حجت الاسلام مهاجرانی با بیان اینکه بخش هایی از زندگی حضرت زهرا(س) با زبان شعر برای کودکان جذابیت دارد،گفت: از طرفی نویسنده در تنگنای وزن و قافیه نیست و می تواند ریزه کاری های زندگی این بانوی بزرگوار را در قالب داستان تبیین کند.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه فرهنگ وهنر خبرگزاری تقریب، حضرت فاطمه (س)، سرور زنان عالم است که نه تنها سرمشقی کامل برای زنان بلکه الگویی بی نقص برای تمام بشریت اعم از مرد و زن محسوب می شوند .از آن جایی که تاثیر آموزش و الگو گیری در دوران کودکی بیشتر است در زمینه ضرورت و چگونگی معرفی شخصیت و زندگی حضرت زهرا(س) به کودکان در قالب های شعر و داستان گفتگویی با «حجت الاسلام محمد مهاجرانی» از نویسندگان و شاعران کودک و نوجوان ترتیب دادیم که بدین شرح است:
معرفی حضرت زهرا(س) به کودکان تا چه اندازه ضروری است؟
الگو و اسوه های ما در درجه نخست، معصومان هستند. اگر می خواهیم به کسی کارهای خوب را یاد دهیم باید بر اساس الگوها و نمونه ها آموزش دهیم. از نظر روانشناسان بهترین تربیت، تربیت الگویی است و چه الگویی بهتر از پیامبر اکرم،ائمه اطهار و حضرت زهرا(س). از همان کودکی لازم و ضروری است که بچه ها را با شخصیت هایی همچون حضرت زهرا(س) آشنا کنیم. خوب است که شخصیت هایی همچون دخت نبی اکرم(ص) به بچه ها معرفی شود تا آنها الگویی در بخشهای مختلف زندگی داشته باشند.
چه وجهی از شخصیت و زندگی حضرت زهرا (س) را می توان برای کودکان در قالب شعر و داستان تبیین کرد؟
برای کودک جنبه های رفتاری قابل درک است. اینکه بخواهیم قواعد اخلاقی را آموزش دهیم صرفا یک حکم است. به عنوان مثال اینکه به کودک بگوییم شجاع باش و یا به همسایگان کمک کن، صرفا یک گزارش و بیان حکم. باید و نباید کردن به بچه ، دستور و فرمان است. اگر به بچه بگوییم چنین فردی با چنین اعمال و مشخصاتی بوده است ، بچه می فهمد که این دستور قابل اجراست. وقتی بچه بفهمد که در قدیم شخصیت هایی داشتیم که به عنوان مثال دقیق، منظم ، متقی بودند متوجه می شود که خودش هم می تواند با الگو برداری از آنها منظم، دقیق و متقی باشد. نویسندگان و شاعران کودک باید بخش های رفتاری حضرت زهرا(س) را برای کودکان بیان کنند . وقتی به بچه ها بگوییم حضرت زهرا(س) به نیازمندان کمک می کردند و در شرایط سخت پیامبر اکرم (ص) را یاری می دادند یک الگوی حقیقی را پیش روی بچه ها قرار دادیم. حضرت زهرا(س) شخصیت جامعی داشتند و ارتباط خوب با خدا، مردم، فرزندان، همسر و همسایگان داشتند. ارتباط این بانوی بزرگوار با خدا، خانواده و نزدیکان و مردم باید به زبانی ساده برای کودکان تبیین شود .
الگوبرداری کودکان از شخصیت هایی همچون حضرت زهرا(س) به چه عواملی بستگی دارد؟
حال اینکه کودک تا چه اندازه می تواند از شخصیت هایی همچون حضرت زهرا(س) الگوبرداری کند به اراده و تربیت خانوادگی او بر می گردد. کودک ابتدا یک شناخت ذهنی پیدا می کند و بعد مرحله الگو پذیری است. نخست مرحله آگاهی دادن و شناخت است و سپس مرحله الگو برداری و شبیه سازی است. اگر شناختی از یک شخصیت نباشد الگو برداری از آن میسر نمی شود. در کتاب فاطمه سلام الله علیها که اخیرا برای کودکان نوشتم از یک طرف آگاهی اولیه در مورد حضرت زهرا(س) به بچه ها داده شد تا یک تصویر ساده در ذهن کودکان نسبت به دخت نبی اکرم(ص) شکل بگیرد و در مراحل بعدی ، کودک می تواند از بخش های مختلف زندگی و شخصیت حضرت زهرا(س) الهام بگیرد.
کتاب هایی که در مورد حضرت زهرا(س) برای کودکان نوشته شده است از نظر کمی چگونه است؟
کتاب در مورد حضرت زهرا(س) برای کودکان زیاد نوشته شده است. از طرفی تنوع کتابها به جهت تنوع قالب و موضوع نیز زیاد است. در این حوزه از نظرسبک شاهد تنوع سبکی هستیم. کتابها برای بچه ها در مورد حضرت زهرا(س) با سبک های متعدد نوشته شده است. نمایشنامه، دلنوشته، داستان و شعر را در این حوزه شاهد هستیم. از طرفی تنوع موضوعات داریم. برخی به ابعاد تاریخی، دسته ای به مباحث تربیتی و عده ای به سخنرانی ها و روایات و احادیث حضرت زهرا(س) پرداختند.بعضی به شخصیت حضرت زهرا به عنوان یکی از پنج تن آل عبا پرداختند . در حوزه شعر نیز در قالبهای مختلف اعم از مثنوی و شعر نو برای حضرت زهرا(س) کار شده است.
کیفیت کتابهایی که در مورد حضرت زهرا(س) برای کودکان نوشته شده است را چگونه ارزیابی می کنید؟
از نظر تصویرسازی ، محتوا و ادبی می توان کارها را به سه دسته ضعیف، متوسط و قوی تقسیم بندی کرد. در کل می توان گفت کتاب خیلی خوب از نظر متن، مستند بودن، تصویر سازی و ادبی که درباره حضرت زهرا(س) برای کودکان نوشته شده باشد، خیلی کم است. کتاب خوبی که از تمام ابعاد خوب باشد، کم داریم.
کدام یک از گونه های ادبی در معرفی حضرت زهرا(س) موفق تر بودند؟
نمی شود به طور دقیق پاسخ داد چون به نظرم هر یک از گونه های ادبی یک لطافت خاص دارد. گونه های ادبی هم مثل سبک های نقاشی می ماند . نمی توان گفت کلاژ بهتر است یا آبرنگ یا مداد رنگی. در مورد سبک های ادبی هم نمی توان براحتی نظر داد. بخش هایی از زندگی حضرت زهرا با زبان شعر برای کودکان جذابیت دارد زیرا کودک می تواند آنها را به راحتی حفظ کند. داستان از این نظر خوب است که نویسنده در تنگنای وزن و قافیه نیست و می تواند ریزه کاری های زندگی حضرت زهرا(س) را تبیین کند. هر یک از گونه های ادبی یک اثر و یک مزایایی دارد.
نویسنده و شاعر کودکان برای معرفی حضرت زهرا(س) چه نکاتی را باید مورد توجه قرار دهد؟
باید مراقب بود که جنبه هایی از شخصیت و زندگی حضرت زهرا(س) برای کودک بیان شود که سهل و قبل هضم باشد.این نکته باید مد نظر نویسنده و شاعر کودک باشد که مخاطب او کودک است و نمی تواند هر مطلبی را درک کند. باید به توجه به ظرفیت و درک کودک مطالب را به زبانی ساده بیان کرد. در مورد تبیین شخصیت و زندگی حضرت زهرا(س) باید طوری برای بچه ها بنویسیم که آنها به راحتی درک کنند و بتوانند با مطلب و بانوی بزرگوار اسلام ارتباط برقرار کنند.
