امام سجاد(ع)، کتاب ناطق پروردگار و خزانه رازها است که به روشنی از مقام سرّ ذات الهی سخن می‌گوید.
اشتراک گذاری :
خبرگزاری تقریب (تنا): امام سجاد(ع) روز پنجم شعبان سال ۳۸ هجري شمسي در مدينه به دنيا آمد و بنا به دو روایت مشهور تاریخ شهادت آن حضرت 12 و 25 محرم است. پدر بزرگوارش حسين بن علي عليهالسلام و مادرش شهربانو نام داشت. دوران ۳۴ ساله امامتش، از سال ۶۱ هجري آغاز گرديد و بنا بر قول مشهور در روز دوازدهم محرّم سال ۹۵ هجري شمسي، در سنّ ۵۷ سالگي، به دستور هشام بن عبدالملك، مسموم و در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد.
حضرت امام سجاد(ع) درطول زندگي مصائب و رنجهاي بي‌شماري را متحمل شد، درماجراي كربلا سخت ترين شكنجه ها وستم‌ها به ايشان روا داشته شد.غم جانسوز از دست دادن پدر و برادران وعموها، اسارت خواهران وعمه ها و.... دوران امامت اين امام همام ۳۵ سال و مصادف با دشوارترين دوران ظلم و خفقان امويان (ازيزيد تا وليدبن عبدالملك) بود كه براين ايشان بسيار سخت گذشت. آن بزرگواربسيارعبادت مي‌كرد وبه زين العابدين (زينت عبادت كنندگان) مشهوربود.
امام سجاد (ع) پس از عاشورا هماره ياد شهيدان كربلا را زنده نگاه داشت. امام صادق عليهالسلام ميفرمايد: زينالعابدين عليهالسلام چهل سال بر شهادت مظلومانه پدر گريست در حالي كه روزها را روزه بود و شبها را به عبادت ميپرداخت. هنگامي كه خدمتكاران براي افطار، غذا ميآوردند و در برابر آن حضرت مينهادند، ميفرمود: «فرزند رسول خدا در حالت گرسنگي به شهادت رسيد. فرزند رسول خدا با لبهاي تشنه به شهادت رسيد.» امام آنقدر اين جملات را تكرار مي‌كرد تا آب و غذايش با اشك چشمانش درهم ميآميخت.( بحارالأنوار، ج ۴۶، صص ۱۰۸ ـ ۱۰۹)
شخص ديگري به آن حضرت گفت: «آيا هنوز وقت آن فرا نرسيده است كه اندوه شما پايان پذيرد؟» امام فرمود: «واي بر تو! يعقوب كه به اندازه من مصيبت نديد، به خدا شكايت كرد و گفت: آه يوسفم! در حالي كه (از ۱۲ پسر) فقط يكي از او دور شد و تازه او هم در دنيا زنده بود، اما در پيش ديدگانم سر از بدن پدر و جمعي از خانوادهام جدا كردند.»
ايشان هرگاه ميخواست آب بنوشد، از تشنگي پدر و يارانش ياد مي‌كرد و آنقدر ميگريست كه اشكش با آب آميخته ميشد. وقتي كه علت آن را از او ميپرسيدند، ميگفت: «چگونه نگريم حال آنكه پدرم را با لب تشنه شهيد كردند و آب را كه براي وحوش و درندگان بيابان مباح است، از وي دريغ داشتند؟ (مناقب ابن شهرآشوب، ج ۲، ص ۲۶۳؛ زندگانى امام زينالعابدين، ص ۵۱۵)
صحیفه سجادیه آن حضرت، چراغ روشنِ ایوانِ بزرگواری است و دربردارنده ۵۴ دعاست که در زمینه‌های گوناگون عقیدتی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، تربیتی و پاره‌ای از احکام شرعی و قوانین طبیعی در قالب دعا و مناجات بیان شده است.
صحيفه سجاديه، سراسر دعا و نيايش است و همه مطالب آن در قالب راز و نياز انسان با پروردگار ارائه شده است. با اين حال تأمل پژوهش در گستره مفاهيم و معارفي كه امام سجاد عليهالسلام در نيايشهاي خود جاي داده است، به روشني مينماياند كه دعاهاي صحيفه فراتر از مناجاتهاي فردي و راز و نيازهايي است كه يك انسان در خلوت تنهايي و در اوج بحرانهاي زندگي، با خداي خويش دارد. مناجاتهاي صحيفه، در حقيقت نجواي علم و اخلاق و عقيده و سياست است با روح يكتاپرستان و نيايشگراني كه در محراب عبادت و ميدان جهاد و صحنه مبارزه با شيطانهاي دروني و بيروني حضور دارند.
امام سجاد در محراب نيايش، بايستهترين ويژگيها و ارزندهترين انديشهها را با لطافت و عطر مناجات درهم ميآميزد و شيفتگان جهان حق را براي رسيدن به جايگاه شناخت حقايق فرا ميخواند. دعاهاي صحيفه سجاديه با ذخاير معرفتي خويش، نمودي كامل و ارزنده از «تبليغ و هدايتگري» است. به گونهاي كه آن را «اخت القرآن»، «انجيل اهلبيت» و «زبور آل محمد» لقب دادهاند. (سيره پيشوايان، مهدى پيشوايى، ص ۲۷۰)
تاريخنگاران اتفاق نظر دارند كه حضرت سجاد عليهالسلام به فرمان وليد بن عبدالملك مسموم شده و در ماه محرّم به شهادت رسيده است، اما در تعيين روز آن اختلاف كردهاند. در اين باره پنج قول مطرح است:
۱ ـ دوازدهم محرم: اين قول را شهيد در كنار مزار و شبلنجي در نورالابصار ذكر كردهاند. ۲ ـ هيجدهم محرم: اين قول ظاهر كلام طبرسي در اعلام الوري است. ۳ ـ بيست و دوم محرم: اين قول را كفعمي در جدول المصباح آورده است. ۴ ـ بيست و پنجم محرم: اين قول را شيخ مفيد در مسارالشيعه و شيخ طوسي در مصباح المتهجّد ذكر كردهاند. ۵ ـ بيست و نهم محرم: اين قول را حجهالاسلام سيّدمحمدعلي شاه عبدالعظيمي در كتاب جدول الايفاد بيان كرده است.
بدن مطهر امام زين العابدين عليهالسلام پس از مراسم باشكوهي در جوار تربت پاك امام حسن مجتبي عليهالسلام در قبرستان بقيع به خاك سپرده شد. (زندگانى امام زين العابدين عليهالسلام، حبيب روحانى، ص ۵۹۳؛ امام سجاد جمال نيايشگران، احمد ترابى، ص ۲۹)
