ابعاد ارتقاء هویت ایرانی اسلامی مردم ایران پس از وعدۀ صادق
حجت الاسلام محمد ملک زاده / اسـتادیار پژوهـشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
در این یادداشت به بررسی ابعاد ارتقاء هویت ایرانی اسلامی مردم ایران پس از وعدۀ صادق می پردازیم.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرنگار حزوه استان های خبرگزاری تقریب، متن یادداشت به شرح زیر است:
پاسخ تنبیهی مقتدرانه جمهوری اسلامی ایران به ژیم صهیونیستی در عملیات «وعـده صادق» را می‌توان به عنوان یک نقطه عطف در سیاست خارجی کشورمان و تاریخ روابط بـین‌الملل توصیف کرد. در تشریح آثـار ایـن عملیات پیچیده و جایگاه استراتژیک این قدرت‌نمایی بزرگ در مصاف با قدرت‌های غربی نکاتی حائز اهمیت‌اند که در این نوشتار به بررسی آن پرداخته‌ایم.
دفاع مشروع سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را که در صبحگاه 26 فروردین 1403 و در پی پاسـخ تنبیهی ایران به شرارت‌های پی در پی رژیم صهیونیستی در عملیات «وعده صادق» انجام شد، از جهاتی می‌توان به عنوان یک نقطه عطف در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و تاریخ روابط بین‌الملل توصیف کرد. در تشریح آثار عـملیات پیـچیده ایران علیه رژیم صهیونیستی و جایگاه استراتژیک این قدرت‌نمایی بزرگ در مصاف با قدرت‌های غربی نکاتی حائز اهمیت اند که در این نوشتار به بررسی آن خواهیم پرداخت.
1. جایگاه قدرت در نظام بین‌الملل
مهم‌ترین حوزه کـاربرد قـدرت، عرصه بین‌الملل است. نظام بین‌الملل به‌عنوان نهادی برخاسته از نبرد قدرت در روابط بین‌الملل، متشکل از جهانی است که بالغ بر 200 کشور را در خود جای داده است. نبرد و تعامل قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی و فـرهنگی در روابـط کشورها و بازیگران صحنه جهانی از معمول‌ترین رویدادها در روابط بین‌الملل به شمار می‌آید. مطالعه این رویدادها می‌تواند ما را در تجزیه و تحلیل سیاست خارجی کشورها و چگونگی تعامل قدرت در صحنه بین‌الملل آشنا سازد.
نـقش قـدرت در عـرصه بین‌المللی از جهات مختلف حائز اهـمیت اسـت. از جـمله آنکه می‌توان قدرت را توانایی فكری و عملی برای ایجاد شرایط و نتایج مطلوب و کنترل و مهار موثر دیگران از طریق ابزارهای متنوع و گوناگون دانست. از تـعاریف گـوناگون پیـرامون دانش‌واژه قدرت می‌توان به اهمیت این مفهوم در جـهان سـیاست و تمام شئون زندگی بشر پی برد .اهمیتی که برخی نظیر ولفرز آن را به نقش پول در روابط اقتصادی تشبیه کرده و برخی دیـگر اهـمیت قـدرت را در حکم خورشید در منظومه شمسی دانسته‌اند؛ زیرا معتقدند تمام جلوه‌ها و جـنبه‌های سیاست خارجی و روابط بین‌المللی کشورها در اطراف قدرت دور می‌زنند و کشورها دائماً در تلاش برای کسب، حفظ و یا نمایش قدرت هـستند.
2. رویـکرد اسـلامی به مفهوم قدرت
دانش‌واژه قدرت از دیدگاه اسلام بار معنایی خاصی دارد. ایـمان سـرچشمه مهم قدرت به شمار می‌آید. تفاوت رویکرد اسلامی با رویکرد غیر الهی به مفهوم قدرت، در اصـالت و عـدم اصـالت این واژه نهفته است. در واقع اسلام تمام قدرت‌های موجود را اعتباری و غیر اصیل و قـدرت مـطلق و واقـعی را از آن خالق هستی، خداوند متعال می‌داند. هر قدرتی در منظومه هستی در ذیل قدرت الهی قرار گـرفته اسـت و بـه اراده او شکل می‌گیرد؛ از این رو اسلام هیچ حاکمیت مطلق و قدرت مستقلی جز قدرت الهی را به رسـمیت نـمی‌شناسد. در منطق قرآن کریم روابط قدرت به‌مرور زمان دگرگون و متحول می‌شوند. صاحبان قدرت گـاهی فـاقد قـدرت و ضعفا قدرتمند می‌شوند. خداوند به مستضعفان وعده داده است که با پیروزی بر مستکبران در نـهایت وارث قدرت‌های زمینی خواهند شد.
3. انگیزه کسب قدرت در دو رویکرد اسلامی و غیر اسلامی
در رویکرد غـیر دیـنی، زمـینه‌های گرایش به قدرت و انگیزه کسب آن را در عشق به شهرت، آسایش، لذت و محبوبیت و سایر موضوعات مادی و دنیاطلبانه جـستجو مـی‌کنند؛ اما از دیدگاه اسلام چنین محرکه‌هایی به‌تنهایی نمی‌توانند انسان را در مسیر سعادت و کمال قـرار دهـند. دیـن اسلام، قدرت‌طلبی برای اطفاء غرایز نفسانی و شهوات فردی را نمی‌پسندد؛ تلاش برای کسب قدرت، به‌ویژه از نـوع سـیاسی و حـکومتی آن اگر فاقد اهداف معنوی باشد پسندیده نیست. کسب قدرت سیاسی در اسلام زمـانی مـطلوب است که صاحب آن در صدد برآید جامعه را به سمت اهداف متعالی سوق دهد.
در اسلام برخلاف دیدگاه غـربی، قـدرت فی‌نفسه هدف مطلوب نیست، بلکه زمانی موضوعیت پیدا می‌کند که به وسـیله آن حـقی اقامه یا باطلی نابود شود. در اسلام قـدرت حـقیقی، قـدرت الهی است و سوای آن هیچ قدرت مـستقلی وجـود ندارد؛ یعنی تمام قدرت‌ها با اتصال به قدرت الهی و در طول آن معنا می‌یابند. عـلت غـایی قدرت در اسلام، احیای هویت اسـلامی و کـسب سعادت، فـضیلت و کـمال انـسانی است و حتی هدف از افزایش قدرت نـظامی نـیز در همین راستا تبیین می‌شود.
بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی(ره) در تـبیین این امر می‌فرمایند:
«من به صـراحت اعلام می‌کنم که جـمهوری اسـلامی ایران با تمام وجود بـرای احـیای هویت اسلامی مسلمانان در سراسر جهان سرمایه‌گذاری می‌کند. دلیلی هم ندارد که مسلمانان جـهان را بـه پیروی از اصول تصاحب قدرت در جـهان دعـوت نـکند و جلوی جاه‌طلبی و فـزون‌طلبی صـاحبان قدرت و پول و فریب را نگیرد.»
ایـن رویـکرد امام به قدرت و انگیزه کسب آن، همان نگاه معصوم در اجرای قوانین و ارزش‌های الهی است کـه حـضرت علی(ع) در باره آن می‌فرمایند: «فرماندهى بر مـردم نـزد من از یـک کـفش کـهنه هم كم‌ارزش‌تر است؛ مـگر اينكه به وسيله رهبری و حكومت بر مردم بتوان حقی را برقرار ساخت و یا باطلی را از ميان بـرداشت.» جـمهوری اسلامی از فردای پیروزی انقلاب با هـدایت رهـبران فـرزانه خـویش کـسب قدرت و افزایش تـوانمندی در مـسیر رضای الهی را در پیش گرفت و تلاش کرد حامی مستضعفان و فریادرس مظلومان جهان باشد. ایران اسلامی با ایـن رویـکرد و در حـالی که قدرت‌های استکباری در مقابل نظام اسلامی ایـستادند، بـه هـدایت رهـبران انـقلاب، افـزایش قدرت خویش را برای کسب توانمندی مقاومت و ایستادگی در برابر استکبار در دستور کار قرار داد.
4. جایگاه قدرت ایران در روابط بین‌الملل
قدرت و اقتدار کنونی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌الملل را می‌توان از جـهات متعدد تحلیل و بررسی کرد. ایران در شرایطی که در ابتدای پیروزی انقلاب از ابتدایی‌ترین توانمندی‌های نظامی محروم بود، امروز به یکی از بزرگ‌ترین قدرت‌های نظامی جهان تبدیل شده و سطح بازدارندگی خود را در سطح وسیعی گـسترش داده اسـت. ایران در تازه‌ترین قدرت‌نمایی در برابر قدرت‌های جهان، پرحجم‌ترین حمله موشکی خود را با طولانی‌ترین و بلندترین برد جغرافیایی علیه رژیم سرکش صهیونیستی انجام داد. حمله‌ای که بزرگ‌ترین حمله پهبادی و موشکی جهان و به تـعبیر فـرمانده انگلیسی بزرگ‌ترین حمله تاریخ لقب گرفت.
این اولین حمله مستقیم از سوی یک کشور به اسرائیل بعد از 1967 بود و ایران با پشتوانه دینی و الهی خـود تـوانست ابهت پوشالی رژیم صهیونیستی را فـرو بـریزد و به تعبیر برخی از منابع رسانه‌ای جهان، ظرف چند دقیقه معادلات جهانی را تغییر بدهد؛ اتفاقی که کارشناسان سیاسی و نظامی از آن با عنوان تغییر معادله قدرت در مـنطقه و جـهان یاد می‌کنند.
پروفسور جـان مـرشایمر، استاد علوم سیاسی دانشگاه شیکاگو و عضو ارشد شورای روابط خارجی ایالات متحده آمریکا با اشاره به قدرت‌نمایی ایران در حمله به رژیم صهیونیستی اعتراف می‌کند: «تحولات اخیر نشان داد اسرائیل و آمریکا بـازنده و ایـران پیروز میدان است.» این سخنان در واقع اعتراف به شکست قدرت‌های استکباری و صهیونیستی در برابر قدرت اسلامی است. خداوند به مسلمانان وعده داده که اگر در برابر یهود و نصارا ثابت‌قدم باشید، پیروزید و آنان زیـان چـندانی به شـما نخواهند رساند: «لَنْ يَضُرُّوكُمْ إِلَّا أَذىً وَ إِنْ يُقاتِلُوكُمْ يُوَلُّوكُمُ الْأَدْبارَ ثُمَّ لا يُنْصَرُون: یهود و نصارا جز آزارى اندك، هرگز به شـما زيانى نخواهند رساند و اگر با شما بجنگند، به شما پشت مـی‌کنند و مـی‌گريزند و آنـگاه هيچ يارى نشوند.»
5. قدرت‌نمایی سپاه در اوج آمادگی دشمن
اهمیت حمله موفق ایران به رژیم صهیونیستی و عبور موشک‌های ایران از لایـه‌های پدافـندی متعدد قدرت‌های جهانی در اوج آمادگی دشمنان انجام شد. از فردای حمله اسرائیل به کنسولگری ایـران در دمـشق و تـأکید مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر تنبیه متجاوز، آمریکا، اسرائیل و سران کشورهای غربی برای جلوگیری یـا خنثی کردن حمله سپاه به خاک اسرائیل در آماده‌باش کامل قرار گرفتند. ظرفیت پدافـندی چند کشور در طول مـسیر ایـران تا سرزمین‌های اشغالی به همراه ناوگروهای آمریکا، انگلیس و فرانسه که برای رهگیری موشک‌های ایران در نزدیکی اسرائیل مستقر شده بودند، با آمادگی کامل قبلی برای دفاع همه‌جانبه از اسرائیل به کار گرفته شـد.
دفاع گسترده و چند لایه‌ای که رژیم صهیونیستی به همراه قدرت‌های جهانی آمریکا، انگلیس، فرانسه و برخی کشورهای دیگر در طول مسیر تا حریم هوایی فلسطین اشغالی ایجاد کرده بودند، عبور از این سیستم چـند لایـه و پیشرفته را مطابق محاسبات نظامی ناممکن می‌ساخت. به اعتراف یکی از سران رژیم صهیونیستی در این عملیات تنها آمریکا بیش از یک میلیارد دلار برای رهگیری موشک‌ها و پهپادهای ایران هزینه کرد. با این حال در اوجـ حـیرت کارشناسان نظامی جهان، ده‌ها فروند پهپاد و موشک توانستند با عبور از لایه‌های دفاعی خارج از سرزمین‌های اشغالی و درگیر شدن با سه لایه دفاع هوایی اسرائیل «فلاخن داوود»، «پیکان» و «گنبد آهنین» به‌عنوان سـیستم پدافـندی به اصطلاح افسانه‌ای رژیم با موفقیت به پایگاه‌های نظامی اسرائیل اصابت کنند.
اسکات ریتر، بازرس سابق سازمان ملل در بخش سلاح‌های کشتار جمعی در واکنش به هدف قرار گرفتن پایگاه هـوایی نـواتیم در اراضـی اشغالی در صفحه شخصی خود نـوشت: «حـتی یـک موشک ایرانی در حمله به پایگاه نواتیم رهگیری نشد.» این اتفاق در وضعیتی که رژیم صهیونیستی و هم‌پیمانانش در اوج آمادگی نظامی و در انتظار حمله ایران بـودند، از یـک سـو نشانه هماهنگی دقیق دستگاه‌های دیپلماسی، نظامی و امنیتی و از سـوی دیـگر توانایی نظامی بالای جمهوری اسلامی ایران است. سران رژیم صهیونیستی اعتراف کردند گرچه از زمان آغاز حمله ایران اطلاع داشـتند، امـا بـه لحاظ شدت و گستردگی حملات و هماهنگی دقیق آن غافلگیر شدند.
6. شکست ابـهت پوشالی غرب
نکته مشترک در تحلیل سیاستمداران غربی پس از حمله ایران، شکسته شدن ابهت قدرت‌های غربی در افکار عمومی است. اسـکات ریـتر افـسر بازنشسته ارتش آمریکا اعتراف می‌کند که عملیات ایران، یکی از برترین قـدرت‌نمایی‌های نـظامی تاریخ نوین بود؛ زیرا «پایگاه هوایی نواتیم اسرائیل حفاظت شده‌ترین نقطه زمین در برابر حملات موشکی و حـتی مـحافظت شـده‌تر از کاخ سفید و کاخ کرملین است.
ایران با چند موشک آنجا را هدف قـرار داد و بـه هـمه از جمله آمریکایی‌ها ثابت کرد که در برابر موشک‌های ایرانی هیچ دفاعی وجود ندارد.» رسانه‌های عـبری نـیز اذعـان کردند: «این عملیات، دقیق‌ترین، متمرکزترین و هماهنگ‌ترین حمله در تاریخ نظامی جهان در استفاده از تسلیحات پیشرفته و نـقطه‌زن بـوده است.» آکسیوس با ارزیابی توان نظامی نظامی در برابر ایران نوشت: «ارزیابی نیروهای آمـریکا حـکایت از آنـ دارد در صورت حمله مجدد ایران به اسرائیل، توانایی لازم برای تکرار هماهنگی در عملیات پدافندی کـشورهای غـربی برای مقابله با موشک‌های ایرانی را ندارد.»
نکته پایانی
قدرت‌نمایی ایران در مصاف با غـرب، افـتخاری بـزرگ برای هویت ایرانی اسلامی بود و جایگاه مردم ایران را در جهان ارتقا داد. به تعبیر رهبر معظم انـقلاب ایـن واقعه به معنای ظهور قدرت اراده مردم و نیروهای نظامی ایران در یک عرصه مـهم بـین‌المللی اسـت. همه مردم دنیا دیدند در میان سکوت سران وابسته عرب نسبت به جنایات صهیونیست‌های کودک‌کش، نـظام جـمهوری اسـلامی ایران مقتدرانه در برابر قدرت‌های غربی و در کنار مردم مظلوم فلسطین و غزه قرار گـرفت.
وضـعیت امروز نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه ملت‌های عرب، مصداق آیه 38 سوره محمد است که خداوند خـطاب بـه مسلمانان صدر اسلام می‌فرماید: «وَ إِنْ تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْماً غَيْرَكُمْ ثُمَّ لا يَكُونُوا أَمـْثالَكُمْ : اگـر از فرامین خداوند روى بگردانيد، خداوند قومى غير شـما را جـانشين شـما مى‌كند كه آنان مثل شما نباشند.» شخصی از پيامـبر اكرم «ص» پرسـيد: «آن قوم چه کسانی هستند؟» حضرت با اشاره به سلمان فارسی فرمودند: «آنان، قوم سـلمان (مـردم ايران) هستند. سوگند به آن كس كه جانم بـه دسـت اوست، اگـر ايمـان بـه ثريّا بسته باشد، گروهى از فارسيان آن را بـه چـنگ مى‌آورند.»
