حوزه بین الملل
خبرگزاری تقریب:
تحولات اخیر در پرونده اتمی ایران و مواضع طرفهای درگیر در این پرونده نشان می دهد برجام دچار مرگ مغزی شده و به اصطلاح زندگی نباتی دارد .
اما چرا مرگ او اعلام نمی شود به باور نگارنده به این مسئله بر می گردد که ایران ، آمریکا و اروپا اعلام خبر تمام شدن این توافق را به ضرر خویش می دانند .
آمریکا در مخمصه پیچیده ای گرفتار گشته ؛ از طرفی باید چین را کنترل کند، از سوی دیگر با روسیه در اوکراین بجنگد و پوتین را به زانو درآورد و پرونده اتمی ایران نیز قوز بالا قوز شده است .
بایدن نتوانست مشوق هایی فراهم کند تا تهران را به بازگشت به برجام ترغیب کند ؛ اسرائیل و برخی اعراب نیز رضایت بدان نداشتند و ایران نیز لغو تمام تحریم ها را شرط کرده است.
اساسا مشکل آمریکا با جمهوری اسلامی، برنامه اتمی اش نبود که بایدن چشمش را بر سایر رفتارهای تهران ببندد؛ او و سایر دموکرات ها برجام را شروع راهی برای از بین بردن ظرفیت های استراتژیک و مولفه های قدرت تهران می پنداشتند.
حال که ایران تضمین میخواهد بابت لغو تحریم ها، پرواضح است که بایدن نخواهد پذیرفت زیرا از نگاه کاخ سفید نشینان، تحریم یگانه ابزار باقی مانده برای کنترل عناصر قدرت جمهوری اسلامی و پیشروی هایش در غرب آسیاست .
از طرفی رئیس جمهور فعلی آمریکا در تبلیغات انتخاباتی اش برجام را بهترین راه کنترل برنامه هسته ای ایران معرفی کرده بود و تعهد داده بود که تهران اتمی نشود.
اکنون که جمهوری اسلامی نمی پذیرد که به برجام بازگردد و از مرحله گریز نیز عبور کرده، تنها راه آمریکا برای توقف روند هسته ای شدن تهران گزینه نظامی است.
اما رئیس جمهور آمریکا می داند هر گونه حمله محدود به برنامه اتمی ایران اولا مشخص نیست که نتیجه بخش باشد و دوم این که بی شک به جنگی فراگیر منتهی خواهد شد ؛ در حالی که او با افتخار از پایان دادن به جنگ های آمریکا در خاورمیانه سخن گفته بود و نمیخواهد دیگر جنگی به راه بیفتد، زیرا اقتصاد آمریکا کشش آن را ندارد و متحدان این کشور در اطراف ایران نیز آسیب اساسی خواهند دید .
غیر از دلایل فوق جنگ با ایران کاملا به سود چین و روسیه است زیرا مسکو و پکن آرزوی زمینگیر شدن واشنگتن در بحران های دیگر را دارند تا از معطوف شدن توان آن به سمت خود جلوگیری کنند .
پس بایدن نه می تواند با ایران بجنگد و نه از طرق دیگر مانع از هسته ای شدن جمهوری اسلامی شود.
اما تهران نیز که به خوبی از موانع آمریکا برای راه اندازی جنگ باخبر است و می داند حتی بدون برجام نیز نفتش فروش خواهد رفت و دنیا محتاج انرژی این کشور است، نمیخواهد با امتیازات حداقلی به اجرای توافق هسته ای باز گردد و توان اتمی خود را از دست بدهد و عملا موضعش در برابر غرب ،اسرائیل و اعراب حاشیه خلیج فارس تضعیف شود.
بدون تعارف باید گفت ایران خود را در موقعیت بغرنجی نمی بیند که به توافقی بد ( که برخی شاخصه هایش ندادن تضمین در خصوص عدم اعمال تحریم جدید از سوی آمریکا و لغو نشدن تحریم های کنونی است) تن دهد.
در نتیجه نه ایران شروط آمریکا را قبول می کند و نه آنها شروط تهران را خواهند پذیرفت.
حال مجددا به ابتدای این یادداشت نگاهی بیندازید .
«برجام مرده است؛ فقط خبرش را اعلام نمی کنند»
به قلم: علیرضا تقوی نیا ـ کارشناس مسایل غرب آسیا
انتهای پیام/
