مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي به منظور همكاري با سازمانهاي جهاني اسلامي و شناخت جريانهاي ديني و رهبران فعال اسلامي، اول نوامبر ۲۰۱۰ ميلادي(۱۰ آبان ۸۹) هيئتي را براي شركت در كنفرانس "جوامع در حال گذار: مسيحيان و مسلمانان در حال ساختن آينده مشترك" به ژنو اعزام كرد.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب (تنا): اين نشست به دعوت شخصيت معروف ليبيائي دكتر "محمد احمد الشريف"، رئيس سازمان دعوت اسلامي ليبي، با همكاري شوراي جهاني كليساها و با حضور هيئتي متشكل از آيت الله "محمدعلي تسخيري"، دبيركل مجمع جهاني تقريب مذاهب اسلامي، حجت الاسلام والمسلمين "اكرمي"، عضو كميسيون فرهنگي مجلس شوراي اسلامي و حجت الاسلام والمسلمين دكتر "مظفري" دبير شوراي گفتگوي اديان سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي در ژنو برگزار شد.
آشنائي با شوراي جهاني كليساها (The World council of Churches) اين شورا از سال ۱۹۴۸ تأسيس شده است و اكنون با عضويت بيش از ۳۴۵ كليسا با جمعيتي بالغ بر ۵۶۰ ميليون مسيحي در بيش از ۱۰۰ كشور جهان به كار خود ادامه مي‌دهد. شوراي جهاني كليساها به منظور يكپارچه كردن جنبشهاي كليسايي و تشويق به پيروي از آموزه‌هاي كتاب مقدس شكل گرفت. كليساهايي كه شوراي جهاني را شكل مي‌دهند برخاسته از شرايط گوناگون تاريخي و اجتماعي هستند و اعضاي آنها به زبان‌هاي گوناگون سخن مي‌گويند. اين گوناگوني اجتماعي و تاريخي سبب شده تا شيوه‌هاي ناهمساني در عبادت داشته باشند و تحت پوشش سازمان‌ها و دولت‌هاي متفاوتي زندگي كنند. اين تكثر، شوراي جهاني كليسا را به يك مركز گفتگوي جذاب و چالش برانگيز بدل كرده است. هر چند اين موضوع گاه موجب اختلافات تازه‌اي نيز شده، ولي همواره وحدت اين شورا پايدار باقي مانده است. مقر اين شورا در حال حاضر در شهر ژنو در كشور سوئيس واقع است.
درآمدي تاريخي بر شكل‌گيري شورا انديشه همگرايي و نيايش جمعي، از پايان سده نوزدهم در كليساها حياتي تازه پيدا كرد. در آغاز دهه ۱۹۲۰ تمايل به يكپارچگي در كليساها مشهود بود. در سال ۱۹۳۷ رهبران كليساها براي تأسيس اين شورا به توافق رسيدند، ولي سازمان اداري آن به طور رسمي از سال ۱۹۴۸ يعني پس از جنگ جهاني دوم در نشستي با حضور نمايندگان ۱۴۷ كليسا در شهر آمستردام كشور هلند بنياد نهاده شد. از آن زمان تاكنون كليساهاي بسياري به اين شورا افزوده شده است. اعضاي اين شورا عبارتند از: بيشتر كليساهاي ارتدكس، بسياري از كليساهاي پروتستان؛ شامل لوتري‌ها، باپتيست‌ها، انگليكن‌ها و شماري كليساي مستقل در نقاط مختلف جهان؛ (شايان ذكر است در حدود ۴ سال پيش تعدادي از كليساهاي ارتدكس بخاطر حضور برخي از كليساهاي پروتستان كه نظرات جديدي در آنها وارد شده بود از اين شورا جدا شدند).
رويكردها، عملكردها و چشم‌اندازهاي آينده اين شورا هدف شوراي جهاني كليسا نه ساخت يك فراكليساي جهاني و نه دست‌كاري كردن شيوه نيايش و عبادت مؤمنان مسيحي است. بلكه تعميق و وحدت پيروان كليساها و جامعه‌هاي مسيحي است به گونه‌اي كه بيان اصيل يكديگر از مسيحيت را بفهمند. به زودي همه كليساهاي عضو اين شورا دريافتند كه اين شورا يك محل تبادل نظر و هماهنگ كننده است و هيچ‌گونه ادعاي برتري بر كليسا ندارد. بدنه اصلي مسيحيت يعني كليساي كاتوليك، عضو اين شورا نيست ولي ارتباط نزديك و تنگاتنگ با اين شورا دارد. جريانات اصول‌گراي مسيحي همچون كليساي انجيلي (قائل به تبشير) و پنتكاستل (قائل به وحي زباني) نيز با اين شورا تعامل دارند. همچنين بيشتر شوراهاي كليسايي معتبر جهان با اين شورا در ارتباط هستند و همواره در همايش‌ها و گردهمايي‌هايي كه اين شورا ميزبان آن است فعالانه شركت مي‌كنند.
توجيه برپائي اجلاس و برنامه‌ها: در اين اجلاس رهبران عالي رتبه مسلمان و هم چنين محققين شناخته شده بين‌المللي و دانشمنداني که مطالعات بين مذاهب دارند از اول تا چهارم نوامبر در مرکز جهاني کليساهاي ژنوا گردهم آمدند تا تبادل نظرهاي بين المللي در خصوص مسائل مورد نظر مسيحيان و مسلمانان با يکديگر داشته باشند. تبادل نظرهاي بين المللي که تحت عنوان " جوامع در حال گذار : مسيحيان و مسلمانان در حال ساختن آينده اي مشترک" به طور فشرده به بررسي مسايل در موارد نگراني‌ها پرداخت و رهنمودهايي براي اقدامات بين مسيحيان و مسلمانان ارائه دادند. يک بيانيه مشترک در پايان تبادل نظر در روز ۴ نوامبر، طي يک کنفرانس مطبوعاتي صادر شد كه در انتهاي گزارش خواهد آمد. تبادل نظرهايي در طي اين اجلاس با سخنراني شاهزاده غازي بن محمد بن طلال رئيس مجمع اهل البيت(ع) اردن و اسقف اعظم کليساي سوئد کشيش آندره وجريد انجام شد. همچنين از ديگر افرادي که در تبادل نظرها شرکت كردند، مي‌توان به دبيرکل شوراي جهاني کليساها، دکتر "اولاف فيسک تيهليت" ، دکتر "محمد ابراهيم الربو" نماينده دبيرکل جامعه جهاني دعوت اسلامي ، دکتر "عبدالرحمن الزائد" به نمايندگي از مجمع جهاني مسلمين و ديگراني كه شاخص‌ترين آنها به شرح ذيل مي باشند، اشاره كرد: - دكتر جعفر عبدالسلام – دبيركل رابطه دانشگاههاي اسلامي كه ۹۰ كشور در آن عضو هستند. - دكتر خالد عكاشه – مدير عالي شوراي گفتگو در واتيكان - دكتر كلارا آموس - هماهنگ كننده شبكه تفكر درباره مشكلات و مدير بررسيهاي ديني در انگليس - دكتر بي‌شوب آيكازين كليساي ارمني آمريكا – دبير شوراي جهاني كليساهاي در آمريكا - پروفسور محمود ايوب - استاد مسلمان معروف در دانشگاههاي آمريكا - دكتر سميه آزاريه - مدير كليساي لاهور - دكتر جين كلود باسيت - استاد دانشگاه لوزان سويس - دكتر محمد بشاري - رئيس شوراي اسلامي فرانسه - دكتر عبدالله ولد احميده - استاد دانشگاه در موريتاني - دكتر عبدالله بينو از فرانسه - دكتر كيل ماگن بوندويك - نخست وزير سابق نروژ و مدير WCC - دكتر مصطفي سريج – رئيس العلماء بوسني - دكتر محمد السنوسي – رابط تجمع اسلامي شمال آمريكا - متروپوليتان ايمانوئيل از فرانسه – رئيس كنفرانس كليساهاي اروپا - دكتر فريد ايساك – استاد بررسيهاي اسلامي جوهانسبورگ - دكتر جبرو - اتيوبي - دكتر نبيل حداد - اردن - دكتر مارتن هرتزل – اتحاديه كليساهاي سوئيس - منير القاسم – امام مركز اسلامي سوئيس اونتاريو و دهها شخصيت مهم مسلمان و مسيحي ديگر.
محورهاي اجلاس: ۶۰ شرکت کننده به علاوه ميهماناني از ۳۰ كشور که جهت تبادل نظر از آنان دعوت شده بود، به گفتگو در مورد ۳ موضوع اصلي ذيل که همه مربوط به روابط بين مسلمانان و مسيحيان مي باشد، پرداختند. - ماوراي موضوع اکثريت و اقليت - از بحران تا عدالت بر مبناي دوستي و محبت: ساختن صلح بر مبناي انسان شناسي - يادگيري فائق آمدن ؛ فرمول بندي ابزارهاي آموزشي جهت حل مشکلات در نخستين روزهاي تبادل نظر (۱ تا ۳ نوامبر) حضور براي اصحاب رسانه و مردم ممنوع بود ، با اين حال در پايان هر روز خلاصه اي از مباحث در اختيار عموم قرار مي‌گرفت و در روز پنج شنبه ۴ نوامبر کنفرانسي مطبوعاتي برگزار شد که طي آن بيانيه مشترک گروه به بحث گذاشته شد.
فهرست فعاليتهاي هيأت ايراني در اجلاس ۱- اداره مهمترين جلسه علمي (جلسه سوم) با مقدمه‌اي درباره ارزشهاي مشترك ۲- شركت فعال در كميسيون دوم ۳- پاسخ به شبهاتي نظير: فرض حجاب بر زنان اهل كتاب در ايران، جلوگيري از فعاليت بهائي ها در ايران – جلوگيري از ارتداد ۴- ارائه مهمترين پيشنهادها براي قطعنامه ۵- ارائه دو مقاله علمي ۶- ملاقات هاي متفرقه با رهبران ديني ۷- انجام جلسه با دكتر رياضي جرجور، دبيركل گفتگوي اسلامي مسيحي جهت برپائي اجلاس تهران درباره قدس اين فعاليت‌ها آنچنان چشمگير بود كه رئيس يكي از جلسات، هيئت ايراني را «حلال مشكلات» ناميد و همه از اين فعاليت‌ها تشكر كردند.
فعاليتهاي جنبي: ۱- ديدار مفصل از كليساي بزرگ سنت پيرز در قلب ژنو وملاقات با مسؤولان اين كليسا: اين كليسا مركز فعاليت دكتر كالون مصلح معروف مسيحي است. كسي كه مسيحيت را از عكسها و مجسمه‌ها و صليب مبرا ساخت. ۲- ديدار از مسجد بزرگ ژنو و ملاقات با امام آن و اقامه نماز ظهر و عصر در اين مسجد. ۳- انجام دو سخنراني (فارسي و عربي) در مركز اهل بيت(ع) به مناسبت حج و رحلت امام نهم (عليه السلام) ۴- ملاقات مفصل با جناب سفير جمهوري اسلامي ايران و هيئت اعزامي به اجلاس حقوق بشر.
خلاصه: تبادل نظرها در اين اجلاس كه بر مبناي ابتكارات يكپارچه پيشين و دستاوردهايي كه چندين سازمان و شبكه داشته‌اند، انجام شد، ارزش بسيار بالايي در حوزه همكاري بين مسلمانان و مسيحيان جهت برنامه‌ريزي، پايه‌گذاري و همكاري داشت. به نظر برگزار كنندگان، مسيحيان و مسلمانان مسؤوليتي مشترك جهت كمك به تدوين بهترين تئوري و مبناي اعتقادي و اخلاقي براي بهزيستي نوع بشر بر دوش دارند. انتظار برگزار كنندگان اين بود كه تبادل نظرها به " تدوين راههايي جامع جهت ساخت آينده‌اي مشترك به منظور بدست آوردن همدلي بيشتر و عدالت بالاتر در جوامع بر مبناي برابري، جهان وطني و احترام همه افراد بشر به يكديگر منجر شود." اين اجلاس نشان داد كه هر دو طرف مايلند فعاليتهاي مشترك در زمينه‌هاي ذيل داشته باشند: - صلح جهاني - گفتگوي ديني - حل مشكلات در مسائل مختلف - نوشتن ميثاق اخلاقي مشترك - تصحيح برداشت هر طرف در ذهن ديگري - حمايت از مقدسات دو طرف - محكوميت حركتهاي افراطي - تصحيح برداشتهاي برنامه‌هاي درسي و دانشگاهي در دو جهان اسلام و مسيحيت. - انجام همزيستي مسالمت‌آميز - همكاري علمي - نوشتن مشترك تاريخ روابط فيما بين مسلمانان و مسيحيان - محكوميت اشغالگري و تعدي بر حقوق ديگران. - و...
بيانيه پاياني و توصيه‌ها مقدمه ما نگراني هاي مشترکي در خصوص جهانمان و جوامعمان داريم؛ عواقب اين مسائل دامنگير همه ما مي شود و لذا بايد مشترکاً به رفع آن ها بپردازيم. پايه اعتقادات ما؛ چنان چه در فرمان الهي براي شناختن يکديگر و دو فرمان دوست داشتن خدا و دوست داشتن همسايه آمده است، زمينه اي محکم را براي مسئوليت مشترک ما و براي اقدام و پرداختن به نگراني هاي مشترکمان فراهم مي آورد. به عنوان پيش نيازي ضروري براي تداوم گفتگويمان، ما خواستار تعميق ادراک مشترک ديني و الهي بين اسلام و مسيحيت هستيم، که هم مستلزم جستجو براي مشترکات و هم براي نقاط تفاوت بين اديانمان مي شود.
ماوراي اقليت و اکثريت ما مشترکاً متعهد مي شويم در جهت مقابله با تبعيض، سوء استفاده از قوانين، و محدوديت هاي قانوني غير عادلانه مربوط به هويت مذهبي کار کنيم. ما مشترکاً متعهد مي شويم که اثرات بي عدالتي تاريخي و گرايشات عامه جهت اعمال تبعيض عليه جوامع ويژه مذهبي را خنثي نماييم. ما مشترکاً متعهد مي شويم به پيشبرد اصول سازمان هاي بين المللي و غير دولتي هم فکر ياري رسانيم؛ و مانع از آن شويم که مقامات ديني يا روحاني به توجيه تبعيض يا جدا سازي برخي گروه هاي عقيدتي بپردازند.
از بحران تا عدالت بر مبناي عواطف انساني ما خواستار تشکيل يک گروه کاري هستيم که در آن بتوانيم هرگاه تهديد بروز بحراني پديد بيايد که مسمانان و مسيحيان را دچار مشکل کند، بسيج شويم. از دين اغلب براي خلق بحران سوء استفاده مي شود، حتي زماني که عوامل ديگر، مانند توزيع ناعادلانه امکانات، سرکوب، اشغال و بي عدالتي، ريشه‌هاي اصلي بحران باشد. ما بايد راه هايي بيابيم که دين را از ايفاي چنين نقش‌هايي رها سازيم و آن را به سوي حلّ بحران بر مبناي عدالت و عواطف انساني هدايت نماييم.
آموزش؛ راهي به سود ادراک، همکاري و شهروندي فعالانه ما خود را موظف و مسئول مي دانيم که "هفته جهاني هماهنگي بين اديان" را چنان که در جلسه ۲۰ اکتبر ۲۰۱۰ مجمع عمومي سازمان ملل به تصويب رسيده برگزار نماييم. ما توصيه مي کنيم که سازمان دهندگان اين کنفرانس يک برنامه مشترک را پايه‌ريزي کنند که: الف) به اشتراک گذاردن تجارب زندگي سازنده مشترک در جوامع متکثر و نواحي شهري را تشويق کند؛ ب) به جمع آوري و توزيع بهترين اعمال در فعاليت ها و برنامه هايي بپردازد که به ساختن فرهنگ گفتگو و همکاري بين اديان مي پردازند. ج) توجه خود را معطوف به آن دسته از مشکلات اجتماعي و اقتصادي کند که گريبان گير يک ميليارد انسان فقير است، که درگير با عميق ترين نمود هاي بحران‌هاي نژادي، قومي و مذهبي هستند. د) توجه خود را معطوف به مسائل زيست محيطي و تغييرات آب و هوايي و چالش‌هايي که جامعه امروز بشري با آن ها روياروست نمايد. ما اهميت آموزش به مورد و متوازن را در خصوص دين "ديگران" در همه سطوح و در قالب‌هاي مناسب در برنامه هاي درسي و کتاب هاي درسي تأييد مي‌کنيم و آموزش رهبران مذهبي و اجتماعي، معلمين، سخنرانان، محققين را که ترجيحاً توسط يک معلم ديني انجام شود توصيه مي کنيم. ما توليد يک کتاب مرجع بين ادياني و ابزار مشترک آموزشي اسلام و مسيحيت را تشويق مي کنيم که در اختيار معلمين تعليمات ديني؛ امام هاي جماعت و جمعه، و روحانيون قرار گيرد، و در سطح جهاني ترجمه و توزيع شود. ما از کساني که تأمين هزينه ها و اداره دانشگاه ها و دانشکده هاي الهيات را به عهده دارند مي خواهيم حامي تأسيس برنامه هاي آموزشي و تحقيقاتي در زمينه اديان مهمّ باشند با اين ديدگاه که روابط بين اديان را تشويق نمايند. ما از تدوين برنامه هايي براي تقويت توانمندي هاي جوانان جهت ايفاي نقش‌هايي سازنده در جهاني متکاثر، که ارزش هاي عدالت بر مبناي عواطف انساني را منعکس نمايند، و آن ها را براي ايفاي نقش هاي رهبري در آينده آماده نمايند پشتيباني مي کنيم. ما از نشريات مي خواهيم که مسئوليت خويش را به عهده بگيرند و گزارشات متوازني از مسائلي که به ما مربوط مي شود منتشر سازند.
(بيانيه) در خصوص مسائل و دل مشغولي هاي جاري اين هم انديشي و تبادل نظر با تأسف و دردمندي خاطر نشان مي سازد که گروه‌هايي از جوامع ديني درموقعيت هاي جغرافيايي مختلف در سراسر جهان امروز در رنجند، در حالي که اقليت ها به عنوان طعمه براي فرار از واقعيت هايي عميق تر و پيچيده تر قرباني مي شوند. اين هم انديشي و تبادل نظر هم زمان با اوج گيري يک واقعه غم انگيز و خشن در عراق برگزار شد و بيانيه اي در آن رابطه صادر نمود. شرکت کنندگان نگراني خويش را در خصوص تنشي که همه پرسي آينده در سودان را احاطه کرده است ابراز مي نمايند. مهم است که اين نتش ها به عنوان مخاصمات بين مسيحيان و مسلمانان در نظر گرفته نشود. شرکت کنندگان نگراني خويش را از رأيي که در سوئيس عليه ساخت مناره‌ها داده شد ابراز داشتند و سپاس‌گزاري خود را از مبارزه گسترده‌اي که عليه آن در جريان است بيان نمودند. اين هم انديشي و تبادل نظر ارزش درگير شدن مسيحيان و مسلمانان در اين هم‌انديشي و گفتگو را تأييد مي کند و آن را راهي براي حرکت مشترک به جلو مي‌داند.
