بیان جایگاه و ویژگی های امام مهدی علیه السلام در خطبه غدیر

به گزارش حوزه استان ها خبرگزاری تقریب، حجت الاسلام و المسلمین وحید خورشیدی - محقق و پژوهشگر فرق و مذاهب اسلامی در یادداشتی با عنوان "بیان جایگاه و ویژگی های امام مهدی علیه السلام در خطبه غدیر " نوشت:

درباره امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه) روایات فراوانی از پیامبر صلی الله علیه وآله و ائمه اطهار علیهم السلام نقل شده است که نشان از اهمیت و ضرورت بحث مهدویت، از همان سالهای نخستین ظهور اسلام  میرساند. یکی از اخبار مهمی که از جانب نبی مکرم صلی الله علیه وآله وسلم به دست ما رسیده است، بیان صفات و ویژگیهای و خصوصیات امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) در خطبه غدیر است؛ آن هم با عباراتی مهم و زیبا و در زمانی حساس که بحث انتصاب امیرالمؤمنین علیه السلام به عنوان جانشین پیامبر صلی الله علیه وآله، مطرح بود. این امر ارتباط مسئله مهدویت با غدیر را ترسیم می کند.

در واقع پیام غدیر، تجدید میثاق منتظران با امام مهدی علیه السلام است  همچنانکه در واقعه غدیر همه مسلمانان به دستور خداوند با امیرمومنان علی علیه اسلام بیعت کرده و ایشان را به عنوان جانشین و خلیفه بعد از رسول گرامی صلی الله علیه وآله قبول کردند در این دوره نیز این سنت با بیعت و پیمان با امام زمان تحقق پیدا می کند بر این اساس منتظران واقعی با تجدید پیمان در روز غدیر انتظار واقعی خود را به منصه ظهور می رسانند و  همراهی خویش را با امام زمان علیه السلام اعلان می نمایند پس منتظران در عصر غیبت با تجدید میثاق با امام مهدی علیه السلام این واقعه را گرامی می دارند.

در ادامه به مواردی که فرازهای از خطبه غدیر که به جایگاه و خصوصیات امام مهدی علیه السلام ارتباط دارد، اشاره می شود.

1.امامت امام مهدی علیه السلام

در خطبه شریف غدیر به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه توجه ویژه ای شده است و در چند فراز خطبه پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم به وجود مبارک آن حضرت اشاره فرموده اند. در فراز اول می فرمایند: «مَعَاشِرَ النََّاسِ آمِنُوا بِاللهِ وَ رَسُولِهِ وَ النَُّورِ الََّذِی أُنْزِلَ مَعَهُ مِنْ قَبْلِ أنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدََّها عَلى أدْبارِها... مَعاشِرَالنَّاسِ، النَُّورُ مِنَ اللهِ عَزََّوَجَلََّ مَسْلوکٌ فِىََّ ثُمََّ فى عَلِىَِّ بْنِ أَبی. طالِبٍ، ثُمََّ فِى النََّسْلِ مِنْهُ إِلَى الْقائِمِ الْمَهْدِىَِ الَّذي يَأْخُذُ بِحَقِّ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنا  ّ»نور از سوی خدا راه يافته است در من و بعد از من در علي ابن ابي طالب عليه السلام سپس در نسل ايشان يک يک تا برسد به قائم مهدي عجل الله تعالی فرجه الشريف،

در این فراز بر روی دو نکته تاکید شده است: اول این که امامت در خاندان امیر المومنین علی علیه السلام جاری است، به طوری که در آغاز به دست مبارک امیر المومنین علیه السلام و در نهایت به وجود مبارک مهدی علیه السلام سپرده شده است؛ و دوم آن حضرت حق خدا و حق تمامی اهل بیت علیهم السلام را خواهند گرفت

2.غلبه کننده بر ادیان

در فراز دیگری از گفتار پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله وسلم به صورت جدا و مستقل به امام مهدی عجل الله تعالی فرجه اشاره شده و به بیان ویژگی های آن حضرت اختصاص دارد. حساسیت و اهمیت این قسمت از سخن را از آنجا می توان دریافت که پیامبر صلی الله علیه وآله هجده بار مردم را با تکرار لفظ هشداردهندة «ألا» آگاه باشید، به توجه خاص به کلام خویش معطوف می دارد : «مَعاشِرَالنّاسِ، أَلاوَإِنِّى رَسولٌ وَ عَلِىٌّ الْإِمامُ وَالْوَصِىُّ مِنْ بَعْدى، أَلا إِنَّ خاتَمَ الْأَئِمَهِ مِنَّا الْقائِمَ الْمَهْدِى»اى گروه مردم! من نبى و على وصى است. بدانيد كه خاتم امامان: قائم مهدى، از ما است‏

بعد از آن، به بیست و یک ویژگی اساسی و مهم امام اشاره کرده است از جمله این صفات این است که حضرت بر همه ادیان غلبه می کند: «َلَا إِنََّهُ الظََّاهِرُ عَلَى الدَِّین». بدانید که اوست غلبه کننده برهمه ادیان

در این فراز چند احتمال وجود دارد الف:‌ یعنی دین او یا دین به سبب او بر همه ادیان غالب است.ب: حضرت بر ادیان غالب می شود یعنی او دین را غلبه میدهد بر تمام ادیان.ج: یعنی او راهنمای دین است. یعنی حضرت راهنمای  کلِ دینِ اسلام و غالب بر دین هستند.

3.انتقام گیرنده از ظالمان و غلبه کننده بر مشرکان

در فراز دیگر پیامبر صلی الله علیه وآله به صفات دیگر حضرت مهدی علیه السلام چنین اشاره کرده است:

« أَلَا إِنََّهُ الْمُنْتَقِمُ مِنَ الظََّالِمِینَ أَلَا إِنََّهُ فَاتِحُ الْحُصُونِ وَ هَادِمُهَا أَلَا إِنََّهُ غالب کُلَِّ قَبِیلَةٍ مِنْ أَهْلِ الشَِّرْک و هادیها» آگاه باشید که امام زمان عجل الله تعالی فرجه انتقام گیرنده از ستمکاران است آگاه باشید که او فاتح دژها و منهدم کننده ی آنهاست آگاه باشید که او غلبه کننده بر تمامی قبیله های اهل شرک و هدایت کننده ی آنهاست

این فراز از صفات آن حضرت، نشان دهندة آن است که دنیای قبل از ظهور ایشان دارای ویژگی های خاصی است که سبب شده است تا پیامبر صلی الله علیه وآله وسلم آن حضرت را اینگونه و با این صفاتِ با اقتدار معرفی نمایند. البته روایات فراوانی از شیعه واهل سنت نقل شده که نمایانگر این است که دنیا قبل از ظهور امام مهدی علیه السلام، جولانگاه ظالمان، مشرکین و بی دینان خواهد بود که به دست حضرت به سزای اعمال خود می رسند.

از این قسمت از خطبه به دست می آید که دغدغة اصلی امام مهدی عجل الله تعالی فرجه  این است که مردم، یکتا پرست شوند؛ زیرا اساس رکن جامعه جهانی، توحید است و تا این مهم تحقق نیابد، نمی توان جامعه اسلامی جهانی را تشکیل داد. لذا ایشان در حین اینکه غالب و پیروز است، مشرکین را نیز به راه راست و یکتاپرستی دعوت میکند.

4. انتخاب شده خداوند

در ادامه خطبه پیامبر صلی الله علیه وآله درباره فرزندش امام مهدی علیه السلام می فرماید:« أَلَا إِنََّهُ خِیرَةُ اللهِ وَ مُخْتَارُه » بدانید او خیرة الله است، مختارالله است.

خیرة و مختار هر دو از یک لغت و به معنی یعنی بهتر و برتر که به معنی با فضیلت نیز بکار می رود.  از این فراز استفاده می شود که ایشان معصوم هستند و از هر گناه و اشتباه و سهو و ترک اولایی مصون هستند

عبارت پانزدهم:
5. حق همراه  امام مهدی علیه السلام
پیامبر صلی الله علیه وآله در عبارت دیگر، امام مهدی علیه السلام را همراه حق معرفی کرده است:«لا حق الا معه و لا نور الا عنده»هیچ حقی نیست مگر همراه اوست و هیچ نوری نیست مگر در نزد اوست

از این عبارت برداشت می شود که حق همیشه همراه آن حضرت و نور حقیقی در نزد اوست و با وجود او نه حقی و نه نور حقیقی دیگری وجود دارد.

نکته دیگری که در مورد این عبارت قابل دقت است این است که علت اینکه حق با امام مهدی علیه السلام می باشد، آن است که خروج و ظهور ایشان از جانب پروردگار، حق است زیرا در روایتی آمده است:  عَنْ أبِی بَصِیرٍ عَنْ أبِی عَبْدِ الله علیه السلام قَالَ سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللهِ عَزََّ وَ جَل ...( حَتََّى  یتَبَینَ لَهُمْ أنََّهُ الْحَقَُّ(( قَالَ خُرُوجُ الْقَائِمِ هُوَ الْحَقَُّ مِنْ عِنْدِ اللهِ عَزََّ وَ جَلََّ یرَاهُ الْخَلْقُ لَا بُدََّ مِنْهُ» ابو بصير مى‏گويد: از امام صادق عليه السّلام پيرامون تفسير اين آيه حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ‏ الحقّ‏ چيست؟ فرمود: يعنى خروج قائم عليه السّلام كه آن حق است از سوى خداوند عزّ و جل كه مردم آن را ببينند و ناگزير تحقّق خواهد يافت.

نتیجه
پیامبر صلی الله علیه وآله در خطبه غدیر مطالب بسیار و مهمی در مورد شاخصه های فردی و اجتماعی امام مهدی  علیه السلام و حرکت ایشان و اهداف و غایتی که منجی به دنبال آنها است بیان فرمودند.بیان این صفات در خطبه غدیر نشان از ارتباط تنگاتنگ مسئله غدیر با مهدویت دارد.

انتهای پیام/