كنگره عظیم حج؛ تعامل گرایی راهبردی با طعم وحدت امت اسلامی
به قلم: دکتر محمد حسین مختاری
كنگره عظیم انسانی در موسم حج، فرصتی طلایی در همگرایی ملیت ها، زبان ها، فرهنگ ها، و اقوام و مذاهب به شمار می آید كه در نوع خود ارتباطات میان فرهنگی، اجتماعی و سیاسی جوامع اسلامی را شكل می دهد.
اشتراک گذاری :
به گزارش خبرگزاری تقریب(تنا)، حجت الاسلام والمسلمین دكتر محمد حسین مختاری، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی و استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه در یادداشتی به مناسبت مراسم معنوی و كنگره عظیم حج ابراهیمی نوشت:
حج یكی از مهمترین آیین های اسلامی است كه ارتباط با خود، ارتباطات میان فردی، ارتباطات گروهی و جمعی را در حوزه های مختلف میان فرهنگی، بین المللی، جهانی و سنتی به منصه ظهور می رساند و در نهایت به همگرایی فرهنگی و تقویت روز افزون وحدت جهان اسلام می انجامد.
تحقق این مهم در سایه واكاوی تفاسیر، نشانه ها، معانی و اسطوره های بی بدیل مناسك حج امكان پذیر است كه می توان رویكردهای فرهنگی و ارتباطی را با بهره گیری از دانش نشانه شناسی رمز گشایی كرد، لذا ضرورت تغییر افق نگاه به حج از یك مناسك شرعی به الگویی برای تغییر نظام اجتماعی موجود و ترسیم ایجاد نظم اجتماعی مطلوب به ویژه در امت اسلامی انكار ناپذیر است.
اینگونه است كه كنگره عظیم حج ، بخش جدایی ناپذیر زندگی عبادی فرهنگی حجاج و احاد مسلمانان جهان را در بر می گیرد لذا این نوع زندگی مومنانه تفسیر زندگی جوامع اسلامی را شكل می دهد ؛ مناسك حج ، متون معنا دار را ایجاد می كند، متونی كه نظام نرم افزاری حج ابراهیمی به شمار می آید و تفسیر نشانه های متعدد حج، پویایی سبك زندگی اسلامی و اتحاد امت اسلامی را موجب می شود.
لذا بر همه نخبگان و دغدغه مندان جهان اسلام فرض است تا در راستای ارتقای گفتمان میان فرهنگی حج تلاش نمایند كه تحقق این مهم در گرو وحدت روز افزون ملت های مسلمان در راستای نگاه جدی و واقعی به نشانه های میان فرهنگی حج ابراهیمی است، از این رو تغییر سیاست های خصمانه رژیم سعودی در منطقه به ویژه علیه مردم مظلوم یمن از جمله مطالبات جهان اسلام در ارتقای گفتمان میان فرهنگی در كنگره عظیم حج به شمار می آید.
حج از ظرفیت حداكثری در تقویت ارتباطات میان فرهنگی و اتحاد امت اسلامی برخوردار است
از سوی دیگر بدیهی است قدرت های استكباری تعاملات راهبردی امت اسلامی را در حج بر نمی تابند لذا نظریه جهانی شدن را بر دیگر جوامع به ویژه كشورهای اسلامی تحمیل خواهند كرد كه به نوبه خود چالش جدی در مسیر تقویت همگرایی ممالك اسلامی قلمداد می شود، حال آنكه بر خلاف تئوری جهانی شدن كه سیطره روز افزون بر دیگر جوامع را دنبال می كند و نیز بر خلاف نظام استبدادی آل سعود كه در فضای قبیلگی سیر می كند، فریضه عبادی سیاسی حج به علت برخورداری از نظام باز و گسترده دینی از ظرفیت حدأكثری در تقویت ارتباطات میان فرهنگی و اتحاد امت اسلامی برخوردار است .
به عنوان نمونه نظام عبادی حج با نفی لباس قومی قبیله ای، یكدستی و یكرنگی را برای تقویت ارتباطات میان فرهنگی به ارمغان آورده است، در این میان ملی گرایی، حج ستیزی و عرب ستیزی... كاركردهای بی نظیر حج را تحت الشعاع خود قرار خواهد داد، لذا در راستای ترسیم بهینه برگزاری خیزش عظیم انسانی درحج باید ابعاد اسلامی و بین المللی این كنگره عظیم، مورد توجه قرار گیرد.
هم چنین طرح ریزی نظم نشانه شناسی توحید در ارتقای روز افزون ارتباطات موحدانه میان مسلمانان و دیگر جوامع مرتبط با ادیان توحیدی ضروری است، همه این مولفه های و نظام های شناختی موجود در مناسك حج در گرو تغییر پارادایم حج و ترمیم سیاست گذاری كلان بر روی اهداف راهبردی نظام اسلامی، به ویژه بازتعریف دقیق آن سیاست ها در راستای تقریب روز افزون مذاهب اسلامی و ارتقای گفتمان میان فرهنگی است كه باید در دستور كار نخبگان دینی جامعه و سازمان حج و زیارت قرار گیرد.
