كتاب"دولت اسلامی و نظام توزیع درآمد" تألیف "قلیچ وهاب" توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) وارد بازار نشر شد.
اشتراک گذاری :
به گزارش تقریب(تنا)،كتاب "دولت اسلامی و نظام توزیع درآمد" نوشته قلیچ وهاب و مقدمه كامران ندری از دانش آموختگان و عضو هیات علمی دانشگاه امام صادق ، توسط انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شد.
در چكیده این كتاب آمده است؛برقراری عدالت اقتصادی از یكسو و نیز كوچكسازی اندازه دولت و اجرائی كردن سیاستهای كلی اصل ۴۴ قانون اساسی از سوی دیگر دو مبحثی است كه اهمیت اجرائی شدن آنان بر هیچ كسی پوشیده نیست و بی‌شك از مهمترین الزامات اقتصادی كشور در سالیان آتی خواهد بود.
بر همین اساس هدف اصلی این كتاب، شناسائی و معرفی اقدامات و سیاستهای لازم دولت اسلامی (كه معطوف به اندازه دولت بوده)، جهت كاهش سطوح نابرابریهای درآمدی و برقراری توزیع عادلانه درآمد در جامعه و همچنین تحلیل نظری و نیز رگرسیونی اثرات تعدیل اندازه دولت در دو بُعد حاكمیتی و تصدی‌گری بر شاخصهای منتخب توزیع درآمد است.
همچنین از اهداف فرعی این كتاب می‌توان به بازشناسی مفهوم عدالت توزیعی در افكار و آراء اندیشمندان غیراسلامی و اسلامی، معرفی سابقة دخالت دولت در مكاتب اقتصادی، كشف و بازشناسی عوامل شكل‌دهنده و تشدیدكننده نابرابریهای درآمدی در جامعه است، همچنین استخراج معیارها و اصول توزیع عادلانه درآمد از منابع فقهی و قرآنی نظام اقتصاد اسلامی، تعیین گستره دخالت دولت در اقتصاد اسلامی، معرفی شاخصهای توزیع درآمد و تعیین شاخص‌هایی برای تفكیك اندازه حاكمیتی و تصدی‌گری دولت در اقتصاد اشاره نمود.
سئوال‌های اصلی كتاب حاضر به شرح زیر می‌باشد: ۱. جایگاه دخالت دولت و مجاری اثرگذاری آن در شكلگیری توزیع عادلانه درآمد در نظام اقتصادی اسلام چیست؟ ۲. تعدیل اندازه دولت در ایران در دو بُعد حاكمیتی و تصدی‌گری طی سال‌های ۱۳۴۸-۱۳۸۵ چه اثراتی بر شاخصهای توزیع درآمد، برجای گذاشته است؟
همچنین در راستای سئوال‌های فوق فرضیههای زیر كتاب حاضر به شرح زیر می‌باشد: ۱. نظریة دولت در نظام اقتصادی اسلام، گسترة دخالت دولت را در توزیع كاركردی و مقداری درآمد و عوامل تشدیدكنندة نابرابریهای درآمدی موثر می‌داند. ۲. كاهش اندازه دولت در بُعد تصدی‌گری و افزایش این اندازه در بُعد حاكمیتی منجر به بهبود توزیع درآمد و تقلیل سطوح نابرابریهای درآمدی میگردد.
روش تحقیق كتاب حاضر، تحلیل محتوایی است كه بیشتر به روش كتابخانهای تأكید داشته و داده‌های آن از میان داده‌های آماری بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران، مركز آمار ایران و مركز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی جمع‌آوری شده است.
همچنین در این تحقیق از بانك های اطلاعاتی، پژوهشهای مرتبط، كتاب‌ها، مجلات و مقالات فارسی و لاتین أخذ شده از شبكه جهانی اینترنت استفاده شده است.
كتاب حاضر از هفت فصل به شرح زیر تشكیل شده است. فصل اول تحت عنوان «كلیات تحقیق»، به بیان ضرورت انجام تحقیق، اهداف، سئوالات اصلی، ادبیات موضوع، جنبههای نوآوری، روش انجام و فرضیههای تحقیق و در نهایت فصل‌بندی موضوعات پرداخته شده است.
فصل دوم تحت عنوان «عدالت اقتصادی و توزیع درآمد»، از دو قسمت عمده تشكیل شده است. در قسمت اول، دسته‌بندی نظریات متداول عدالت اقتصادی و مفهوم عدالت اقتصادی از دیدگاه اندیشمندان شاخص غیراسلامی و اسلامی بیان می‌شود.
در قسمت دوم به مقوله توزیع درآمد پرداخته می‌شود.
در این قسمت پس از تعریف درآمد و اهمیت توزیع عادلانه آن، معیارهای این نوع توزیع از درآمد از دیدگاه اندیشمندان غیراسلامی ارائه شده و سپس نظریات توزیع درآمد در نظام سرمایه‌داری و سوسیالیسم طرح می‌شود. در ادامه با پرداخت به این مقوله در نظام اقتصادی اسلام، ابتدا به نقد و بررسی معیارهای مطرح شده؛ اقدام كرده، سپس معیارهای اسلامی توزیع عادلانه را بیان و به معرفی نظام عادلانة توزیع درآمد در اقتصاد اسلامی از میان معیارهای استخراج شده پرداخته شده است.
فصل سوم تحت عنوان «نقش و اندازه دولت در توزیع درآمد در اقتصاد متعارف»، این فصل به نوعی به مبانی نظری تحقیق در اقتصاد متعارف توجه دارد. به ظاهر شناخت این مبانی قبل از ورود به مباحث اسلامی لازم است. در این فصل ابتدا به تعریفی از دخالت دولت پرداخته، سپس گسترة دخالت دولت در اقتصاد را در بین مكاتب اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه عوامل شكل دهنده و تشدیدكننده نابرابریهای درآمدی را پیدا نموده و سپس بنیان نظری نقش دولت در چگونگی توزیع درآمد را در اقتصاد متعارف مورد شناخت قرار گرفته است.
فصل چهارم تحت عنوان «دولت اسلامی و توزیع عادلانه درآمد»، ابتدا گستره دخالت دولت در اقتصاد را از منظر اقتصاد اسلامی شناسائی شده و سپس نقش دولت در نظام توزیع مورد بررسی قرار گرفته است.
در قدم بعدی با بكارگیری مباحث عینی و كاربردی‌تر اقدامات و سیاستهای لازم دولت اسلامی جهت برقراری توزیع عادلانه درآمد بیان شده است. فصل پنجم با عنوان «شاخصهای توزیع درآمد و شاخصهای اندازه‌گیری اندازه دولت»، ابتدا شاخصهای توزیع درآمد را معرفی شده و سپس با تفكیك نقش حاكمیتی و تصدی‌گری دولت برای هر كدام یك از این دو نقش، شاخصهای كمی كشف شده است.
فصل ششم تحت عنوان «تحلیل رگرسیونی اثرات تعدیل اندازه دولت بر شاخصهای توزیع درآمد»، با كمك داده‌های آماری و شاخصهای مطرح شده در فصل گذشته دست به یك تحقیق اقتصادسنجی با استفاده از مدل خودتوضیحی با وقفه‌های گسترده (ARDL) و نرم‌افزار Microfit برای دوره زمانی ۱۳۸۵-۱۳۴۸ زده شده است.
در پایان این فصل، نتایج بدست آمده را با نتایج حاصله از مبانی نظری فصول اولیه تحقیق مورد مقایسه قرار گرفته است. فصل هفتم با عنوان «جمع‌بندی، نتیجه‌گیری و ارائه پیشنهادات»، به جمع‌بندی و نتیجه‌گیری آنچه در فصول گذشته به دست آمده است پرداخته، و در انتها پیشنهادهایی را برای اقتصاد كشور ارائه شده است. قیمت این كتاب ۹۰ هزار ریال است.
