آداب و رسوم عبادی اهل سنت استان گلستان در ماه مبارک رمضان

به گزارش خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، نماز تراویح «قیام رمضان» یا «قیام شهر رمضان» که در ماه مبارک رمضان بعد از نماز عشاء به صورت جماعت و هم به صورت انفرادی خوانده می شود، یکی از محبوبترین عبادات نزد مسلمانان اهل سنت حنفی مذهب استان گلستان به ویژه ترکمن ها، قزاق ها و بلوچ های ساکن استان گلستان است.

برخی حکم این نماز را نفل یا مستحبی می دانند؛ ولی به اعتقاد اهل سنت این نماز حکم «سنت موکده» یا تأکید شده که حکمی بالاتر از نفل بوده دارد و به واجب نزدیکتر است.

در فقه حنفی این نماز 20 رکعت بوده که به صورت 10 نماز دو رکعتی خوانده می شود و بعد از هر 4 رکعت یک استراحت کوتاه (ترویحه) بوده و در این اثنا تسبیح مخصوص (سُبحانَ ذِی المُلکِ وَ المَلَکوتِ سُبحانَ ذِی العِزَّتِ وَ العَظَمَتِ وَ الهِیبَتِ وَ القُدرَتِ وَ الجَلالِ وَ الجَمالِ وَ الکَمالِ وَ الکِبریاءِ وَ الجَبَروتِ سُبحانَ اللهِ المَلِکِ الحَیِّ الَّذِی لا یَنامُ وَ لا یَموتُ سُبّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنا وَ رَبُّ المَلائِکَتِ وَ الرّوح سُبحانَ اللهِ المَلِکِ القُدّوسِ سُبحانَ ذِی المُلکِ وَ المَلَکوتِ سُبحانَ ذِی العِزَّتِ وَ العَظَمَتِ وَ الهِیبَتِ وَ القُدرَتِ وَ الجَلالِ وَ الجَمالِ وَ الکَمالِ وَ الکِبریاءِ وَ الجَبَروتِ سُبحانَ اللهِ المَلِکِ الحَیِّ الَّذِی لا یَنامُ وَ لا یَموتُ سُبّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنا وَ رَبُّ المَلائِکَتِ وَ الرّوح لا اِلهَ اِلَّا اللهُ لا اِلهَ اِلَّا اللهُ نَستَغفِرُ اللهَ وَ نَسئَلُکَ الجَنَّتَ وَ نَعوذُ بِکَ مِنَ النّارِ) توسط قاری خوانده می شود.

در برخی از مساجد اهل سنت استان گلستان، در نماز تراویح ختم کامل قرآن کریم انجام می شود یعنی هر شب در این نماز چند جزء قرآن کریم توسط قاریان و حافظان تلاوت می شود مثلا اگر هر شب یک جزء خوانده شود در 30 شب ختم تمام می شود، اگر هر شب 2 جزء قرآن کریم در نماز تراویح خوانده شود در 15 شب ختم قرآن کریم انجام می شود و اگر هر شب 3 جزء خوانده شود طی 10 شب ختم به پایان می رسد، در دهه نخست ماه رمضان بعد از این تسبیح «مرحبا»، در دهه دوم «الفراق» و در دهه سوم «الوداع» گفته می شود.

شب های رمضان با تراویح مزین شده است
مدیر حوزه علمیه محمدیه پورجان نگین شهر در گفت و گو با خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، گفت: شب های ماه مبارک رمضان با نماز تراویح مزین شده است.
آخوند «ابوبکر خوجملی» با اشاره به حدیثی از پیامبر اکرم (ص)، اظهار کرد: «خداوند روزه ماه مبارک رمضان را برای امت اسلامی واجب کرد و پیامبر خدا (ص) هم شب را با خواندن نماز و قیام اللیل سنت گرداند و هر‌ کس روز را روزه بدارد و شب را به نماز و نیایش سپری کند مانند کسی است که تازه از مادر متولد شده و بی گناه است و این بشارتی بسیار بزرگ است».

وی، ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) فرمود: «خداوند در بهشت خانه هایی بی نهایت زیبا را آماده کرده است برای کسانی که دست نيازمندان را می‌ گیرند و همچنین کسانی که در ماه مبارک رمضان روزه بگيرد و در شب ها به نماز و ذکر مشغول هستند.

به گفته وی؛ رمضان ماهی است‌ که ابتدای آن رحمت، میانه آن مغفرت و انتهای آن رهایی از آتش جهنم است و همه باید سعی کنیم که از غافلان نباشيم و با تمام وجود برای عبادت سعی کنیم تا نگاه رحمت و مغفرت خداوند شامل حال ما شود.

تراویح صبر انسان را بیشتر می کند
امام جمعه اهل سنت شهر سیجوال، گفت: یکی از فوایدی که خواندن نماز تراویح برای انسان نمازگزار به همراه دارد اینکه صبر و استقامت او را در انجام عبودیت خداوند بالا می برد.

آخوند «یوسف ایری» در گفت و گو با خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب با اشاره به فواید و فضائل خواندن نماز تراویح، اظهار کرد: انسانی که به صورت مستمر خود را برای خواندن این نماز به جماعت و صفوف بهم پیوسته مسلمین در مساجد می رساند از انجام عبادات به همین راحتی خسته نشده و تشویق می شود که از برکات و پاداش های بی پایان خداوند در این ماه مبارک بیشتر فیض ببرد.

به گفته وی؛ دست پرورده نماز تراویح انسان نمازگزار صبوری خواهد بود که نتیجه صبر و استقامت خود در این ماه باعظمت را در زندگی خود خواهد دید.

قیام رمضان از بزرگترین عبادات است
معاون امور طلاب و روحانیون حوزه علمیه قباء بندرترکمن در گفت و گو با خبرنگار حوزه استان های خبرگزاری تقریب، گفت: قیام رمضان از بزرگترین عباداتی است که بنده در این ماه می‌تواند با آن به خداوند نزدیک شود.

آخوند «عبدالغفور رومی» با اشاره به فضیلت نماز تراویح، اظهار کرد: نماز تراویح به اتفاق علما یک سنت است و جزو نماز شب (قیام اللیل) به حساب می‌ آید، بنابراین همه‌ ادله‌ ای که در کتاب و سنت برای ترغیب در نماز شب و فضیلت آن بیان شده شامل نماز تراویح نیز می‌ شود.

به گفته وی؛ حافظ ابن رجب ـ رحمه الله ـ می‌ گوید: «بدان که برای مومن در ماه رمضان دو جهاد با نفس یک جا می‌ گردد: جهادی در روز با روزه، و جهادی دیگر در شب با نماز، پس هر که این دو جهاد را یک جا نماید پاداش خود را بدون حساب دریافت خواهد داشت»، همینطور برخی احادیث به طور خاص درباره‌ی قیام رمضان و بیان فضیلت آن وارد شده، از جمله: حدیثی که بخاری (۳۷) و مسلم (۷۵۹) از ابوهریره روایت کرده‌اند که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند: هر که رمضان را از روی ایمان و احتساب به نماز ایستد گناهان گذشته‌ اش آمرزیده می‌ شود.

ابن منذر قطعا این را شامل گناهان کبیره و صغیره می‌ داند، اما نووی می‌ گوید: آنچه نزد فقها معروف است این است که این خاص به مغفرت گناهان صغیره است نه کبیره. برخی گفته‌ اند: جایز است که در صورت نبودن صغایر از گناهان کبیره کم کند. (فتح الباری)

امام جماعت مسجد نور بندرترکمن با عنوان اینکه شایسته است مومن در ده شب پایانی رمضان بیش از دیگر اوقات برای عبادت تلاش کند زیرا شب قدر که خداوند آن را بهتر از هزار ماه می‌ داند در این شب‌ ها واقع است، تصریح کرد: در فضیلت قیام این شب، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وسلم) می‌فرمایند: هر که شب قدر را از روی ایمان و احتساب به نماز ایستد گناهان گذشته‌ اش آمرزیده می‌شود بخاری (۱۷۶۸) و مسلم (1268)، به همین سبب رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ در ده شب پایانی تلاشی می‌کرد که در دیگر اوقات نمی‌ کرد به روایت مسلم (1175)، بخاری (۲۰۲۴) و مسلم (۱۱۷۴) از عائشه ـ رضی الله عنها ـ روایت کرده‌اند که گفت: هرگاه ده شب [پایان رمضان] فرا می‌رسید، پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ ازار خود را می‌بست و شبش را زنده نگه می‌داشت و خانواده‌اش را [برای عبادت] بیدار می‌کرد.

وی، ادامه داد: منظور از بستن ازار کنایه از تلاش در عبادت است، و برخی گفته‌اند این کنایه از دوری از زنان است و احتمال دارد هر دو معنی مورد نظر باشد، شبش را زنده نگه می‌داشت یعنی در طاعت پرورگار با نماز و دیگر عبادات.

به گفته وی؛ امام نووی ـ رحمه الله ـ در این باره گفته است:«از این حدیث دانسته می‌ شود که افزودن بر عبادت در ده شب پایان رمضان مستحب است و شب زنده‌داری آن با عبادات نیز مستحب است، شایسته است که مومن تلاش کند این نماز را به جماعت برپا بدارد و تا پایان نماز با امام باقی بماند زیرا در این صورت ثواب نماز یک شب کامل را به دست خواهد آورد اگرچه بخش کمی از شب را نماز بگزارد و الله متعال دارای فضلی بس عظیم است، علما بر استحباب نماز تراویح متفق هستند و در این اختلاف دارند که کدام بهتر است؟ اینکه در خانه‌اش نماز بگزارد یا در مسجد به جماعت؟ شافعی و جمهور اصحاب وی و ابوحنیفه و احمد و برخی از مالکیان و دیگران گفته‌اند بهتر آن است که آن را به جماعت ادا کنند چنانکه عمر بن الخطاب و صحابه ـ رضی الله عنهم ـ انجام دادند و کار مسلمانان تا امروز بر همین روش ادامه داشته است.

نماز تراویح همراه با اخلاص و ایمان باشد
مدرس حوزه و دانشگاه های استان گلستان نیز در گفت و گو با تقریب، گفت: روزه و نمازهای تروایح در ماه رمضان باید از روی اخلاص، ایمان، امید، اجر و پاداش از خداوند متعال باشد.

آخوند «محمد مهدی کرامتی فر»، اظهار کرد: روزه ماه رمضان فرض و خواندن نماز تراویح برای مردان و زنان سنت موکده است.

به گفته وی؛ مسلمانان برای اقامه نماز تراویح با جماعت شرکت کنند و همراه امام نماز بخوانند تا اینکه اجر و پاداش عظیم بدست آورند.

مدرس حوزه و دانشگاه های استان گلستان، تصریح کرد: قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: «به درستی که خداوند بر شما فرض گردانيده روزه رمضان را و سنت گردانیده است قیامهایش را هر کس روزه بگیرد در ماه رمضان و شب‌ هایش را زنده بدارد با ایمان و اخلاص کامل از گناهان پاک می شود همانند روزی که از مادر پاک بدنیا آمده بودند از گناهان معاف می گردند» (مراقی الفلاح ص ۳۳۵، تنبیه الغافلین ص 154)

تراویح جهاد با نفس اماره است
مدیر حوزه علمیه عرفانی قازان قایه مراوه تپه نیز در گفت و گو با تقریب با عنوان اینکه خداوند ماه مبارک رمضان را فرصتی برای تقویت دین و ایمان قرارداده است، گفت: خواندن نماز تراویح به مثابه جهاد با نفس اماره است.

آخوند «ناصر قزل»، اظهار کرد: خواندن نماز تراویح که تعداد رکعات بیشتری در مقایسه با نمازهای دیگر دارد انسان نمازگزار را در برابر خواهش ها و تمایلات نفسانی قوی بار می آورد.

به گفته وی؛ خداوند در ماه رمضان دو عبادت یکی قیام الیل (نماز تراویح) و دیگری صیام نهار (روزه داری) را برای جهاد و مبارزه و کنترل نفس قرار داده تا مومنان از فیوضات و برکات آن نهایت استفاده را ببرند.

امام جمعه اهل سنت قازان قایه مراوه تپه، نماز تراویح را از بهترین عبادت های ماه رمضان دانست و گفت: هر جا اصطلاح قیام اللیل آمده منظور همان نماز تراویح است که حکم سنت موکده دارد.

وی، افزود: طبق احادیث و روایاتی که از بزرگان دین آمده خداوند گناهان افرادی را که نماز تراویح می خوانند را مورد عفو و بخشش خود قرار می دهد.