده است.
عوامل تعیین کننده نتایج دور دوم ریاست جمهوری
از آنجایی که هیچ یک از نامزدهای دور اول انتخابات ریاست جمهوری نتوانست اکثریت کافی را کسب کند، انتخابات به دور دوم کشیده شد. برای پیش بینی نتیجه انتخابات 28 می ماه باید به چند عامل موثر در این زمینه اشاره کرد:
برای پیروزی در دور دوم انتخابات که در 28 می برگزار می‌شود، این که نامزدها چه نوع تبلیغات انتخاباتی انجام خواهند داد و چه پیام هایی به مردم خواهند داد، بسیار مهم و تعیین کننده است. نوع و محتوای تبلیغاتی که در این مدت انجام می‌شود، یکی از عوامل تعیین کننده نتایج انتخابات خواهد بود.
همانطور که مشخص است، «سینان اوغان» که در دور اول انتخابات سوم شد، تقریباً 5.2 درصد آرا را به خود اختصاص داد. این که این آرا در دور دوم به کدام نامزد منتقل شود، نتیجه انتخابات را مشخص خواهد کرد. «سینان اوغان» پس از دیدار با نامزدها و انجام مذاکراتی، تصمیم خود را خواهد گرفت. اما به نظر می‌رسد از آنجایی که افرادی که به این نامزد رای داده‌اند، ملی گرا هستند، مستقل از تصمیمی که وی خواهد گرفت، عمل خواهند کرد. به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد که این گروه از «قلیچداراوغلو» که ارتباط نزدیکی با حزب دموکراتیک خلقها دارد حمایت کند.
بر اساس نتیجه انتخابات دور اول، بین اردوغان و «قلیچداراوغلو» حدود 2.5 میلیون رای اختلاف وجود دارد. برای اینکه «قلیچداراوغلو» در انتخابات پیروز شود، ابتدا باید این فاصله را با اردوغان کم کند و در این بین آرای رای دهندگان را به دست آورد. در دوره دو هفته‌ای، این امر اگر نگوییم غیرممکن، قطعا دشوار است و نیازمند تلاش فوق‌العاده و تغییر قابل توجهی در اولویت رأی‌دهندگان است.
با شکست در انتخابات پارلمانی، استراتژی «نظام پارلمانی تقویت شده» اپوزیسیون شکست خورد. ائتلاف جمهور توانست اکثریت مجلس را به دست آورد. بنابراین بلوک اپوزیسیون در یک انتخابات شکست خورده است. علاوه بر این، فضای مناسبی برای رویکرد اردوغان مبتنی بر هماهنگی و ثبات نهادهای قانونگذاری و اجرایی ایجاد شده است که اغلب با دید مثبت رای دهندگان مواجه می‌شود.
پایگاه اپوزیسیون به دلیل شکست در انتخابات مجلس و راهیابی اردوغان با رای بالا به دور دوم، انگیزه و روحیه قابل توجهی را از دست داده است.
همچنین ممکن است این امر بر میزان مشارکت رای دهندگان در دور دوم تاثیر بگذارد.
