آيت‌الله جوادي آملي، پنجشنبه، در درس اخلاق هفتگی خود با اشاره به اربعين سيد و سالار شهيدان اظهار داشت: اميدورايم در عزاي آن بزرگواران كاري كنيم كه استحقاق اجر را داشته باشيم و خداي سبحان اجر عظيم به ما عطا كند و توفيقي داشته باشيم كه خون بهاي امام حسين عليه السلام را بگيريم.
این استاد حوزه علمیه قم با اشاره به مسئله اخلاق اسلامي گفت: در درون ما بدني است که به وسيله عقايد و اخلاق ساخته مي شود؛ وقتي ما مرديم با آن بدن در صحنه قيامت محشور مي‌شويم.
وی خاطرنشان کرد: خُلق يك حقيقت خارجي است. ما تا خود و عقايد و اوصاف خودمان را نشناسيم و پيوند بين عقيده و وصف، عقيده و معتقد، وصف و موصوف و... را ارزيابي نكنيم از نظر علمي در كارمان موفق نيستيم.
جوادی آملی افزود: همان گونه كه در محدوده بدن چهار گروه وجود دارد، در محدوده جان هم گروه‌هاي چهارگانه‌اي وجود دارد.
وی تاکید کرد: در محدوده بدن، برخي از نيروهاي ما عهده‌دار ادارك (مثل چشم و گوش و...) و برخي عهده‌دار تحريك(دست و پا و...) هستند؛ برخي‌ها مجاري اداركي قوي و مجاري تحريكي سالمي دارند كه اگر خطري را ديدند فورا از صحنه فرار مي‌كنند.
این استاد برجسته اخلاق ادامه داد : دسته دیگر كساني هستند كه مجاري تحريكي قوي، اما مجاري اداركي ضعيفي دارند، يعني خطرها را نه مي‌بينند و نه مي‌شنوند، اما دسته چهارم از ناحيه مجاري اداركي و تحريكي ضعيف هستند، يعني نه مي‌بينند، نه مي‌شنوند و نه دست و پا دارند.
آیت الله جوادی آملی عقل را به عقل نظري و عملي تقسیم کرده و تصریح نمود: عقل نظري متولي انديشه است و مطالب را خوب درك و ارزيابي مي‌كند، ولي عقل عملي متولي اراده و عمل و عزم است.
وی ادامه داد: برخي افراد داراي عقل نظري و عملي قوي‌اي هستند، بنابراين مطالب را خوب مي‌فهمند و وقتي فهميدند به خوبي عمل مي‌كنند كه اين افراد عالم عادل هستند.
این مفسر قرآن کریم اظهار داشت: برخي افراد نيز خوب مي‌فهمند و تحقيق مي‌كنند، اما به درستي عمل نمي‌كنند؛ براي اينكه عقل عملي در مصاف شهوت و غضب اسير شده و دست و پاي او بسته شده است. وی افزود: نمي‌شود به اين عالم فاسق گفت چرا معصيت مي‌كني، بلكه بايد به او گفت كه چرا در صحنه جنگ با نفس پيروز نشدي و دست و پايت را آزاد نكردي.
آيت‌الله جوادي آملي خاطرنشان کرد: گروهي هستند كه دست و پايشان خيلي قوي است مثل مقدس‌هاي كم درك، كه انديشه آنها ضعيف است. گروهي هستند كه هر دو قسمت عقل عملي و عقل نظري در آنها ضعيف است كه نه مي‌فهمد و نه مي‌تواند عمل كند.
وی گفت: ما تا اين گروه‌هاي چهارگانه را نشناسيم و بيماري آنها را ارزيابي نكنيم خود را به قرآن كه شفابخش است عرضه نكنيم و درمان نيابيم خُلقي نخواهيم داشت، وقتي خُلق نداشته باشيم خليفه الله نيستيم و اگر خليفه الله نبوديم «اني جاعل في الارض خليفه» شامل حال ما نمي‌شود و وقتي اين گونه شد «لقد كرمنا بي آدم» شامل حال ما نمي‌شود. براي اينكه انسان ذاتا كريم نيست و تكريم آدم به لحاظ خلافت اوست.
جوادی آملی در پایان تاکید کرد که اخلاق با ابديت انسان ها سروكار دارد.
