ديپلماسي فرهنگي تهاجمي بهترين راه مقابله با جنگ نرم است

به گزارش خبرنگار تقريب(تنا)، دكتر محمد باقر خرمشاد، رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، صبح امروز چهارشنبه در «همايش ديپلماسي فرهنگي و جنگ نرم؛ بزرگداشت ۹دي سال ۱۳۸۸»، كه به همت معاونت پژوهشي و آموزشي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي برگزار شد، در ارائه تعريفي از «ديپلماسي فرهنگي»، آن را تلاشي براي تأثيرگذاري بر مردم ديگر كشورها از طريق فرهنگ، اطلاع ‌رساني، آگاهي‌بخشي و به مشاركت‌گيري آنها دانست.

وي همچنين ديپلماسي فرهنگي را موازي ديپلماسي رسمي دانست و گفت: ديپلماسي رسمي، رسيدن به منافع ملي با به كارگيري همه امكانات از طريق تأثيرگذاري بر ديگر دولت‌هاست ولي ديپلماسي فرهنگي، به كارگيري همه ابزارهاي فرهنگي براي تأمين منافع ملي است و از طريق اثرگذاري بر ملت‌ها انجام مي‌شود.

خرمشاد همچنين با ارائه تعريفي از «جنگ نرم»، آن را درست مقابل جنگ سخت خواند و گفت: جنگ نرم، جنگي است كه در آن از ابزارهاي نرم و قدرت نرم استفاده مي‌شود و سلاح در آن، ايده، عقيده، فكر، فرهنگ و هنر است.

رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي ادامه داد: تعريف ديپلماسي فرهنگي و تعريف جنگ نرم ما را به اصطلاح ديگري مي‌رساند به نام قدرت نرم كه به معناي توانايي نفوذ در رفتار ديگران براي گرفتن نتيجه مطلوب يا توانايي به دست‌ آوردن خواسته‌هاي خود و اثرگذاري بر رفتار ديگران از طريق مجذوب كردن و شيفته‌سازي به جاي اجبار و تهديد است.

وي، فرهنگ را مهمترين منبع قدرت نرم خواند و گفت: ديپلماسي فرهنگي و ديپلماسي عمومي از مهمترين منابع و بنيادي‌ترين ابزارهاي جنگ نرم است. ما امروز در جهاني هستيم كه عرصه جنگ‌هاي نرم متعددي است و شاهد استفاده گسترده از قدرت نرم براي غلبه بر رقيب هستيم. در اين عرصه جمهوري اسلام ايران به عنوان نظام سياسي برخاسته از انقلاب اسلامي سال ۱۳۵۷، و به عنوان يك قدرت منطقه‌اي مسلم با اثرگذاري جهاني و به عنوان رهبر جبهه مقاومت در برابر نظام جهاني حاكم، علاوه بر اينكه از غني‌ترين منابع قدرت نرم برخوردار است، هدف اصلي جنگ نرمي است كه سر ديگر آن غرب و در رأس آن ايالات متحده آمريكاست.

وي با اشاره به همه انقلا‌ب‌ها در جهان و همچنين انقلاب اسلامي ايران گفت: شايد يكي از مهمترين سرمايه‌هاي انقلاب اسلامي ما و يا هر انقلاب ديگري، توانايي اقناع و جلب و جذب قلوب مردم باشد. حضرت امام خميني(ره) با همين توانايي، از سال ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ پاي مردم ايران نشست و قلوب همه مردم ايران را جذب كرد. امروز نيز آنچه در سفر رئيس‌جمهوري اسلامي ايران به لبنان شاهد بوديم، مبتني بر جلب قلوب مردم است. همين‌طور به پيروزي رسيدن نوري المالكي در عراق با وجود همه تلاش‌هاي مخالفي كه آمريكا در عراق انجام داد؛ اين يعني قدرت نرم.

خرمشاد، انقلاب اسلامي ايران را داراي قدرت گسترده مردمي و غيررسمي خواند و گفت: در سال‌هاي اخير، اين قدرت جمهوري اسلامي در جنگي نرم با عنوان پوپوليسم به چالش كشيده شد تا از طريق اين ابزار شيك و اين اصطلاح جامعه شناسي سياسي، جمهوري اسلامي را خلع سلاح كنند.

وي ديگر سرمايه جمهوري اسلامي در جنگ نرم را بهره‌مندي از يك ايدئولوژي قوي و به‌روز دانست و در اين باره گفت: ايدئولوژي انقلابي و اسلامي ما در مقابله با ايدئولوژي ماركسيسم كه در آن زمان تنها ايدئولوژي‌ انقلاب‌ساز بود، پيروز شد و حتي روشنفكراني در درون ايران را توانست مجاب كند . شبيه اين اتفاق نيز بعد از پيروزي انقلاب در سال‌هاي اوليه درباره كساني افتاد كه در اداره كشور به ليبراليسم پناه برده بودند در حالي كه شعار انقلاب ما نه شرقي و نه غربي بود.

خرمشاد، يكي ديگر از سرمايه‌هاي مهم انقلاب اسلامي را در جنگ نرم، كاريزماي رهبران آن مانند حضرت امام و رهبر فرزانه انقلاب خواند و گفت: حفظ جزاير مجنون در جنگ هشت ساله، زير آتش و توپ با فرمان امام، صرفا با همين موضوع قابل درك و تحليل است. البته در مقابل، عده‌اي اين را غيرعقلاني مي‌خوانند حال آنكه مي‌بينيم اگر خودشان اين قدرت كاريزما را داشته باشند و اين قدرت در دست كساني مثل چرچيل و آيزنهاور و دوگل باشد، مشكلي ندارند ولي به محض اينكه اين قدرت در دست ديگري باشد، محل اشكال مي‌شود.

وي همچنين به ديگر قدرت نرم جمهوري اسلامي ايران اشاره كرد و آن را بهره‌مندي از ايده‌ها و افكار بديع و نوآورانه در جهان پسامدرن امروز خواند و گفت: اين موضوع را ما نمي‌گوييم بلكه اعتراف انديشمندان بزرگ جهان است كه در محافل خصوصي و آكادميك آن را مطرح مي‌كنند.

خرمشاد با بيان اينكه، انقلاب اسلامي با وجود گذشت بيش از ۳۰ سال، همچنان در ميان ملت ايران و ملل جهان مشروعيت، مقبوليت و محبوبيت دارد، مقاومت ۳۰ ساله نظام در برابر غرب و آمريكا را منبع بزرگ ديگري از قدرت نرم جمهوري اسلامي خواند و در اين زمينه به ديگر موضوعاتي چون حمايت از فلسطين و آفريقا به عنوان نماد حمايت جمهوري اسلامي از مستضعفين و محرومين اشاره كرد.

وي در بخش ديگري از سخنان خود با اشاره به اينكه يكي از عرصه‌هاي مهم رويارويي قدرت نرم غرب و قدرت نرم انقلاب اسلامي، در همان سال‌هاي پيروزي انقلاب و در داخل ايران قابل رؤيت است، گفت: غرب توانسته بود در فضاي فكري و فرهنگي ما در سال‌هاي قبل از انقلاب، ايدئولوژي، فكر و سبك زندگي خود را نفوذ دهد و منابع قدرت نرم غرب در داخل ايران يارگيري كرده بود. اما با انقلاب اسلامي و به ويژه سال‌هاي جنگ تحميلي، اين بساط برچيده شده تا اينكه در سال بعد از جنگ، ميل به انبساط در كشور باعث شد كه در سياست‌گذاري اقتصادي، مدل‌هاي اقتصادي ليبراليستي يا شبه‌ليبراليستي به كار گرفته شود و به اين شكل پاي غرب در ايران دوباره باز شود. از آن سال‌ها تاكنون غرب سرمايه‌گذاري گسترده‌اي در حوزه جنگ نرم در داخل كشور كرد و در سال ۱۳۸۸ اين تصور برايش ايجاد شد كه اين سرمايه‌گذاري ۲۰ ساله، به مرحله نتيجه رسيده است. از اين رو، عرصه بعد از انتخابات دهم رياست‌جمهوري را به عرصه جنگ نرم هشت ماهه تبديل كردند.

وي با بيان اينكه غرب در محاسبات خود اشتباه كرده بود، گفت:‌ اشتباه محاسباتي غرب اين بود كه ايران را با وجود اين سرمايه غني قدرت نرم، با اوكراين، گرجستان و قرقيزستان و همچنني جمهوري اسلامي ايران را با اتحاد جماهير شوروي و انقلاب ماركسيستي آن و ديكتاتوري پرولتاريا اشتباه گرفته بود. يكي از صحنه‌هايي كه غرب اين اشتباه را به خوبي نشان داد، ايام پس از انتخابات دهمين دوره رياست‌جمهوري بود و تصور مي‌كرد كه انقلاب رنگي در ايران امكان وقوع دارد. حال آنكه اين به يك شوخي بشتر شبيه است. انقلاب اسلامي ما ظرفيت‌هاي عظيم ۹دي‌ساز دارد كه آنقدر بديهي است كه هيچ عاقلي را به اشتباه نخواهد انداخت.

خرمشاد در پايان گفت: امروز اين ماييم و جنگ نرمي كه هم در داخل و هم در خارج با آن روبه‌رو هستيم و مي‌توانيم با آن آفندي يا پدافندي برخورد كنيم؛ حال آنكه بهترين نوع دفاع، حمله است. ما بايد با ديپلماسي فرهنگي آفندي، خاكريزهاي جنگ نرم را در خارج از مرزهاي كشورمان شكل دهيم.

رئيس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي با گراميداشت ياد و خاطره شهيد صادق گنجي از شهداي سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، وي را يكي از نخستين شهداي جنگ نرم جمهوري اسلامي و استكبار جهاني خواند. گفتني است، شهيد صادق گنجي، سفير فرهنگي و رئیس خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران در لاهور پاکستان بود كه در سال ۱۳۶۹ در شهر لاهور به دست يكي از عوامل سپاه صاحبه به رگبار گلوله بسته شد و در سن ۲۸ سالگی به شهادت رسید.