بیست و ششمین شماره از دوفصلنامه «قرآن و علم»، به صاحبامتیازی جامعةالمصطفیالعالمیة به زیور طبع آراسته شد.
اشتراک گذاری :
به گزارش حوزه اندیشه خبرگزاری تقریب، در این شماره از دوفصلنامه «قرآن و علم»، مقالاتی با عناوین «جایگاه روش تفسیر علمی در روایات امام صادق(ع)»، «چیستی روانشناسی اجتماعی قرآنبنیان»، «چیستی و روششناسی دانش روانشناسی در قرآن»، «مؤلفههای روانشناختی مبلّغ موفق از منظر قرآن و روایات برای ساخت پرسشنامه»، «بررسی تطبیقی اصول تربیت انسان در تفاسیر اطیب البیان و فی ظلال القرآن»، «جایگاه علوم طبیعی در فرآیند تفسیر قرآن کریم از منظر علامه طباطبایی»، «کارآمدی بایدهای تغذیه قرآنی در پیشگیری از بیماریها»، «اهتمام راهبردی قرآن و روایات به صنعت دام»، «کاربرد اعجازگونه «سمع و ابصار» در قرآن از منظر فیزیولوژی»، «بررسی تفسیر کوههای ابری در آیه ۴۳ سوره نور»، «مفهومسازی افعال آخر آیات بر اساس زبانشناسی شناختی» و «مبانی حکومت در قرآن و سنت از دیدگاه امام خمینی (ره) و علامه مودودی» منتشر شده است.
جایگاه روش تفسیر علمی در روایات امام صادق (ع)
در چکیده مقاله «جایگاه روش تفسیر علمی در روایات امام صادق (ع)» میخوانیم: «روش تفسیر علمی»، در کنار سایر روشها همچون «تفسیر قرآن به قرآن»، «تفسیر قرآن به سنّت» و «تفسیر عقلی» از جمله روشهای تفسیر قرآن است که از جایگاهی ویژه برخوردار است. روش تفسیر علمی، عبارت است از روشی که مفسّر تلاش میکند با بهرهگیری و استخدام علوم اطمینانآور تجربی به عنوان منبعی خاص، در کنار سایر منابع به فهم بهتر و بیشتر اشارات عملی آیات قرآن بپردازد؛ بهگونهای که همه معیارها و شرایط یک تفسیر صحیح رعایت شود و هیچگونه تحمیل یا استخراجی در تفسیر به وجود نیاید. با بررسی روایات تفسیریِ برجایمانده از امام صادق پدیدار گشت که آن حضرت، برای «علم» عموماً و یافتههای قطعیِ «علوم تجربی» ـ خصوصاً جایگاهی ویژه قائل بوده و از روش تفسیر علمی در کنار سایر روشهای تفسیری، برای فهمِ بهتر و بیشتر اشارات علمی آیات قرآن بهرهگیری نموده است. یافتههای پژوهش نشان داد، گونههای تفسیر علمی امام صادق، گسترهای متنوع دارد که برخی از آنها عبارت است از: حرکت زمین، جاذبه عمومی در هستی، کروی بودن زمین، نقشهای باد، زوجیت در گیاهان و همه اجزای هستی، سفارش به خوردن خوراکیهای حلال، فلسفه تحریم برخی از خوراکیها.
بررسی تفسیر کوههای ابری در آیه ۴۳ سوره نور
در طلیعه نوشتار «بررسی تفسیر کوههای ابری در آیه ۴۳ سوره نور» میخوانیم: آیه ۴۳ سوره نور از آیات چالشی قرآن کریم است که به یکی از مسائل علوم طبیعی میپردازد و مفسران درباره عبارت «وَ ینَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِیها مِنْ بَرَدٍ» در آن، تفاسیر مختلفی ذکر کردهاند و برخی نیز به وجه علمی بودن آیه اشاره داشتهاند. آنچه حائز اهمیت است پاسخ به این پرسش است که آراء مفسران در ذیل آیه چیست و آیا آراء مذکور یا یکدیگر قابلجمع است؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و اسناد کتابخانهای، حاکی از آن است که علت این تفاوت دیدگاهها به نوعِ برداشت مفسران از معنای واژه «جبال» برمیگردد. همچنین نویسندگان با تحلیل دیگر آیات هم موضوع و معنای لغوی واژه «جبال»، سعی بر آن داشتند که تفسیر آیه تبیین شود. بر اساس یافتهها، این تعدد اقوال تفسیری، بدوی است و از جهت سلایق متفاوت در توجه به وجوهات مشترک در کوه و ابر است و میتوان همه تفاسیر را در یک نظر جمع کرد با این بیان که همگی بر پدید آمدن تودههای ابر شبیه به کوه مشترکاند.