نقش عاملان خارجی در آتش‌سوزی آرا عراق/ نجات نسخه دوم آرا از آتش‌سوزی/ پیش‌بینی مصالحه جدید عراقی‌ها تا عید فطر
این کارشناس مسائل غرب آسیا گفت: عراقی‌ها در روند دموکراسی خود با تحرکات خارجی کشورهایی مانند عربستان روبرو هستند.
اشتراک گذاری :
گروه مقاومت "تنا": برگزاری انتخابات به شکل الکترونیک برای اولین بار در عراق با اعتراضات بسیاری در میان گروه‌های سیاسی همراه بود، این موج از اعتراضات موجب برکناری رئیس کمیسیون انتخابات عراق شد و همچنین نتایج انتخابات در خارج از این کشور باطل اعلام شد؛ در مرحله بعد مجلس عراق مصوب کرد که آرا بار دیگر به شکل دستی شمارش شود، قرار بود این بازشماری از مدتی دیگر با حضور ۱۰ هزار نفر انجام شد که به یکباره اعلام شد محل صندوق‌های رای آتش گرفته و دیگر آرا قابل شمارش نیست.
عامل آتش‌سوزی در مرکز انبار آرا و همچنین وضعیت سیاسی عراق بعد از جمله موضوعاتی است که در گفت‌وگوی تفصیلی خبرنگار "تنا" با مصیب نعیمی کارشناس مسائل غرب آسیا مورد بررسی قرار گرفته است. مشروح این گفتگو در ادامه ارائه می‌شود.
نجات نسخه دوم آرا انتخابات از آتش‌سوزی بغداد "تنا": وضعیت سیاسی عراق بعد از آتش‌سوزی صندوق‌های رای را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نعیمی: از آغاز برگزاری الکترونیکی انتخابات در عراق با برخی از چالش‌ها و اختلاف نظرها روبرو بود و باتوجه به اینکه حضور آنچنانی هم که انتظار می‌رفت اتفاق نیفتاد، بدنبال اعلام نتایجی نوعی اختلاف نظر بین برخی از گروه‌ها، جناح‌های برنده و مجموعه‌هایی که کمترین رای را آورده بودند ایجاد شد تا آنجا که حتی به مجلس هم کشیده شد؛ مجلس عراق مدعی شد که باید آرا خارج از کشور وکرکوک باطل اعلام شود که حدود ۱۰ الی ۱۵ درصد آرا کل کشور را تشکیل می‌داد، در شرایطی که اختلافات اوج گرفته بود بالاخره آخرین خبر آتش‌سوزی در محل صندوق‌های رای بود که حتی سیستم آرشیویی سال‌های گذشته و کلیه مستندات را سوزاند، البته اکنون کمیسیون انتخابات مدعی است که یک نسخه دوم از آرا را در شوراهای برگزاری انتخابات در بغداد دارد و این اتفاق تاثیری در نتیجه انتخابات ندارد، اما از طرفی کسانی که نسبت به انتخابات اعتراض داشتند خواستار رای گیری مجدد شدند و معلوم نیست این تنش تا کجا ادامه پیدا کند.
بعد از آتش‌سوزی هنوز نه گروه تحقیق بی‌طرفی برای پیدا کردن عاملان این اتفاق ایجاد شده و نه هنوز کسی این مساله را جدی گرفته است و بعید هم هست که اگر عاملان این اتفاق پیدا شود بتواند تغییری در روند فعلی ایجاد کرد.
نقش عاملان خارجی در آتش‌سوزی آرا عراق
متاسفانه احتمال تحرکات خارجی هم در این مساله وجود دارد، عراقی‌ها در روند دموکراسی خود با تحرکات خارجی کشورهایی مانند عربستان روبرو هستند و رژیم صهیونیستی هم در کل مخالف هرگونه روند دموکراتیک در هرکدام از کشورهای عربی است تا بتواند همواره نسبت به آنها به شکل بالادستی نگاه کند؛ این تحرکات بیرون معمولا بوده و هنوز هم هست ولی جلوگیری از این مساله به درایت و صلابت مسئولین ذیربط و مخصوصا گروه‌ها و احزاب عراق برمی‌گردد، اینکه چه مقدار در این مساله خویشتن‌داری کنند و چه مقدار نسبت به آینده عراق توجه جدی داشته باشند؛ چون درگیری و اختلاف همیشه وجود دارد و اگر قرار باشد بعد از یک انتخابات به این راحتی انتخابات مجدد اتفاق بیافتد اگر نتایج معکوس شود قطعا واکنش‌ها شدیدتر خواهد شد و روند انتخابات مورد تهدید قرار می‌گیرد.
پیامدهای ابطال انتخابات خطرناک‌تر از شرایط فعلی "تنا": کمیسیون انتخابات متهم به نفوذ آمریکایی‌ها است و حیدرالعبادی هم رئیس این کمیسیون را برکنار کرد، شرایط کمیسیون اکنون به چه شکل است؟ نعیمی: شکی نیست که در این کمیسیون خیلی نفوذ وجود دارد اما با توجه به اینکه قضایا از انتخابات گذشته است خیلی‌ها معتقد هستند بازگشت به عقب ممکن نیست؛ هرچند اتهاماتی نسبت به کمیسیون مطرح است منتها بعد از اعلام نتایج هرگونه اتهامی نسبت به این کمیسیون از نظر افکار عمومی خیلی قابل پذیرش نیست با این حال می‌توان در آینده نسبت به این کمیسیون تجدیدنظر انجام داد، الان این کمیسیون مرجعی است که از طرف همه برگزیده شده و انتخابات را هم برگزار می‌کند و این کمیسیون است که می‌گوید نتایج تغییر نکرده است. البته رئیس مجلس عراق و دیگر گروههایی که رای نیاورده‌اند معتقدند که با توجه به سوخته شدن صندوق‌ها باید انتخابات تکرار شود که تکرار آن هم معلوم نیست چه مقدار می‌تواند به امنیت عراق کمک کند و اگر نتیجه اندکی هم تغییر پیدا کند تنش‌ها و برخوردهای خطرناکی ممکن است در عراق اتفاق بیافتد و لذا پیامدهای ابطال انتخابات خطرناک‌تر از پیامدهایی است که ما شاهد آن هستیم.
رئیس مجلس مهمترین فرد درخواست کننده برگزاری مجدد انتخابات عراق "تنا": اکنون کدام جریانات عراقی بدنبال برگزاری مجدد انتخابات در عراق هستند؟ نعیمی: مهمترین فردی که درخواست برگزاری مجدد انتخابات را دارد سلیم الجبوری رئیس مجلس عراق است که در این دوره رای نیاورده است و معتقد است به نوعی تخلف شده است، البته معمولا در همه جا کسانی که رای نمی‌آورند یا رای کمتری می‌آورند این بهانه را مطرح می‌کنند اما از طرف دیگر برخی از برگزاری مجدد این انتخابات نگران هستند و معتقدند این موضوع می‌تواند موجب درگیری در داخل عراق شود و به همین دلیل اصرار دارند هرچیزی شده باید نتیجه را پذیرفت و اگر اشکالاتی در این زمینه وجود باید برای مرحله آینده اصلاح شود و در حتی برخی که رای کمتری هم آورده‌اند برای حفظ ثبات نتیجه انتخابات را می‌پذیرند؛ با توجه به اینکه کمیسیون هم به هیچ وجه حاضر نیست نتیجه انتخابات فعلی را مردود بشمارد و انتخابات مجدد را بپذیرد پیش‌بینی می‌شود با یک مصالحه و ریش‌سفیدی نتیجه انتخابات را برای مرحله فعلی مورد پذیرش قرار داد.
اوضاع امنیتی عراق هنوز تحت کنترل است "تنا": در شرایطی که این بحران سیاسی در عراق وجود اوضاع امنیتی این کشور را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نعیمی: البته اوضاع امنیتی تحت کنترل است ولی طبیعی است وقتی که دوگانگی و چندگانگی ایجاد می‌شود مخالفینی مانند داعش از موقعیت سوءاستفاده می‌کنند، آنها شکستی که در عراق خورده‌اند را به این راحتی فراموش نخواهد کرد و اگر روزی قدرت داشته باشد قطعا آشوب ایجاد خواهند کرد، البته هنوز حرکت خطرناکی در داخل خاک عراق به چشم نمی‌خورد و گروه‌های مردمی و حشدالشعبی مناطق مرزی و شهرهای حساس شمال عراق را تحت کنترل دارند و از سوی دیگر با توجه به ضعفی که داعش دارد فقط می‌تواند عملیات‌های تروریستی بزن دررویی را انجام دهد.
مقتدی صدر نتواند ائتلاف بزرگ را ایجاد کند شانس آن به هادی العامری می‌رسد "تنا": پیش از این برخی از ائتلاف‌ها برای ایجاد ائتلاف اکثریت در پارلمان عراق در حال انجام بود اگر این نتایج باقی بماند، پارلمان عراق چگونه شکل خواهد گرفت. نعیمی: براساس قوانین و عرفی که هست گروهی که بیشترین کرسی را دارد موظف می‌شود که ائتلافی را تشکیل دهد که نصف بعلاوه یک کرسی‌های پارلمان را با خودش متحد کند تا بتواند نخست وزیر را معرفی که ظاهرا این اتفاقا توسط مقتدی صدر در ائتلاف با عمار حکیم و ایاد علاوی در حال انجام بود ولی هنوز قطعی نبود و اگر نتوانند در مورد نخست‌وزیری به توافق برسند و نتوانند کسی را پیدا کنند که اکثریت پارلمان به او رای اعتماد بدهند شانس به گروه دومی برمی‌گردد که اکثریت دارد و هادی العامری مامور می‌شود ائتلاف ایجاد کند؛ در هرصورت عراقی‌ها در میان این ایجاد ائتلاف و تشکل‌ها بودند که اتفاق بعدی روی داد و تنش جانبی وارد صحنه شد و قطعا تا تعیین تکلیف برای انتخابات فعلی حتی ائتلاف‌های قبلی هم به تعویق افتاده است.
نخست وزیری پیش‌شرط العبادی برای ائتلاف "تنا": در شرایطی که قرار بود مقتدی صدر با حیدرالعبادی ائتلاف کند چه شد که این ائتلاف اتفاق نیافتاد؟ نعیمی: قطعا در این ائتلاف‌ها موضوع سهمیه‌بندی در دولت آینده مورد بحث است و حیدر العبادی با این شرط حاضر به ائتلاف بود که خودش به عنوان نخست وزیر مطرح شود اما بقیه گروههایی که می‌خواستند ائتلاف کنند و این پنجاه و یک درصد پارلمان را تشکیل دهند نظر موافقی در این خصوص نداشتند، آنها معتقد بودند باید ائتلاف‌ها تشکیل شود، مشورت‌هایی انجام بگیرد و بعد چند نفر را به عنوان کاندیدای نخست‌وزیری معرفی می‌کنیم و مثلا بین این سه نفر بررسی می‌کنیم کدام مناسب‌تر است؛ در شرایطی که حیدرالعبادی در خصوص نخست وزیر شدن خودش پیش شرط داشت طبیعی است که این مساله در هیچ ائتلافی پذیرفته نیست؛ بعد از آن هم تعداد وزرای کلیدی از موضوعاتی است که تا به طرف مقابل واگذار نشود معمولا دیگر گروه‌ها جمع نمی‌شوند و از این رو اختلافاتی وجود داشت و حتی در ائتلافی هم که مقتدی صدر با دو گروه دیگر داشت هنوز در رابطه با سهمیه‌هایی که هرکدام در کابینه‌های آینده اعطا خواهد شد به توافق نرسیده‌اند اگرچه در مورد پست‌های کلیدی تقریبا اتفاق نظر داشتند.
العبادی مورد پذیرش نمایندگان جریان صدر هم نیست
در مجموع چند موضوع در مورد ائتلاف وجود دارد که یکی از آنها استراتژی سیاسی در آینده، دیگری تقسیم‌بندی مجموعه‌های ذی‌نفوذ کابینه و مرحله بعد هم پست‌های مهم و وزارتخانه‌های کلیدی علاوه بر شخص نخست‌وزیر است که قطعا باید یک اکثریت قابل توجهی در بین نمایندگان داشته باشد. اینگونه نیست که همه گروه‌ها به شکل گروهی به یک نفر رای دهند و افراد هم در این مساله نظر دارند و در مجموعه صدر هم افرادی بودند که شخصا العبادی را نمی‌پذیرفتند و این مساله هم باید لحاظ شود که اینگونه نیست که هرفردی که مقتدی صدر بگوید را نمایندگان ائتلافش بپذیرند و بالاخره در همه گروه‌ها افراد هم برای خود نظراتی دارند که می‌تواند کار را یا تسهیل کند و یا به تعویق بیندازد.
پیش‌بینی مصالحه جدید در عراق تا عید فطر "تنا": با اتفاقاتی که از آتش‌سوزی صندوق‌های رای تا موضوعات مطرح شده در مورد تشکیل ائتلاف اکثریت و انتخاب نخست‌وزیر پیش آمده آینده سیاسی عراق را چگونه تصور می‌کنید؟ نعیمی: تضمین آینده سیاسی عراق فقط با دموکراسی است چون جایگزینی دیگری ندارد، این کشور نه می‌تواند به دیکتاتوری و استبداد سابق بازگردد و نه به نظامی غیر از این، اما در مرحله بعد از آتش‌سوزی، دلسوزان عراق از گروه‌های شیعه، سنی و کرد به دنبال یک تفاهم جدید هستند، چون در عراق هیچ گروهی به تنهایی نمی‌تواند حکومت کند و یک مشارکت همگانی نیاز است که می‌تواند نظام سیاسی آینده عراق را در آرامش نگه دارد، از این‌رو به نظر می‌رسد برخی وساطت‌ها در عراق در حال انجام است و امید است این وساطت‌ها به یک اتفاق نظر در مورد سیاست‌های دولت براساس اکثریت آرا برسد تا از تشنج در عراق جلوگیری کند و به نظر می‌رسد تا هفته آینده این مصالحه جدید ایجاد خواهد شد و حداقل به بهانه عید فطر این وحدت اجرایی می‌شود.
