یادداشت اختصاصی| سرکوبگریهای شیعیان توسط آل‌سعود موجب اعتراض‌های مردمی در مناطق سنی‌نشین عربستان شده است
روح‌الله قاسمیان کارشناس ارشد مسائل منطقه نوشت مطالبات معترضان در شهرهای سنی نشین عربستان مشابه همان مطالباتی است که شیعیان در منطقه الشرقیه منادی آن هستند و مبتنی بر آزادی زندانیان سیاسی، بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی و اجتماعی است.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه بین الملل خبرگزاری تقریب، روح الله قاسمیان کارشناس ارشد مسائل منطقه در یادداشتی که به صورت اختصاصی در اختیار خبرگزاری تقریب قرار داد، درباره عوامل سرکوب فعالان مذهبی در عربستان نوشت سوم اردیبهشت ماه جاری رسانه های خبری از گردن زدن 37 شهروند عربستانی توسط رژیم سعودی اعلام شد.
وزارت کشور عربستان سعودی در بیانیه‌ای اعلام کرد که این افراد به اتهام تشکیل هسته‌های تروریستی، اخلال در امنیت عمومی، ایجاد فتنه‌های طایفه‌ای و ناامنی در کشور و آسیب زدن به صلح و امنیت اجتماعی اعدام شده و این اعدام‌ها در ریاض، مکه مکرمه، مدینه منوره، القصیم، عسیر و شرقیه صورت گرفته است». این در حالی است که فعالان شبکه‌های اجتماعی و کاربران اینترنتی عربستانی تاکید می‌کنند، ۳۲ نفر از اعدام شدگان، از رجال دین و طلاب شیعی علوم دینی منطقه شرقیه عربستان هستند.
این اولین باری نیست که رژیم سعودی به بهانه‌هایی همچون تروریسم و ایجاد ناامنی اقدام به اعدام شهروندان عربستانی به‌ویژه شیعیان می‌کند. طبق گزارش سازمان عفو بین‌الملل، در سال 2018 در عربستان 149 نفر و از ابتدای سال جاری میلادی 104 نفر اعدام شدند. رژیم سعودی هر ساله شمار زیادی از مخالفانش را با هدف مقابله با آزادی بیان و به بهانه مبارزه با تروریسم به مجازات‌های سنگین و اعدام محکوم می‌کند. بی‌شک بارزترین این اعدام‌ها را باید اعدام آیت‌الله شیخ «نمر باقر النمر»، روحانی برجسته شیعی عربستانی در سال ۱۳۹۳ به اتهام انتقاد از آل‌سعود و اقدام علیه امنیت ملی این کشور دانست.
یورش به العوامیه
3 سال پس از اعدام آیت‌الله نمر، اردیبهشت ماه سال 1396 بزرگترین یورش نظامی سعودی به منطقه شیعه‌نشین «العوامیه» در شرق عربستان صورت گرفت. در این یورش، نظامیان سعودی، پس از محاصره امنیتی سه ماهه شهر العوامیه، منازل مسکونی، مساجد، مدارس و ساکنان این منطقه را هدف قرار داده و این منطقه را به میدان جنگی خونین تبدیل کرده بودند.
روستای تاریخی «المسوره»، زادگاه شیخ نمر از جمله اهداف نظامیان سعودی در این حملات بود که به‌طور کامل تخریب شد. سؤالاتی که در اینجا مطرح می‌شود، این است که
- چرا آل‌سعود، همواره در طول تاریخ «شیعیان عربستان» را تهدیدی علیه خود تلقی می‌کند؟
- «شیعیان عربستان» چه خواسته‌ها و مطالباتی دارند؟
و سرانجام اینکه آیا این اعتراضات با سرکوب‌ها و اعدام‌ها ریشه‌کن شده‌اند؟
شیعیان در عربستان
حدود 10٪ جمعیت عربستان را شیعیان تشکیل می‌دهند که اغلب در منطقه «الشرقیه»، در شرق این کشور زندگی می‌کنند. با اینکه عمده منابع نفتی عربستان در این منطقه قرار دارد، اما شیعیان به ندرت از درآمدهای حاصل از فروش نفت این منطقه سهمی دارند.
صرف نظر از رفاه اقتصادی، آنها تحت انواع فشارهای اجتماعی و سیاسی قرار دارند. در بُعد اجتماعی شیعیان عربستان، شهروندان درجه 2 شمرده می‌شوند تا به موجب آن، امکان هرگونه حضور و فعالیت اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در مشاغل رسمی و دولتی از آنها سلب شود.
از لحاظ سیاسی نیز شیعی بودن در عربستان «انگی» است که فرد را نه تنها از تمام حقوق شهروندی، بلکه از ساده‌ترین حقوق بشری محروم می‌کند، چه رسد، به تصدی مناصب رسمی و حکومتی.
اعتراضات، مطالبات شیعیان و واکنش آل سعود
با توجه به آنچه گذشت، ریشه اعتراضات شیعیان عربستان را باید در تبعیض طایفه‌ای، بی‌توجهی اقتصادی و به حاشیه راندن سیاسی ملاحظه کرد که رژیم سعودی علیه شیعیان منطقه شرقیه اعمال می‌کند. در این راستا، فعالان شیعی این منطقه خواستار حکومتی بر پایه مشارکت حقیقی، آزادی زندانیان سیاسی، تشکیل مجلس شورای منتخب و تدوین قانونی اساسی برای کشور هستند.
واکنش رژیم آل‌سعود
رژیم آل‌سعود سال‌هاست، به جای پاسخ به این مطالبات که در قرن بیست‌یک و در جوامع دیگر، مطالباتی ابتدایی و اولیه شمرده می‌شوند، همواره اعتراض‌های مسالمت‌آمیز مردمی را سرکوب کرده است. اعدام‌هایی که هر از چندگاهی توسط رژیم سعودی به اتهامات واهی علیه شیعیان عربستانی صورت می‌گیرد، یک نمونه از این سرکوب‌هاست که نه تنها نتوانسته، از میزان و حجم اعتراض‌ها بکاهد، بلکه سبب شکل‌گیری مقاومت بیشتر شیعیان در برابر سرکوبگریهای سعودی شده است.
نکته بسیار مهم، اینکه در سال‌های اخیر، این سرکوبگری‌ها، موجب خیزش‌ها و اعتراض‌های مردمی در مناطق سنی‌نشین عربستان سعودی شده است. در این زمینه می‌توان به نارضایتی‌های مردمی در شهرهایی چون جده، ریاض، مکه و قصیم که عموما مناطقی سنی‌نشین شمرده می‌شوند، در سال‌های اخیر اشاره کرد. جالب آنکه مطالبات معترضان در این شهرها، مشابه همان مطالباتی است که شیعیان در منطقه الشرقیه منادی آن هستند و در آزادی زندانیان سیاسی، بهبود اوضاع اقتصادی و معیشتی و اجتماعی خلاصه می‌شود.
کلام آخر
با توجه به آنچه گفته شد، سیاست سرکوب شیعیان عربستان در تمام انواع و اشکال آن از سوی رژیم سعودی، نه تنها به حل مشکل کمک نمی‌کند، بلکه آن را بیش از پیش تشدید خواهد کرد و صدق این گفته بارها در تاریخ به اثبات رسیده است، اینکه «پاک کردن صورت مسئله» هیچ گاه موجب حل آن نخواهد شد، بلکه اصرار برای حل آن را چندین برابر خواهد کرد.
متاسفانه در سال های اخیر با تشدید بیداری در بین ملت های منطقه، دولت های مرتجع عرب نیز با فتنه های ساختگی و نقشه های از قبل طراحی شده، سعی در خاموش کردن فریادهای آزادی خواهی و انسانی دارند. این سناریو در بحرین و عربستان و برخی از کشورهای دیگر مشترک طراحی می شود. اینکه قبل از گردن زدن 32 نفر از شیعیان در عربستان، یک حادثه ای ساختگی اتفاق می افتد و دولت این کشور بدون هیچگونه تشریفاتی 32 نفر از شیعیان را گردن می زند، سناریویی نخ نما شده و فتنه ای تکراری در قبال شیعیان عربستان است که بارها و بارها تکرار شده است.
