حوزه بین الملل
خبرگزاری تقریب:
رئیس سازمان بنادر و دریانوردی ایران در مصاحبه ای گفته است: «ایران و قطر از طریق تونل زیردریایی به هم متصل می شوند و در سفر رئیس جمهور توافقنامه مربوط به این پروژه عظیم امضا می شود».
در خصوص این اتفاق چند نکته باید ذکر گردد که همگی بر فرض صحت و اجرایی شدن سخنان این مقام مسئول است.
1)قطر دچار تنگنای ژئوپلیتیکی است ؛ زیرا تنها با سعودی مرز زمینی مشترک داشته و در استفاده از جغرافیا محدودیت جدی ذاتی دارد.
در سال ۲۰۱۶ عربستان از طریق همین نقطه ضعف قطر را محاصره زمینی، دریایی و هوایی کرد و اگر کمک های جمهوری اسلامی ایران نبود بدون تردید آینده پادشاهی شیخ تمیم به خطر جدی می افتاد.
در نتیجه در صورت اجرا و بهره برداری از این پروژه، دریچه ای جدید به سوی جهان برای قطری ها باز خواهد شد که علاوه بر منافع امنیتی و پدافند غیر عامل در حوزه های تجاری ، صنعتی ، انرژی و ... نیز باعث تحول این کشور کوچک و کم جمعیت می شود.
2) قطر در حال ساخت بندری است به نام «حمد» که قصد دارد آن را رقیب دبی سازد . این بندر به مساحت ۲۸ کیلومتر مربع و مجهز به آخرین فناوری های روز دنیاست ، قادر خواهد بود در حداکثر ظرفیت خود ۷/۵ میلیون کانتینر را در خود جای دهد.
سران دوحه در نظر دارند در یک پروژه بلندپروازانه و جاه طلبانه در چشم انداز قطر ۲۰۳۰ ، به یک سوم کل تجارت خاورمیانه برسند و این مهم محقق نخواهد شد جز با تعامل بهتر با کشورهای همسایه و حداقل نیاز و وابستگی به کشورهای متخاصم.
نباید فراموش کرد که امارات و بحرین نیز با سعودی در محاصره قطر کاملا همراه شدند و نسبت به توسعه طلبی های این امیرنشین کوچک موضع منفی جدی دارند.
نکته مهم دیگر اینست که احداث این پروژه ، فاصله زمینی قطر را به اروپا، شرق آسیا و روسیه کاهش می دهد.
3) تونل سیکان (ژاپن) ، کانال مانش ( اتصال زمینی انگلیس و فرانسه از طریق تونل) و پروژه مارمارای (ترکیه)، نمونه هایی از ساخت تونل در زیر دریا جهت اتصال زمینی در قرن اخیر هستند که می توان در این وجیزه بدان ها اشاره کرد.
البته بیشترین فاصله مربوط به تونل مانش است که ۵۲ کیلومتر طول دارد . این پروژه در زمان خودش حدود ۸ میلیارد دلار هزینه در بر داشت. ولی کمترین فاصله ایران و قطر ۲۰۰ کیلومتر است و به نظر می رسد هزینه ساخت این ابرپروژه نیز بسیار بالا باشد که البته احتمالا توسط قطر پرداخت خواهد شد زیرا اجرایی شدن این ایده در نگاه بلندپروازانه امیر این کشور بسیار راهبردی است.
فعالیت های شبکه الجزیره ، احداث بندر حمد، میزبانی از جام جهانی ۲۰۲۲ ، قطر ایرویس ، دخالت در روند سیاسی افغانستان، بحران سوریه ، جنگ داخلی لیبی ، تامین گاز بخش های وسیعی از جهان و ... نشان می دهد کشور ۳۰۰ هزار نفری قطر به دنبال ایفای نقش یک بازیگر بزرگ در دنیا است تا جایی که رئیس جمهور آمریکا رسما این امیرنشین را متحد راهبردی آمریکا در خارج از ناتو نام برد و به نظر میرسد در همین راستا شیخ تمیم در نظر دارد علاوه بر حفظ اتحاد استراتژیک با ایالات متحده، روابط خود را با بازیگران بزرگ منطقه ای همچون ایران و ترکیه ارتقا بخشد و از این قِبل بتواند در برابر رقبای حسود خود در شورای همکاری خلیج فارس جایگاه بهتری را از آن خود کند.
فراموش نکنید درآمدهای قطر صرفا از فروش گاز ، حدود ۲۰۰ میلیارد دلار در سال است که می تواند ضمانت اجرای پروژه های جاه طلبانه آن در سالهای آتی باشد.
در نهایت باید گفت در صورتی که خبر مدیرعامل سازمان بنادر ایران صحیح باشد و این پروژه به بهره برداری برسد ، انقلابی در تعامل قطر با دنیا ایجاد می شود و تاریخ این کشور را به قبل و بعد از این پروژه باید تقسیم‌کرد که آثار بسیار مثبت اقتصادی ، امنیتی ، سیاسی برای این امیرنشین و همچنین جمهوری اسلامی ایران در پی خواهد داشت.
علیرضا تقوی نیا ـ کارشناس مسایل غرب آسیا
انتهای پیام/
